Τον Φεβρουάριο του 1942 η 1η Μεραρχία Ιππικού (ΜΙ) του γερμανικού στρατού διαλύθηκε. Η διάλυση ή της όμως δεν σήμαινε και το τέλος του ιππικού στον Γερμανικό Στρατό. Έφιππες ίλες και επιλαρχίες αναγνώρισης εξακολούθησαν να υπάρχουν και να προσφέρουν εξαιρετικές υπηρεσίες για τους οικείους σχηματισμούς, συγκρουόμενες, πολλάκις με τους Σοβιετικούς ιππείς.
Αν και δεν υπήρχε κανένας σχηματισμός ιππικού, εντούτοις στο Ανατολικό Μέτωπο υπηρετούσαν, τον χειμώνα του 1941-42, δεκάδες ίλες ιππικού, κυρίως στις ομάδες αναγνώρισης των μεραρχιών πεζικού.
Τα Waffen SS είχαν συγκροτήσει επίσης μονάδες και αργότερα μεραρχίες ιππικού, οι οποίες πολέμησαν μέχρι το τέλος, σχεδόν, του Β’ ΠΠ. Στο μεταξύ οι μονάδες ιππικού του στρατού εξακολουθούσαν να υπηρετούν με τεράστια επιτυχία, ειδικά εν μέσω του φρικτού ρωσικού χειμώνα, καθώς εκεί που πεζοί, αλλά και μηχανοκίνητα δεν μπορούσαν να κινηθούν οι ίπποι μπορούσαν.
Φυσικά η θνησιμότητα των συμπαθών ζώων ήταν μεγάλη, αλλά οι Γερμανοί είχαν τη δυνατότητα αναπλήρωσης των απωλειών, χρησιμοποιώντας ίππους κυριευμένους από τους Σοβιετικούς, οι οποίοι είχαν και εξαιρετική αντοχή στις καιρικές συνθήκες. Ήταν οι περίφημοι ίπποι Panje, τα οποία κατάγονταν από την πολωνική ράτσα Konik.
Οι Γερμανοί έμαθαν γρήγορα το μάθημα των Σοβιετικών και οι έφιππες μονάδες τους χρησιμοποιούσαν αποκλειστικά ίππους για τη μεταφορά βαρέων όπλων και εφοδίων. Το μεγαλύτερο πρόβλημα πάντως δεν ήταν το χιόνι, αλλά η λάσπη.
Συγκροτήματα ιππικού
Οι καλές υπηρεσίες του ιππικού προκάλεσαν διάφορες σκέψεις, όπως της ανασυγκρότησης συγκροτημάτων και σχηματισμών ιππικού. Βασική αιτία ήταν η τακτική του ευκινησία και ευελιξία σε έναν ακόμα πιο δύσκολο αγώνα, αυτόν της καταδίωξης των παρτιζάνων. Χιλιάδες παρτιζάνοι δρούσαν πίσω από τις γερμανικές γραμμές, κρυπτόμενοι κυρίως στα δάση της Λευκορωσίας και στην περιοχή των ελών Πρίπετ.
Τον αγώνα αυτό ανέλαβαν αποσπάσματα ιππικού. Τα αποσπάσματα αυτά ξεκινούσαν συνήθως μόλις νύκτωνε και αφού έφταναν στην περιοχή ελέγχου αναπτύσσονταν και ενέδρευαν εκεί πλήττοντας αιφνιδιαστικά τμήματα παρτιζάνων. Η τακτική αυτή αποδείχθηκε άκρως επιτυχημένη και ήταν η αιτία που οι Γερμανοί αποφάσισαν να συγκροτήσουν τμήματα ιππικού με Σοβιετικούς υπηκόους ώστε να τους χρησιμοποιήσουν στον αντιπαρτιζανικό αγώνα ο οποίος ήταν άγριος και “βρώμικος”.
Αξίζει να σημειωθεί ότι την τακτική αυτή αντέγραψαν οι «Σιδηρολοστοί», η μονάδα των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας της Νότιας Αφρικής που πολέμησε στη δεκαετία του 1980 στη Ναμίμπια. Οι συγκρούσεις με τους παρτιζάνους, πάντως, ήταν ιδιαίτερα σκληρές με τις δύο πλευρές, σπανίως, να δείχνουν έλεος έναντι των αντιπάλων τους.
Την άνοιξη του 1942 υπήρχαν περίπου 25 έφιππες ομάδες αναγνωρίσεως που δρούσαν στο Ανατολικό Μέτωπο. Η ΟΚΗ αποφάσισε τότε να αναδιοργανώσει το όπλο, σχηματίζοντας μια δύναμη ιππικού, η οποία θα αποτελούσε μια ευέλικτη εφεδρική δύναμη στα χέρια της διοίκησης.
Ωστόσο ο στρατηγός, τότε, Βάλτερ Μόντελ, έχοντας ιδία εμπειρία για την αξία του ιππικού από τις επιχειρήσεις του Κιέβου, αποφάσισε πρώτος να συγκροτήσει μια δύναμη ιππικού από τα τμήματα του όπλου που υπήρχαν στην 9η Στρατιά που διοικούσε. Έτσι σχηματίστηκε το Kavallerie Kommando zbV.
Η μονάδα, επιπέδου συντάγματος, συγκροτήθηκε από τις επιλαρχίες αναγνώρισης του ΧΧΙΙ και του ΧΧVII Σωμάτων Στρατού (ΣΣ), ενισχυμένη από διμοιρίες έφιππου πεζικού. Η μονάδα αναπτύχθηκε σε ταξιαρχία παρατάσσοντας τελικά το 1ο, 2ο και 3ο Σύνταγμα Ιππικού (ΣΙ), με την ένταξη σε αυτή και επιλαρχιών αναγνώρισης της 6ης και της 26ης Μεραρχιών Πεζικού (MΠ).
Ωστόσο η μονάδα αυτή είχε βραχύ βίο. Έδρασε με επιτυχία στις μάχες, στα δάση γύρω από το Ρζεφ, κατά τη διάρκεια της Επιχείρησης Seydlitz (2-23 Ιουλίου 1942), όταν η 9η Στρατιά του Μόντελ εξόντωσε την Σοβιετική 39η Στρατιά και το 11ο Σώμα Ιππικού. Το γερμανικό ιππικό πολέμησε καλά, αλλά για ανεξήγητους λόγους, αποφασίστηκε η διάλυση της μονάδας και τα τμήματα που την συνέθεταν επέστρεψαν στους οικείους σχηματισμούς.
Λίγο αργότερα, στα τέλη του 1942, αρχές 1943, σχηματίστηκε μια άλλη μονάδα επιπέδου συντάγματος, που έμεινε γνωστή από το όνομα του διοικητής της, επιλάρχου φον Μπέσελαγκερ. Με την υποστήριξη του διοικητή της Ομάδας Στρατιών (ΟΣ) «Κέντρο», στρατάρχη φον Κλούγκε, το σύνταγμα προικοδοτήθηκε με έξι ίλες, πέντε γερμανικές και μια Κοζάκων. Οι έξι ίλες, ανά δύο, συγκρότησαν επιλαρχία. Οι επιλαρχίες δρούσαν, συνήθως, αυτόνομα.
Το σύνταγμα έλαβε, αργότερα, την ονομασία Σύνταγμα Ιππικού «Κέντρο». Το παράδειγμα της ΟΣ «Κέντρο» σύντομα ακολούθησαν και οι ΟΣ «Βορράς» και «Νότος» όπου, αντίστοιχα, σχηματίστηκαν τα ομώνυμα συντάγματα ιππικού, το μεν υπό τον πρίγκιπα Καρλ του Ζαλμ-Χόρντμαρ και το δε υπό τον πρίγκιπα του Ζάιν-Βίτγκενστάιν, αμφότεροι ευγενείς και παλαιοί αξιωματικοί του ιππικού.
Τα συντάγματα αυτά εξοπλίστηκαν με τα νέα τυφέκια εφόδου MP43 και Sturmgewehr 44 και τα ανάλογα ομαδικά όπλα. Τα συντάγματα είχαν δύναμη 1.100 ανδρών, έκαστο. Ωστόσο σταδιακά εξελίχθηκαν σε μονάδες επιπέδου ταξιαρχίας παρατάσσοντας 6.200 άνδρες, με 5.967 ίππους, 308 άμαξες, οκτώ τροχοφόρων τεθωρακισμένων αναγνώρισης, 115 μοτοσυκλέτες, και 237 αυτοκίνητα κάθε τύπου. Η ταξιαρχία ήταν εξοπλισμένη με 188 ελαφρά πολυβόλα, 42 πολυβόλα, 495 υποπολυβόλα, 36 όλμους, τρία Α/Τ πυροβόλα των 75mm, ΡΑΚ 40, 12 πυροβόλα των 105mm και 12 Α/Α πυροβόλα των 20mm.
Η ταξιαρχία παράτασσε τρεις έφιππες επιλαρχίες, έκαστη με τρεις ίλες μάχης και μια βαριά ίλη η οποία ήταν μηχανοκίνητη και διέθετε έναν ουλαμό μοτοσυκλετιστών, έναν ουλαμό τεθωρακισμένων οχημάτων, και ένα ουλαμό αντιαρματικών. Επίσης διέθετε μια μοίρα πυροβολικού με τρεις πυροβολαρχίες των τεσσάρων πυροβόλων των 105mm, έκαστη.
Στη μοίρα αυτή εντάσσονταν και οι πυροβολαρχίες των Α/Α. Επίσης η ταξιαρχία διέθετε έναν λόχο διαβιβάσεων, εν μέρει μηχανοκίνητο, έναν λόχο μηχανικού, ένα τάγμα μεταφορών, εν μέρει μηχανοκίνητο, υγειονομικό, κτηνιατρικό τμήμα και τμήματα επισκευών. Το παράδοξο είναι ότι όσο ο πόλεμος έβαινε προς το τέλος του, ο Γερμανικός Στρατός συγκροτούσε και νέες μονάδες ιππικού.
1ο Σώμα Στρατού Ιππικού
Το καλοκαίρι του 1944 από τις δυνάμεις ιππικού «Κέντρο», «Βορράς» και «Νότος» συγκροτήθηκαν η 3η και η 4η Ταξιαρχία Ιππικού (ΤΙ), ενώ το ΣΙ «Βορράς» μετονομάστηκε σε 5ο ΣΙ και το ΣΙ «Νότος» μετονομάστηκε σε 41ο Σώμα Ιππικού (ΣΙ). Τον Ιούλιο του 1944 οι δύο ΤΙ μαζί με την Ουγγρική 1η Μεραρχία Ιππικού (ΜΙ), συγκρότησαν το Σώμα Στρατού Ιππικού (ΣΣΙ) Χάρτενεκ – αργότερα 1ο ΣΣΙ.
Κατά τη διάρκεια της μεγάλης σοβιετικής επίθεσης στη Λευκορωσία (Επιχείρηση Bagration) το 1ο ΣΣΙ έδρασε ηρωικά, ενεργώντας ως οπισθοφυλακή, καλύπτοντας την υποχώρηση του γερμανικού πεζικού, ενίοτε ενεργώντας σε συνδυασμό με τεθωρακισμένους σχηματισμούς. Μη όντας ευχαριστημένος από την απόδοση των Ούγγρων, ο Χάρτενεκ απαίτησε και πέτυχε την αποπομπή τους από τη διάταξη μάχης του σώματος.
Η δράση του 1ου ΣΣΙ ήταν καταλυτική στην σταθεροποίηση του μετώπου, το φθινόπωρο του 1944, στον τομέα των ποταμών Νάρεβ και Μπουγκ, στην Πολωνία. Το 1ο ΣΣΙ πολέμησε επίσης εξαιρετικά στην Πολωνία και κατόπιν, τον Δεκέμβριο του 1944, στάλθηκε στην Ουγγαρία. Εκείνη την εποχή το 1ο ΣΣΙ παρέτασσε περίπου 14.000 άνδρες. Ο διοικητής του 1ου ΣΣΙ, στρατηγός Γκούσταβ Χάρτενεκ έγραψε αργότερα: «Καθώς το 1ο ΣΣΙ διατάχθηκε να αναπτυχθεί αμυντικά, προς μεγάλη μας απογοήτευση.
“Οι ΜΙ των SS μάχονταν στη Βουδαπέστη. Όλοι μας ξέραμε πως τίποτα καλό δεν πρόκειται να προκύψει από αυτό. Τα SS είχαν κυκλωθεί. Το 1ο ΣΣΙ εκτέλεσε νυκτερινή επίθεση με σκοπό να ανακουφίσει τους πολιορκημένους. Αν και καταφέραμε να φτάσουμε στα προάστια της πόλης, μόνο 100 από τους πολιορκημένους ιππείς κατάφεραν να εκμεταλλευτούν την επίθεσή μας και να διασπάσουν τον κλοιό.
Για τους άλλους ήταν αργά. Οι Ρώσοι ήταν πολύ ισχυροί. Στην συγκεκριμένη μάχη το 1ο ΣΣΙ υπαγόταν επιχειρησιακά στην 6η Στρατιά SS. Ίσως, πάντως, η όλη εξέλιξη της μάχης να ήταν διαφορετική αν, αντί η διοίκηση να εγκλωβίσει, μέσα στην πόλη τις δύο ΜΙ των SS, τις είχε αξιοποιήσει στη μάχη ως αυτό που ήταν, ιππικό».
Η μάχη της Βουδαπέστης έληξε στις 13 Φεβρουαρίου με την κατάληψη της πόλης από τους Σοβιετικούς. Το 1ο ΣΣΙ είχε όμως πολεμήσει τόσο καλά που η ΟΚΗ αποφάσισε να αναπτύξει τις δύο ΤΙ σε ΜΙ, με τους ίδιους αριθμούς, 3η και 4η. Παρόλα αυτά η ανάπτυξη ήταν θεωρητική καθώς έκαστη ΜΙ διέθετε μόνο δύο ΣΙ, ένα σύνταγμα πυροβολικού, αντιαρματική μοίρα, τάγμα διαβιβάσεων, έμπεδο τάγμα και λόχου μηχανικού.
Με τη νέα του σύνθεση, όσο μπόρεσε να την επιτύχει, το 1ο ΣΣΙ υποχώρησε πολεμώντας στην Αυστρία και από εκεί στην Ιταλία, κατορθώνοντας να παραδοθεί στην Βρετανική 8η Στρατιά, στις 10 Μαΐου 1945. Την στιγμή της παράδοσής του το 1ο ΣΣΙ διέθετε 22.000 άνδρες και 16.000 ίππους. Οι ίπποι διατέθηκαν στους εκεί αγρότες ενώ οι άνδρες του σώματος μεταφέρθηκαν στην Έσση και την Βυρτεμβέργη και σταδιακά απελευθερώθηκαν. Ο στρατηγός Χάρτενεκ κρατήθηκε στην αιχμαλωσία μέχρι το 1947 οπότε και απελευθερώθηκε. Αυτό ήταν και το τέλος του γερμανικού ιππικού.
0 comments
Δημοσίευση σχολίου