Η φυσική διαδικασία της γήρανσης επέρχεται με την πάροδο των ετών, σε όλους ανεξαιρέτως τους ανθρώπους, και συνοδεύεται από δυσάρεστα, συνήθως, αποτελέσματα. Ένα από αυτά είναι και η εμμηνόπαυση, και αφορά αποκλειστικά τις γυναίκες. Περιγράφει τον χρόνο που σηματοδοτεί την παύση των εμμηνορροϊκών της κύκλων και κατ’ επέκταση το τέλος της αναπαραγωγικής περιόδου. Ουσιαστικά, η εμμηνόπαυση εμφανίζεται όταν υπάρχει μεταβολή στις αναπαραγωγικές ορμόνες και οι ωοθήκες δεν μπορούν πλέον να απελευθερώσουν ωάρια.
Πιο συγκεκριμένα, η ορμόνη που διεγείρει τα ωοθυλάκια (FSH) και η ωχρινοτρόπος ορμόνη (LH), εκκρίνονται από την υπόφυση, ως μέρος του φυσιολογικού εμμηνορροϊκού κύκλου. Διεγείρουν την ωοθήκη για την παραγωγή οιστρογόνων και προγεστερόνης και την απελευθέρωση του ωαρίου. Καθώς η γυναίκα ωριμάζει, οι ωοθήκες της δεν ανταποκρίνονται στις FSH και LH ορμόνες στον ίδιο βαθμό, που το έκαναν σε μικρότερη ηλικία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, τα επίπεδα των οιστρογόνων και προγεστερόνης να μειωθούν σημαντικά και τελικά να σταματήσει οριστικά η παραγωγή ωαρίων. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια δύσκολη χρονική περίοδο, αφού η γυναίκα χωρίς τις πολύτιμες ορμόνες των οιστρογόνων και της προγεστερόνης, είναι εκτεθειμένη σε πολλούς κινδύνους.
Σε ποια ηλικία εμφανίζεται η εμμηνόπαυση
Οι περισσότερες γυναίκες φτάνουν στην εμμηνόπαυση μεταξύ 45-55 ετών. Ως μέση ηλικία ορίζονται τα 50 έτη. Μερικές φορές ενδέχεται να εκδηλωθεί νωρίτερα, ως αποτέλεσμα θεραπείας του καρκίνου, χειρουργικής επέμβασης ή άλλων αγνώστων αιτιών (οι αιτίες που προκαλούν πρόωρη εμμηνόπαυση θα αναλυθούν περαιτέρω).
Αιτίες
Όπως αναφέρθηκε, η κύρια αιτία της εμμηνόπαυσης είναι η γήρανση. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις, που η περίοδος μιας γυναίκας μπορεί να σταματήσει απροσδόκητα εξαιτίας των παρακάτω αιτιών:
Πρωτοπαθής ωοθηκική ανεπάρκεια
Επηρεάζει μόνο ένα μικρό ποσοστό γυναικών, περίπου το 1% και εκδηλώνεται μέχρι την ηλικία των 40 ετών. Είναι γνωστή και ως πρόωρη εμμηνόπαυση. Η πρωτοπαθής ωοθηκική ανεπάρκεια συμβαίνει, διότι οι ωοθήκες αδυνατούν να παράγουν επαρκείς ποσότητες ορμονών. Σε πολλές περιπτώσεις οι γιατροί δεν είναι σε θέση να προσδιορίσουν τον ακριβή λόγο που συμβαίνει αυτό, ωστόσο, πιθανοί ένοχοι φαίνεται να είναι μια αυτοάνοση ασθένεια, μια μόλυνση ή η κληρονομικότητα.
Χειρουργικώς επαγόμενη εμμηνόπαυση
Μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Πολλές φορές την συναντούμε και με την ονομασία «ιατρογενής εμμηνόπαυση», καθώς προκαλείται από ιατρική επέμβαση και όχι φυσικά. Η αμφοτερόπλευρη ωοθηκεκτομή (αφαίρεση και των δύο ωοθηκών) και η ολική υστερεκτομή (αφαίρεση του τραχήλου και της μήτρας) οδηγούν άμεσα σε εμμηνόπαυση. Αντιθέτως, η υστερεκτομή που περιλαμβάνει μόνο την αφαίρεση της μήτρας, μπορεί να οδηγήσει στην απουσία της εμμηνόρροιας, αλλά όχι και στην εμμηνόπαυση. Αυτό συμβαίνει, διότι οι ωοθήκες συνεχίζουν να παράγουν ορμόνες, έως ότου έρθει φυσιολογικά η ηλικία της εμμηνόπαυσης. Εντούτοις, τα συμπτώματα που ακολουθούν έπειτα από μια τέτοιου είδους χειρουργική επέμβαση, είναι ίδια με αυτά της εμμηνόπαυσης και περιλαμβάνουν εξάψεις, διακυμάνσεις στην διάθεση και άλλα.
Θεραπείες για τον καρκίνο
Η χημειοθεραπεία και η θεραπεία πυελικής ακτινοβολίας μπορούν να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό την υγιή λειτουργία των ωοθηκών και ως εκ τούτου να οδηγήσουν σε πρόωρη εμμηνόπαυση.Στο σημείο αυτό να πούμε, ότι ανεξάρτητα από την αιτία της εμμηνόπαυσης, αυτό που είναι σημαντικό είναι η επικοινωνία με τον γιατρό σας, έτσι ώστε να σας κατευθύνει στην σωστή επιλογή θεραπείας και στην αποφυγή τυχόν επιπλοκών.
Συμπτώματα
Συχνά, το πρώτο σύμπτωμα μιας επικείμενης εμμηνόπαυσης είναι οι αλλαγές στις περιόδους, καθώς ενδέχεται να γίνουν ηπιότερες ή πιο έντονες, μεγαλύτερης ή μικρότερης διάρκειας και ο χρόνος μεταξύ τους να αυξηθεί ή να υπάρξουν περιστασιακά χαμένες περίοδοι. Αυτές οι αλλαγές μπορεί να εμφανιστούν, είτε σταδιακά, είτε απότομα.
Υπάρχει επίσης ένα ευρύ φάσμα φυσικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων που σχετίζονται με την εμμηνόπαυση. Σε ορισμένες γυναίκες τα συμπτώματα είναι ήπια, ενώ σε άλλες πιο σοβαρά και η διάρκεια τους κυμαίνεται από λίγους μήνες έως και χρόνια.
Τα φυσικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Εξάψεις
Εφίδρωση
Κόπωση
Πονοκέφαλο
Πόνο στις αρθρώσεις
Ταχυκαρδία
Κολπική ξηρότητα
Ακράτεια
Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος και του κόλπου
Τα ψυχολογικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Ανησυχία
Απώλεια ερωτικής διάθεσης
Ευερεθιστότητα
Μεταβολές στην διάθεση
Δυσκολία συγκέντρωσης
Δυσκολία στην μνήμη
Δυσκολία στον ύπνο
Κατάθλιψη
Διάγνωση
Δεν υπάρχει συγκεκριμένος έλεγχος για τη διάγνωση της εμμηνόπαυσης. Τα συμπτώματα μπορεί να «φωτογραφίζουν» μια επικείμενη εμμηνόπαυση, ωστόσο αυτή μπορεί να επιβεβαιωθεί μόνο εκ των υστέρων, αφού παρατηρηθεί συνεχόμενη απουσία περιόδων για ένα έτος.
Αλλαγές στην εμμηνόρροια μιας γυναίκας, όπως για παράδειγμα ή αμηνόρροια, μπορεί να υποδεικνύει διάφορες άλλες διαταραχές. Επομένως, είναι σκόπιμο να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας, προτού υποθέσετε ότι οι αλλαγές είναι συμπτώματα εμμηνόπαυσης.
Θεραπεία
Η ένταση και η συχνότητα των εμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων ποικίλλουν από γυναίκα σε γυναίκα. Σε ορισμένες περιπτώσεις ενδεχομένως να χρειαστεί ιατρική επέμβαση (θεραπεία), προκειμένου να αντιμετωπιστούν. Η απόφαση για θεραπεία είναι προσωπική υπόθεση και πρέπει να ληφθεί από την γυναίκα, αφού πάρει από τον γιατρό της πλήρη εξήγηση για τα οφέλη ή τις πιθανές παρενέργειες των διάφορων θεραπευτικών επιλογών. Οι θεραπείες περιλαμβάνουν:
Αντικατάσταση ορμονών (HRT)
Η θεραπεία περιλαμβάνει την αντικατάσταση των ορμονών που συνήθιζαν να παράγουν οι ωοθήκες. Μπορεί να είναι αποτελεσματική στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των εξάψεων, της νυχτερινής εφίδρωσης και της ξηρότητας του κόλπου. H αντικατάσταση ορμονών μπορεί επίσης να συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου των καρδιακών παθήσεων και της οστεοπόρωσης μετά την εμμηνόπαυση.
Εναλλακτικές θεραπείες
Μερικές γυναίκες έχουν διαπιστώσει, ότι κάποιες εναλλακτικές θεραπείες μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Αυτές περιλαμβάνουν την λήψη βιταμινών, μετάλλων και ομοιοπαθητικών φαρμάκων. Παραδείγματα αυτών είναι το ginseng, το σκόρδο, το χαμομήλι και τα φυτοοιστρογόνα με βάση τη σόγια.
Θεραπείες όπως ο βελονισμός, το μασάζ και η ρεφλεξολογία θα μπορούσαν επίσης να ανακουφίσουν τα συμπτώματα. Ωστόσο, οι συμπληρωματικές και εναλλακτικές θεραπείες δεν συνιστώνται, διότι είναι γενικά ασαφής η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια τους. Επιπλέον, ενδέχεται να αλληλεπιδράσουν με άλλα φάρμακα και να προκαλέσουν παρενέργειες. Για τον λόγο αυτό, συμβουλεύεστε πάντοτε το γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας.
Εμμηνόπαυση και πρόληψη της οστεοπόρωσης
Η ανεπάρκεια οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση μπορεί να επηρεάσει την υγεία των οστών και να προκαλέσει οστεοπόρωση. Ωστόσο, μπορείτε να την αποτρέψετε με ένταξη άσκησης και σωστής διατροφής στην καθημερινότητα της.
Διατροφή
Η υψηλή πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D συμβάλλουν στην πρόληψη της οστεοπόρωσης. Κορυφαίες πηγές αποτελούν τα γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, τα καρύδια, τα σκούρα πράσινα λαχανικά (μπρόκολο, σπανάκι), τα αυγά και τα ψάρια (σαρδέλες, σολωμός). Ο περιορισμός του αλκοόλ, της καφεΐνης και του καπνίσματος είναι επίσης σημαντικός.
Άσκηση
Το περπάτημα, ο χορός και η αερόβια γυμναστική βοηθούν στην διατήρηση ενός υγιούς βάρους, της φυσικής κατάστασης και της γενικής ευεξίας . Ταυτόχρονα συντελεί στη μείωση του κινδύνου της οστεοπόρωσης, ενισχύοντας τα οστά, καθώς και στην ελαχιστοποίηση των συμπτωμάτων, όπως οι εξάψεις. Ειδικές ασκήσεις εδάφους μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση προβλημάτων που σχετίζονται με το ουροποιητικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένης της ακράτειας και του πόνου κατά τη διάρκεια της ούρησης. Η ξεκούραση και η διαχείριση του στρες παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην διαχείριση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.
0 comments
Δημοσίευση σχολίου