O θάνατος του Σμηναγού Ηλιάκη και τα διδάγματα

Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 23 Μαΐου 2006, δύο F-16 της 343 Μοίρας απογειώθηκαν από την Κρήτη και αναγνώρισαν σχηματισμό δύο τουρκικών F-16 που συνόδευαν ένα αεροσκάφος τακτικής αναγνωρίσεως RF-4E. Ο αρχηγός σχηματισμού Σμηναγός (Ι) Κωνσταντίνος Ηλιάκης προσέγγισε τον σχηματισμό, διαδικασία την οποία επεδίωξε να αποτρέψει ένα από τα δύο τουρκικά F-16 προβαίνοντας σε ακανόνιστους χειρισμούς προς εκφοβισμό.

Σε έναν από αυτούς, ο Τούρκος ιπτάμενος υπερτιμά την χειριστική του δεινότητα και από τα ανεύθυνα “ακροβατικά” η πτέρυγα του αεροσκάφους του προσκρούει στην καλύπτρα του ελληνικού F-16. Ο Σμηναγός Ηλιάκης φονεύεται ακαριαία ενώ ο Τούρκος ιπτάμενος προλαβαίνει να εγκαταλείψει.

Το δεύτερο “κακό” για την ελληνική πλευρά, έρχεται αμέσως μετά. Το ζευγάρι του Σμηναγού Ηλιάκη, δεν αντιδρά εναντίον των τουρκικών αεροσκαφών που προκάλεσαν το δυστύχημα! Αναφέρει απλώς από τον ασύρματο την εξέλιξη…

Όταν όλα μπορούν να πάνε στραβά, θα πάνε στραβά.
Εφόσον δεν υπήρξε άμεση αντίδραση και κατάρριψη των δύο υπολοίπων τουρκικών αεροσκαφών, η πρωτοβουλία χάνεται για την ελληνική πλευρά. Η “αυτοσυγκράτηση” του Νο2 του ελληνικού σχηματισμού, μεταφέρεται στην ηγεσία. Το αποτέλεσμα είναι να μην “κλειδώσει” το Αιγαίο για τα τουρκικά αεροπλάνα.

Το τρίτο “κακό” δεν θα αργήσει να έλθει. Ο Τούρκος ιπτάμενος που έχει εγκαταλείψει, περισυλλέγεται από εμπορικό πλοίο που πλέει στα διεθνή ύδατα και ενημερώνει τους δικούς του.

Το τέταρτο “κακό” συμβαίνει όταν στελέχη της Πολεμικής Αεροπορίας που επιβιβάζονται στο εμπορικό από ελικόπτερο SAR, δεν καταφέρνουν να “συλλάβουν” τον Τούρκο αεροπόρο. Αυτός αρνείται να “παραδοθεί” και σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες απειλεί με το ατομικό του πιστόλι.

Η προσπάθεια του Α/ΓΕΕΘΑ Ναυάρχου Χηνοφώτη εστιάζεται στην διάσωση των προσχημάτων, ζητώντας “να φανεί” με κάποιον τρόπο ότι η αρμοδιότητα δεν έχει ξεφύγει από την ελληνική πλευρά.

Το πέμπτο “κακό” έρχεται σύντομα, αφού η “αυτοσυγκράτηση” θα φέρει από την άλλη πλευρά το μήνυμα ότι στέλνει δικό της ελικόπτερο SAR, συνοδευόμενο διακριτικά από F-16. Έχουν “πλακώσει” τα συμμαχικά συμφέροντα, η ελληνική “στρατηγική ψυχραιμία” κ.λπ. κ.λπ. Τα τουρκικά αεροσκάφη θα εισέλθουν με την ελληνική ανοχή στο FIR Αθηνών και θα περισυλλέξουν ανέτως τον άνθρωπό τους.

Ένας ιπτάμενος της Πολεμικής Αεροπορίας χάθηκε αδίκως. Η κρίση εξελίχθηκε σε πλήρες φιάσκο για την ελληνική πλευρά, αφού ο φταίχτης έμεινε ατιμώρητος και μάλιστα, σίγουρα πανηγύρισε. Και όλα ξεκίνησαν από το ότι ο Νο2 του ελληνικού σχηματισμού δεν αντέδρασε δυναμικώς στον φόνο του αρχηγού του.

Δεν ξέρουμε τί “κανόνες εμπλοκής” υπήρχαν, γραμμένοι ή άγραφοι. Η ελληνική πλευρά πάντως συνελήφθη ολοκληρωτικώς απροετοίμαστη. Από τον άμεσο χειριστή που αντιμετώπιζε το περιστατικό, μέχρι την ανωτάτη ηγεσία, με αποτέλεσμα την συνολική κατάρρευση της διαχειρίσεως της κρίσεως.

Ο καθένας μπορεί να εξάγει τα συμπεράσματά του και να επιδιώξει την καταγραφή διδαγμάτων.
Μπορούμε να συνεχίσουμε να τιμούμε την μνήμη του Σμηναγού Ηλιάκη αλλά μεγαλύτερη αξία έχει εάν μέσα από αυτή την τραγωδία, οι αρμόδιοι, από τους Αρχηγούς μέχρι τον Μοίραρχο και τον Αρχηγό Σχηματισμού, έχουν αποφασίσει ότι δεν πρέπει ποτέ ξανά να πιαστούν οι αεροπόροι μας “στον ύπνο”.