Παύλος Μελάς: Αυτά πρέπει να είναι τα διδάγματα που πρέπει να δώσουμε στα παιδιά μας ΕΜΕΙΣ διότι τα «Ελληνικά» σχολεία είναι σίγουρο ότι δεν θα το κάνουν.
Όσο και να πολεμάνε οι Γαβρόγλοι και οι Φίλιδες, ο Παύλος Μελάς θα μένει ζωντανός στις καρδιές μας, και από τα βιβλία να τον βγάλετε, θα κάνουμε κρυφά σχολειά τα σπίτια μας και θα τον διδάσκουμε στις επόμενες γενεές.
Στις 13 Οκτωβρίου του 1904, στο χωριό Στάτιστα της Καστοριάς, ένας αξιωματικός του ελληνικού στρατού έχυσε το αίμα του στη σκλαβωμένη γη της Μακεδονίας, για να ποτίσει με αυτό το δέντρο της Ελευθερίας της. Ήταν ο Παύλος Μελάς..
Στις αρχές του 1904, η πανάρχαια ελληνικότητα της Μακεδονίας, της «γης του ονείρου μας», όπως αναφέρεται στους συγκλονιστικούς στίχους του Κωστή Παλαμά, βρισκόταν σε τεράστιο κίνδυνο.
Δεν ήταν μόνο ο τουρκικός ζυγός κάτω από τον οποίο στέναζε από το 1430, καθώς η Επανάσταση του 1821 δεν κατάφερε να την απελευθερώσει, αλλά παράλληλα απειλούταν σοβαρά από τις επεκτατικές ορέξεις των Βούλγαρων, οι οποίοι από τα χρόνια του Βυζαντίου ακόμη «είχαν στο μάτι» την ωραιότατη και εύφορη επαρχία της τότε Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με πρόφαση την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των σλαβόφωνων Εξαρχικών της περιοχής.
Τα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα, τα βουνά της Μακεδονίας είχαν πλημμυρίσει από ένοπλα σώματα κομιτατζήδων, με την ανεπίσημη υποστήριξη του βουλγαρικού κράτους, οι οποίοι προσπαθούσαν να διαβρώσουν την ελληνικότητα της επαρχίας μέσω τρομοκρατίας και προπαγάνδας, με τις τουρκικές Αρχές..να αδιαφορούν (παρότι κατέστειλαν με σχετική αποφασιστικότητα την «εξέγερση» του Ιλιντέν τον Αύγουστο του 1903) και το ελληνικό κράτος, τσακισμένο από την ήττα στον πόλεμο του 1897 με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, να αδυνατεί να προστατέψει τους χιλιάδες χριστιανούς ορθόδοξους στα ελληνόφωνα διαμερίσματα της επαρχίας.
Η απάντηση του Ελληνισμού στη θηριωδία των κομιτατζήδων ήρθε από μεμονωμένα πρόσωπα, με τη δημιουργία του «Μακεδονικού Κομιτάτου» από τον Δημήτρη Καλαποθάκη και την πρώτη προσπάθεια συγκρότησης ολιγομελών ένοπλων σωμάτων στην περιοχή, τα οποία θα προστάτευαν τους συμπατριώτες μας από τις βουλγαρικές πιέσεις.
Ο Λάμπρος Κορομηλάς, ο Ίων Δραγούμης, ο Γερμανός Καραβαγγέλης ήταν οι ψυχές του Αγώνα για την Μακεδονία σε εκείνα τα πολύ δύσκολα χρόνια, σημαντική η δράση του Μητροπολίτη Δράμας (μετέπειτα Άγιου Σμύρνης) Χρυσόστομου και του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης, πρώτος Έλληνας νεκρός ο Κρητικός οπλαρχηγός Γεώργιος Σεϊμένης, στο Λέχοβο τον Ιούλιο του 1903.
Στα τέλη Αυγούστου του 1904, ο Παύλος Μέλας, 34χρονος αξιωματικός του πυροβολικού, με συμμετοχή στον πόλεμο του ’97 και μέλος του Μακεδονικού Κομιτάτου, άνδρας με καρδιά και πατριωτισμό, περνάει τα τότε ελληνοτουρκικά σύνορα, μετά τις πρώτες του διερευνητικές απόπειρες για να εξακριβώσει την κατάσταση..
και μπαίνει στην σκλαβωμένη Μακεδονία, επικεφαλής ενός ένοπλου σώματος 35 ανδρών, με το ψευδώνυμο «Μίκης Ζέζας» (τα ονόματα των δύο παιδιών του), ώστε οι Οθωμανικές Αρχές να μην γνωρίζουν ότι Έλληνας αξιωματικός οδηγεί αντάρτικη ομάδα μέσα στην επικράτειά τους. Δεύτερη φορά ταξίδεψε στη Μακεδονία με το όνομα Πέτρος Δέδες με την ιδιότητα του ζωέμπορα. Επισκέφθηκε την Κοζάνη και τη Σιάτιστα και ήρθε σε επαφή με τον ελληνικό πληθυσμό.
Αμέσως ξεκίνησε την οργάνωση ενόπλων σωμάτων για την απελευθέρωση της Δυτικής Μακεδονίας και ανέλαβε την αρχηγία των ελληνικών σωμάτων. Μαζί με τον σύντροφό του Λάκη Πύρζα και 35 αγωνιστές έγιναν δεκτοί με ενθουσιασμό από τα ελληνικά χωριά που απελευθέρωναν, αναγκάζοντας τους κομιτατζήδες να εγκαταλείψουν την περιοχή.
Τον Οκτώβριο του 1904 ο Παύλος Μελάς μαζί με τους 35 άνδρες του και τους επικεφαλής των ομάδων Πύρζα και Καραλίβανο κανόνισαν συνάντηση με τους οπλαρχηγούς Παύλο Κύρου και Ευθύμιο Καούδη. Καθώς όδευαν στο σημείο συνάντησης τους έπιασε βροχή και αποφάσισαν να σταματήσουν στο χωριό Στάτιστα. Ήταν 13 Οκτωβρίου 1904.
Ο Βούλγαρος κομιτατζής Μήτρος Βλάχος ενημέρωσε τους Τούρκους για την παρουσία τους στο χωριό. Ένα απόσπασμα από 50 στρατιώτες έφτασε στη Στάτιστα και περικύκλωσε το σπίτι όπου είχε καταλύσει ο Π. Μελάς, ο Λ. Πύρζας, ο Π.Χατζητάσης και ένας Κρητικός.
Ακολούθησε ανταλλαγή πυρών και μόλις σκοτείνιασε ο Παύλος Μελάς, επιχείρησε να βγει από το σπίτι. Τότε χτυπήθηκε από τουρκικό βόλι και πέθανε λίγες ώρες αργότερα. Ο θάνατος του συγκλόνισε το Έθνος και ξεσήκωσε τον ελληνικό πληθυσμό της Μακεδονίας, που αγωνίστηκε τα επόμενα χρόνια για την απελευθέρωση.
Η φωτογραφία του Μελά στην οποία απεικονιζόταν να φορά αντάρτικη περιβολή έγινε το σύμβολο του Μακεδονικού Αγώνα. Σήμερα το χωριό Στάτιστα, όπου πέθανε ο Παύλος Μελάς φέρει το όνομά του. Ο Κωστής Παλαμάς έγραψε για τον Μελά :
Σε κλαίει ο λαός. Πάντα χλωρό να σειέται το χορτάρι
Στον τόπο, που σε πλάγιασε το βόλι, ω παλληκάρι.
Πανάλαφρος ο ύπνος σου του Απρίλη τα πουλιά
Σαν του σπιτιού σου να τ’ ακούς λογάκια και φιλιά,
Και να σου φτάνουν του χειμώνα οι καταρράχτες,
Σαν τουφεκιού αστραπόβροντα και σαν πολέμου κράχτες
Πλατειά του ονείρου μας η γη και απόμακρη. Και γέρνεις
Εκεί και σβεις γοργά.
Ιερή στιγμή. Σαν πιο πλατειά τη δείχνεις, και τη
φέρνεις Σαν πιο κοντά.
0 comments
Δημοσίευση σχολίου