Hταν 5 Ιουνίου του 1981 όταν ένα δημοσίευμα αναφέρεται στους θανάτους 5 ομοφυλόφιλων αντρών στο Λος Άντζελες, από μια «μορφή πνευμονίας», σε διάστημα 5 μηνών.
Τα συμπτώματα ήταν εντελώς ασυνήθιστα. Οι θεράποντες γιατροί είχαν δώσει αυτή την ερμηνεία, διότι ουσιαστικά δεν γνώριζαν τα ακριβή αίτια των θανάτων. Είχαν προηγηθεί και ακολούθησαν ανάλογα κρούσματα σε Σαν Φρανσίσκο και Νέα Υόρκη, κατά βάση, που επίσης συνδέθηκαν με ομοφυλοφιλική δραστηριότητα.
Αρχικά, οι επιστήμονες υπέθεταν ότι ευθύνονταν τα ψυχαγωγικά ναρκωτικά της εποχής. Γρήγορα όμως έγινε αντιληπτό ότι επρόκειτο για κάτι πολύ χειρότερο: ένα μολυσματικό ιό.
Καθώς τα νέα για μια «μυστηριώδη ασθένεια» άρχισαν να διαδίδονται στα αστικά κέντρα των ΗΠΑ, η ανησυχία στην κοινή γνώμη άρχισε να αγγίζει σιγά-σιγά τα όρια του πανικού. Οι επιστήμονες έπρεπε να βρουν τι συμβαίνει. Και να το κάνουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα.
Στα τέλη του 1981 οι ερευνητές του CDC πέρασαν από συνέντευξη δεκάδες νεαρούς άντρες του Λος Άντζελες που είχαν συμπτώματα ανάλογα με ανθρώπους που είχαν χάσει τη ζωή τους, χωρίς καταγεγγραμένη αιτία.
Ήλπιζαν ότι έτσι θα έβρισκαν την πηγή του «κακού». Ρωτώντας τους για τα σ@ξουαλικά ήθη και τις ερωτικές ιστορίες τους, ένα όνομα ερχόταν και επανερχόταν διαρκώς στις διηγήσεις: Γκαετάν Ντιγκά.
Επρόκειτο για έναν Καναδό ομοφυλόφιλο αεροσυνοδό της δεκαετίας του ‘70 και του ’80, με αχαλίνωτη σ@ξουαλική όρεξη.
Στα ταξίδια του ανά τον κόσμο ο Ντιγκά είχε πλαγιάσει με χιλιάδες άντρες και οι ερευνητές υπέθεσαν ότι αυτός θα μπορούσε να είχε μεταδώσει τον ιό στη Βόρεια Αμερική, πιθανόν και στον υπόλοιπο πλανήτη.
Δεν ήταν φυσικά τότε ακόμη γνωστό ότι η νόσος, που μετέπειτα ονομάστηκε AIDS, είχε τόπο καταγωγής την πόλη Κινσάσα, πρωτεύουσα της σημερινής Δημοκρατίας του Κονγκό και πρωτοεμφανίστηκε κάποια στιγμή γύρω στα 1920, ύστερα από επαφή ανθρώπου με μολυσμένο αίμα πιθήκου!
Όπως δημοσίευσε σύντομα και ο Τύπος, τουλάχιστον 8 από τις πρώτες 19 καταγεγραμμένες περιπτώσεις HIV του Λος Άντζελες είχαν συνάψει ερωτικές σχέσεις με τον Καναδό. Τον χαρακτήρισαν άρον-άρον «Ασθενή Μηδέν» (Patient Zero) -ως τον άνθρωπο δήθεν από τον οποίο ξεκίνησε η πανδημία- και κατασυκοφαντήθηκε από τα Media για την «απερίσκεπτη» έως και «κακόβουλη» ερωτική συμπεριφορά του
Στην πραγματικότητα, ο Ντιγκά στιγματίστηκε και «δαιμονοποιήθηκε» όσο κανένας άλλος ασθενής στην ιστορία, λόγω της μεγάλης προθυμίας του να βοηθήσει τους επιστήμονες για την κατανόηση του ιού. Έδωσε πληθώρα ονομάτων ανδρών με τους οποίους είχε σ@ξουαλικές επαφές, συγκεκριμένα κατονόμασε 72 από τους περίπου 750 συντρόφους που είχε μόνο την τελευταία τριετία της ζωής του.
Ο ίδιος πέθανε το 1984, στα 31 του, από επιπλοκές του AIDS, θα έπρεπε να περιμένει ωστόσο ως το 2016 για να απαλλαχθεί από το στίγμα του ανθρώπου που κόλλησε την ανθρωπότητα με τον φρικτό ιό.
Μια επιστημονική έρευνα που διενεργήθηκε τότε έδειξε ότι ο Ντιγκά δεν ήταν παρά απλώς ένας από τους χιλιάδες ασθενείς που μολύνθηκαν με τον ιό HIV στη δεκαετία του ‘70.
Το AIDS αναγνωρίσθηκε ως ασθένεια το 1981, μετά από ενδελεχή μελέτη αυτών των ασυνήθιστων συμπτωμάτων που είχαν εμφανιστεί κυρίως σε ομοφυλόφιλους. Η νέα εκείνη μελέτη έδειξε ότι η Νέα Υόρκη έπαιξε καταλυτικό ρόλο ως το επίκεντρο για την εξάπλωση της νόσου.
Οι ερευνητές είχαν απομονώσει και αναλύσει το γενετικό υλικό του ιού HIV, από 2.000 δείγματα αποθηκευμένου αίματος, συμπεριλαμβανομένου και του Ντιγκά. Τα δείγματα άνηκαν σε ομοφυλόφιλους και αμφιφυλόφιλους άνδρες, οι οποίοι το 1978 και το 1979 συμμετείχαν σε μελέτες για την ηπατίτιδα Β.
Όπως έδειξε η χρονολόγηση των δειγμάτων, ο ιός του Ντιγκά ήταν πολύ μεταγενέστερος και επομένως ήταν αδύνατον να εισήγαγε αυτός τον ιό στις ΗΠΑ.
Βάσει της έρευνας μάλιστα, η πιο πιθανή χρονολογία για την εμφάνιση της θανατηφόρας ασθένειας στις ΗΠΑ θεωρήθηκε το 1970 ή το 1971, δηλαδή μια δεκαετία προτού γίνει αντιληπτή.
Ο μύθος του «Ασθενή Μηδέν» εξαπλώθηκε από έναν δημοσιογράφο – ομοφυλόφιλος και αυτός – τον Ράντι Σιλτς, που αποφάσισε να ερευνήσει την υπόθεση και το 1987 εξέδωσε το σχετικό best-seller βιβλίο με τίτλο: «And the Band Played On».
Εκεί καταμαρτυρεί ότι άκουσε κάποια στιγμή τους ερευνητές του CDC να αναφέρονται στον Ντιγκά «ως Ασθενή Μηδέν», ομολογώντας παράλληλα τη σκέψη του ότι επρόκειτο για έναν «πιασάρικο τίτλο», σε αντίθεση με τις κωδικές ονομασίες άλλων ασθενών, όπως «LA3» ή «NY15».
«Ο Γκαετάν Ντιγκά είναι ένας από τους πιο στιγματισμένους ασθενείς της Ιστορίας και ένας από μια μακρά σειρά ατόμων και ομάδων που κακολογήθηκαν με την πεποίθηση πως πυροδότησαν κάπως επιδημίες με κακόβουλο σκοπό. Σε πολλές περιπτώσεις, οι ιστορικές ενδείξεις υποδείκνυαν την πλάνη του ασθενούς μηδέν για δεκαετίες», έχει πει ο καθηγητής Ρίτσαρντ ΜακΚέι, ερευνητής του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ.
Ο επικεφαλής της σχετικής έρευνας του 2016, Μάικλ Γουορομπέι, γνώριζε εκ των προτέρων ότι επίσημη ετυμηγορία της επιστήμης για τον Ντιγκά θα ήταν… «αθώος». «Κανείς δεν θα έπρεπε να θεωρηθεί υπεύθυνος για την εξάπλωση ενός ιού για τον οποίο κανείς δεν ήξερε. Παραμένει ανοιχτό το ζήτημα πώς ο ιός εξαπλώθηκε από την Καραϊβική στις ΗΠΑ».
Το στέλεχος του ιού HIV εκτιμάται ότι πέρασε στις ΗΠΑ από τη Καραϊβική, όπου εντοπίζεται για πρώτη φορά γύρω στο 1967. Είχε διαγράψει ήδη μια πορεία περίπου μισού αιώνα στην Αφρική, απ’ όπου πιστεύεται ότι μεταφέρθηκε στην Αϊτή, στα μέσα της δεκαετίας του 60’.
Ο τρόπος με τον οποίο έφτασε στις ΗΠΑ δεν έχει ακόμα απαντηθεί. Είναι πιθανό να εξαπλώθηκε ο ιός είτε από έναν άνθρωπο είτε από προϊόντα του αίματος που προορίζονταν ιατρική χρήση.
Αν ισχύει το πρώτο σενάριο, υπήρξε όντως «Patient Zero». Πολλά όμως χρόνια πριν από τον Γκαετάν Ντιγκά…
0 comments
Δημοσίευση σχολίου