Η θεραπευτική δύναμη της μουσικής του Μότσαρτ?

Τις θεραπευτικές ιδιότητες της μουσικής του Μότσαρτ σε ασθενείς που βρίσκονται σε μετεγχειρητικό στάδιο επιβεβαίωσε ένας 30χρονος Αμερικανός χειρουργός, ο οποίος υποστηρίζει ότι οι νότες του Αυστριακού συνθέτη επισπεύδουν την έκκριση της αυξητικής ορμόνης που έχει καταπραϋντική επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό.

Στα 30 του χρόνια, ο Κλαύδιος Κόνραντ είναι ένας ταλαντούχος χειρουργός που εργάζεται στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Εκτός από τις σπουδές του στην Ιατρική, έχει αποκτήσει διδακτορικά διπλώματα στη βιολογία των βλαστικών κυττάρων και στη φιλοσοφία της μουσικής. Ο νεαρός επιστήμονας ήδη από τα πέντε του χρόνια μάθαινε να παίζει πιάνο και τη συνήθειά του αυτή δεν την αποχωρίστηκε ούτε και μέσα στο χειρουργείο.

Μιλώντας προς την εφημερίδα «Τhe Νew Υork Τimes» παραδέχεται ότι, όπως και άλλοι συνάδελφοί του, χειρουργεί πιο αποτελεσματικά όταν ακούει μουσική. Λέει μάλιστα πως αν δεν παίξει πιάνο για μερικές μέρες, τότε τα χέρια του δεν είναι τόσο ευαίσθητα όταν πιάνουν το σώμα του ασθενούς. Δεν αλληλεπιδρούν με τους ιστούς του ανθρώπου που βρίσκεται στο χειρουργικό τραπέζι και δεν «διαβάζουν» τα όσα οι ιστοί θέλουν να μεταφέρουν προς τα έξω. Η μία όψη και η άλλη. Το γεγονός όμως ότι οι νότες του πενταγράμμου μπορούν και διευκολύνουν ορισμένους γιατρούς στο έργο τους αποτελεί τη μία όψη του νομίσματος.

Η άλλη έχει να κάνει με την επίδραση της ίδιας της μουσικής στη μετεγχειρητική κατάσταση των ασθενών, ακόμη και στην ίασή τους από διάφορες παθήσεις. Οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει αυτό τον συσχετισμό. Αλλά προς το παρόν δεν έχουν αποκτήσει ξεκάθαρη εικόνα για τον τρόπο που επιδρούν οι νότες στον ανθρώπινο οργανισμό. Ο Κόνραντ ωστόσο πραγματοποίησε μια καινοτόμο μελέτη και υποστήριξε ότι η μουσική του Μότσαρτ, κατά έναν παράδοξο τρόπο, αξιοποιεί τις δυνατότητες της αυξητικής ορμόνης στον άνθρωπο και τις μετατρέπει σε θεραπευτικό εργαλείο!

Ευεργετική επίδραση. Ο κοινός παρονομαστής δεκάδων ερευνών είναι ότι η μουσική απαλύνει τον πόνο. Επιφέρει ξεκούραση, μειώνει την αρτηριακή πίεση, ρυθμίζει την καρδιακή λειτουργία, ελέγχει τις ορμόνες του στρες. Στις έρευνες αυτές ήρθε να προστεθεί η πραγματεία του 30χρονου χειρουργού, ο οποίος, έχοντας σπουδάσει μουσική στο πανεπιστήμιο του Μονάχου, ανέλυσε τη δομή των έργων του Μότσαρτ και προσδιόρισε τον καταπραϋντικό της ρόλο σε ασθενείς που βρίσκονται σε μετεγχειρητικό στάδιο.

Τι έδειξε το πείραμα. Ο Κόνραντ με τους συνεργάτες του διαπίστωσε μια αναπάντεχη αντίδραση που είχαν στο άκουσμα της μουσικής ορισμένοι καταπονημένοι ασθενείς. Τα επίπεδα της αυξητικής ορμόνης που βρίσκεται στην υπόφυση (η οποία είναι ένας αδένας του εγκεφάλου) παρουσίασαν μια αιφνίδια αύξηση. Η αυξητική ορμόνη είναι γνωστό ότι παίζει καθοριστικό ρόλο στη θεραπεία. Δρα καταπραϋντικά. Οι ασθενείς που έλαβαν μέρος στην έρευνα ήταν 10 και παρακολουθούνταν εντατικά ύστερα από χειρουργική επέμβαση στην οποία είχαν υποβληθεί. Οι πέντε από αυτούς φόρεσαν ακουστικά για μία ώρα και άκουγαν απαλή μουσική του Μότσαρτ. Οι υπόλοιποι δεν άκουγαν τίποτα.

Οι πέντε ασθενείς με τα ακουστικά σύντομα παρουσίασαν αναμενόμενες αντιδράσεις όπως ήταν η μειωμένη αρτηριακή πίεση και οι καρδιακοί ρυθμοί. Επίσης παρουσίασαν πτώση κατά 20% των ποσοτήτων δύο σημαντικών ορμονών του στρες όπως της επινεφρίνης και της ιντερλευκίνης 6. Η έκπληξη όμως για τους ειδικούς ήταν η απότομη αύξηση κατά 50% της αυξητικής ορμόνης.

Σύμφωνα με τον Κ. Κόνραντ, ο παράγοντας έκλυσης της αυξητικής ορμόνης, που είναι ένας χημικός αγγελιαφόρος ο οποίος καλεί την ορμόνη να δράσει, φάνηκε πως μείωσε τη δραστηριότητα της ιντερλευκίνης 6. Αυτό σημαίνει, όπως λέει ο ίδιος, ότι η αυξητική ορμόνη από μόνη της ενδεχομένως περιορίζει τα επίπεδα της ιντερλευκίνης 6 και της επινεφρίνης οι οποίες παράγουν φλεγμονή, που με τη σειρά της προκαλεί πόνο, αυξάνει την αρτηριακή πίεση και τους ρυθμούς της καρδιάς.

Με μουσικοθεραπεία εναντίον του πόνου και του στρες
ΜΕΧΡΙ τις αρχές του 20ού αιώνα, οι επιστήμονες δεν είχαν παρατηρήσει ούτε μελετήσει συστηματικά τις επιδράσεις της μουσικής σε παραμέτρους της λειτουργίας του ανθρώπινου σώματος. Μόλις το 1950 δημιουργήθηκε η Αμερικανική Εταιρεία Μουσικοθεραπείας προκειμένου να μελετήσει την κλινική εφαρμογή και έρευνα της μουσικοθεραπείας.

Σύμφωνα με τον κ. Θ. Ταμπάκη, από το Νεογνολογικό Τμήμα του Γ.Π. Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης, την τελευταία δεκαετία, με την πρόοδο της μαγνητικής τομογραφίας και την εμφάνιση της τομογραφίας εκπομπών ποζιτρονίων, έχει γίνει δυνατή η εξονυχιστική μελέτη των επιδράσεων της μουσικής στον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Τα συμπεράσματα έχουν κινητοποιήσει πολλούς κλινικούς ιατρούς σε διάφορες ειδικότητες, που χρησιμοποιούν τη μουσική ως συμπληρωματικό θεραπευτικό μέσο. Στόχοι και εφαρμογές της μουσικοθεραπείας στην Ιατρική είναι η αντιμετώπιση του πόνου, η αντιμετώπιση του ψυχοσωματικού στρες, η βοήθεια της μητέρας στον τοκετό, η χρήση στις μονάδες πρόωρων νεογνών, η βοήθεια στη μετεγχειρητική ανάρρωση, η ανακουφιστική θεραπεία καρκινοπαθών, οι εφαρμογές σε μονάδες εντατικής θεραπείας καρδιοπαθών, οι εφαρμογές στη νόσο Αλτσχάιμερ, η αντιμετώπιση της κατάθλιψης, η βελτίωση της επικοινωνίας ψυχιατρικών ασθενών και πολλές άλλες εφαρμογές.