Αυτό ΔΕΝ είναι ηλεκτρονικό εισιτήριο, κάτι άλλο είναι! Τσιπάκι με προσωπικά δεδομένα;

«Βραχυκύκλωμα» στην άμεση εφαρμογή του ηλεκτρονικού εισιτηρίου προκαλεί η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (ΑΠΠΔ) υψώνοντας «μπάρες» συνταγματικού επιπέδου, που σχετίζονται με την ελευθερία της κίνησης του πολίτη που αποτελεί ιδιαίτερη έκφανση του δικαιώματός του για ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας

Με αφορμή την επερχόμενη λειτουργία της νέας μορφής εισιτηρίου για όλα τα μέσα του ΟΑΣΑ (μετρό, λεωφορεία, τραμ, τρόλεϊ, προαστιακό), η ΑΠΠΔ διαπίστωσε ότι όπως συλλέγονται τα προσωπικά δεδομένα σε βάση δεδομένων και σε micro-chip στην κάρτα, δημιουργούνται συνταγματικά προβλήματα στις ηλεκτρονικές κάρτες απεριορίστων διαδρομών (εβδομαδιαίες, μηνιαίες, ετήσιες κ.λπ.) και στα μειωμένα εισιτήρια για ειδικές κατηγορίες του πληθυσμού (άνεργοι, ανάπηροι, άνω των 65 ετών, μαθητές, φοιτητές, στρατιώτες κ.λπ.)

Για την έκδοση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου πρέπει να δοθεί από τους πολίτες ένα πλήθος προσωπικών δεδομένων, όπως Αριθμός Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης-ΑΜΚΑ, ονοματεπώνυμο, διεύθυνση κατοικίας, ημερομηνία γέννησης, φωτογραφία σε ηλεκτρονική μορφή, αριθμός τηλεφώνου, αριθμός κινητού τηλεφώνου, αριθμός fax, ταχυδρομική διεύθυνση, ηλεκτρονική διεύθυνση κ.ά.

Το νέο σύστημα
Με το νέο σύστημα οι μετακινήσεις παύουν να είναι ανώνυμες, καθώς τα δεδομένα που συγκεντρώνονται επιτρέπουν σε όποιον επεξεργάζεται τα σχετικά στοιχεία να έχει πλήρη πληροφόρηση για τις ακριβείς διαδρομές που κάνει ο επώνυμος χρήστης της κάρτας, η οποία φέρει έναν μοναδικό σειριακό αριθμό τηρούμενο μόνιμα στο chip και στη βάση δεδομένων.

Έτσι, όμως, θίγεται υπέρμετρα η ελευθερία κίνησης, της οποίας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος το δικαίωμα για ανώνυμη μετακίνηση και η απώλεια αυτή της ανωνυμίας των μετακινήσεων των επιβατών, θίγει τα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα της πληροφοριακής αυτοδιάθεσης και της ιδιωτικής ζωής.

Η σημαντική γνωμοδότηση της ΑΠΠΔ υπό τον πρόεδρό της Κων. Μενουδάκο (επίτιμο πρόεδρο ΣτΕ) δεν απαγορεύει τη λειτουργία του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, αλλά επιβάλλει σημαντικές διορθώσεις στο όλο σύστημα, ώστε να μη θίγεται η ανωνυμία των μετακινήσεων, ενώ σε περίπτωση που δεν συμμορφωθεί ο ΟΑΣΑ στις υποδείξεις, με μια καταγγελία πολίτη ή και αυτεπαγγέλτως, η ΑΠΠΔ μπορεί να επιβάλλει αυστηρές κυρώσεις (πρόστιμα κ.λπ.).

Μολονότι ο ΟΑΣΑ υποστήριξε ότι το σύστημα δεν παρέχει δυνατότητα συσχετισμού ανθρώπου και πληροφοριών διαδρομών, η Αρχή διαπίστωσε ότι είναι εφικτός (ανεξαρτήτως των ισχυρισμών του ΟΑΣΑ ότι δεν προτίθεται να κάνει κάτι τέτοιο, άλλωστε μπορεί να το κάνει και ένας τρίτος, σε περίπτωση απώλειας ή κλοπής της κάρτας) και υποδεικνύει στον ΟΑΣΑ να τηρούνται στο chip τα ελάχιστα αναγκαία στοιχεία (δηλώνεται μέχρι και ο ΑΜΚΑ), να ληφθούν ιδιαίτερα μέτρα ασφαλείας, να εκπονηθεί εκτίμηση επιπτώσεων στην προστασία των προσωπικών δεδομένων, να επανυποβληθεί το διορθωμένο σύστημα για έλεγχο νομιμότητας κ.λπ.