Tα πέντε ενεργά ηφαίστεια της Ελλάδας

Λίγοι γνωρίζουν ότι τα ηφαίστεια στην Ελλάδα φτάνουν τα 39, ενώ πέντε από αυτά είναι ακόμα ενεργά. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Ελεύθερου Τύπου, όλα αυτά τα ηφαιστειακά κέντρα βρίσκονται σ’ ένα νοητό «τόξο» το οποίο ξεκινά από την Κόρινθο και καταλήγει στη Νίσυρο.

1. Μήλος
H Mήλος είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου ένα ηφαιστειακό νησί.

Tο ηφαίστειο της Φυριπλάκας, που έχει ένα εντυπωσιακό κρατήρα με διάμετρο 1700 μέτρα και ύψος 220 μέτρα περίπου,διατηρείται πολύ καλά και βρίσκεται στο κεντρικό και νότιο τμήμα του νησιού. Επίσης το ηφαίστειο του Tράχηλα, στο B.-B.Δ. τμήμα του νησιού, του οποίου διατηρείται μόνο ένα μικρό τμήμα.

2.Μέθανα
Το ηφαίστειο στα Μέθανα είναι γνωστό από τα αρχαία χρόνια και η ηφαιστειακή δραστηριότητα του είναι γνωστή από την περίοδο 276 έως 239 π.χ. από αναφορές που έκαναν οι γνωστοί αρχαίοι ιστορικοί Στράβωνας, Παυσανίας και Οβίδιος. Κοντά στο χωριό Καμένη Χώρα στα Μέθανα βρίσκεται ο πιο γνωστός κρατήρας από τους 30 κρατήρες του ηφαιστείου των Μεθάνων.

Το ηφαίστειο στα Μέθανα ανήκει στο ηφαιστειακό τόξο στο νότιο Αιγαίο βρισκόταν σε μεγάλη δραστηριότητα στα αρχαία χρόνια και πολλές εκρήξεις εκδηλώθηκαν κυρίως κατά την περίοδο προς το τέλος της τριτογενούς περιόδου και κατά τη διάρκεια της τεταρτογενούς περιόδου.

Το μη ενεργό πλέον ηφαίστειο στα Μέθανα εκδήλωσε μια πολύ μεγάλη έκρηξη στο χωριό Καμένη Χώρα κατά την περίοδο 277 έως 240 π.χ. και αναφέρεται από τους ιστορικούς Παυσανία και Στράβωνα. Ο κρατήρας που δημιουργήθηκε ύστερα από τη μεγάλη έκρηξη έχει βάθος περίπου 50 μέτρων και διάμετρο 100 μέτρων.

3. Σουσάκι
Στην περιοχή των Αγίων Θεοδώρων στα σύνορα της Αττικής με την Κορινθία , υπάρχει ένα ηφαίστειο χωρίς κρατήρα που ακόμη και σήμερα διατηρεί έντονη μετα-ηφαιστειακή δραστηριότητα. Το Σουσάκι, αποτελεί το βόρειο άκρο του ηφαιστειακού «τόξου».

Βρίσκεται σε υψόμετρο 180 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας και σήμερα, περίπου 2,5 εκατομμύρια χρόνια μετά την τελευταία του έκρηξη διατηρεί εντονότατη δραστηριότητα καθώς από αυτό εκλύονται στην ατμόσφαιρα πολλά δεκάδες χιλιάδες κυβικά διοξειδίου του άνθρακα, μεθανίου και υδροθείου ενώ η θερμοκρασία στην πλαγιά του φτάνει ακόμη και τους 42 βαθμούς Κελσίου.

Στα στόμια των πολλών στοών (φυσικών και τεχνητών) που υπάρχουν στην περιοχή, συναντώνται συχνά ψόφια έντομα και πουλιά, θανατωμένα από τα δηλητηριώδη αέρια. Στην περιοχή του ηφαιστείου υπάρχουν δύο φαράγγια τα οποία περιβάλλονται από πλαγιές με πολύ εντυπωσιακά ηφαιστειακά πετρώματα ενώ σε αυτά τρέχουν νερά που τροφοδοτούνται από πηγές διάσπαρτες κατά μήκος τους.

4. Νίσυρος
Το ηφαίστειο της Νισύρου συγκαταλέγεται και αυτό στα ενεργά ηφαίστεια της χώρας μας.

Το ηφαίστειο της Νισύρου βρίσκεται στο χωριό Νικειά και είναι το σημαντικότερο αξιοθέατο του νησιού. Έχει συνολικά πέντε κρατήρες με μεγαλύτερο τον «Στέφανο», διαμέτρου 260 μέτρων και βάθους 30 μέτρων. Οι πέντε κρατήρες του ηφαιστείου σχηματίζουν το οροπέδιο του Λακκίου, το οποίο δημιουργήθηκε από την έκρηξη του ηφαιστείου το 1552.

Ο τελευταίος κρατήρας του ηφαιστείου, ο «Μικρός Πολυβώτης», δημιουργήθηκε το 1887, όταν σημειώθηκε και η τελευταία -μέχρι στιγμής- υδροθερμική έκρηξη του ηφαιστείου. Το ηφαίστειο της Νισύρου θεωρείται ενεργό και λόγω της εύκολης προσπέλασης στους κρατήρες του, το επισκέπτονται κάθε χρόνο πολλές χιλιάδες κόσμου αλλά και ειδικοί επιστήμονες. Το μόνο που πρέπει να έχετε κατά νου αν έχετε σκοπό να κατεβείτε στον πυθμένα του ηφαιστείου είναι το κλειστό παπούτσι. Μπορεί η μυρωδιά από το θειάφι να είναι έντονη (μυρίζει σαν κλούβιο αυγό) αλλά πρόκειται για μια εμπειρία μοναδική που κάθε επισκέπτης του νησιού πρέπει να ζήσει.

5. Σαντορίνη
Για τελευταίο αφήσαμε το πασίγνωστο ηφαίστειο της Θήρας, δηλαδή της Σαντορίνης.

Η Σαντορίνη αποτελεί ένα από τα 5 ηφαιστειακά κέντρα που απαρτίζουν το νότιο ηφαιστειακό τόξο του. Είναι χαρακτηριστική η εικόνα των τεράστιων ηφαιστειακών βράχων που είναι γεμάτοι από ολόλευκα σπίτια και εκκλησίες. Το «στρώμα» αυτό πάνω στο κόκκινο ηφαιστειακό πέτρωμα δημιουργεί μία οπτική εικόνα μοναδική πάνω στη Γη.

Η Έκρηξη – Εποχή του χαλκού 1600 π.χ

Το ηφαίστειο της Σαντορίνης είναι από τα μεγαλύτερα υποθαλάσσια ενεργά ηφαίστεια στο κόσμο, το οποίο διαθέτει τον μεγαλύτερο κρατήρα παγκοσμίως

Ίσως το μόνο ηφαίστειο που η Καλντέρα του φθάνει μέχρι τη θάλασσα. Η μεγαλύτερή του έκρηξη συνέβη κατά την διάρκεια της Μινωική Εποχής του Χαλκού πριν από 3.600 χρόνια. Ολόκληρο το κέντρο του τότε κυκλικού νησιού βυθίστηκε στη θάλασσα κατά την διάρκεια της τρομερής ηφαιστειακής έκρηξης. Η έκρηξη προκάλεσε παλιρροιακό κύμα που κυριολεκτικά αφάνισε τον προηγμένο πολιτισμό της Μινωικής Κρήτης, 70 μίλια νότια της Σαντορίνης.

Η τεράστια μάζα ελαφρόπετρας που εκτινάχθηκε κατά την ηφαιστειακή έκρηξη κάλυψε την επιφάνεια της θάλασσας σε μία ευρεία περιοχή που εν συνεχεία ξεβράστηκαν στις ακτές σε υψηλότερα επίπεδα από το τσουνάμι που προκλήθηκε από την έκρηξη. Στις περισσότερες από τις γύρω περιοχές του Αιγαίου, βρέθηκαν κομμάτια ελαφρόπετρας που φαίνεται πως είχαν παρασυρθεί στην επιφάνεια της θάλασσας. Ελαφρόπετρα επίσης βρέθηκε στις βόρειες ακτές της Κρήτης, στις ακτές της Ανάφης, της Λήμνου, της Πάρου, της Σαμοθράκης, της Κύπρου, ακόμη και του Ισραήλ. Οι ειδικοί έχουν ανακαλύψει ίχνη αυτής της έκρηξης ακόμη και μέχρι το Δέλτα του Νείλου στην Αίγυπτο.

Αυτό που αποτελεί σήμερα τη Σαντορίνη είναι ένα μεγάλο μέρος του (τότε κυκλικού) νησιού σε σχήμα ημισελήνου, που βρίσκεται και η μεγαλύτερη καλντέρα της Γης.

Πηγή: Ελεύθερος Τύπος