Το Γεωδαιτικό Τόξο Στρούβε που μέτρησε ακριβώς το μέγεθος της Γης [Βίντεο]

Από τη βόρεια ακτή της Νορβηγίας, μέχρι τη νότια ακτή της Ουκρανίας, υπάρχει μια αλυσίδα σημείων τριγωνισμού που σχηματίζουν το Γεωδαιτικό Τόξο Στρούβε. Το 2005 η αλυσίδα εντάχθηκε στον κατάλογο με τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO

Εκτείνεται από το Χάμερφεστ της Νορβηγίας, στις ακτές του Αρκτικού Ωκεανού, μέχρι την ουκρανική πόλη Nekrasivka στη Μαύρη Θάλασσα, μια απόσταση 2.820 χιλιομέτρων. Η σειρά των σημείων διαπερνάει πολλά εδάφη, που σήμερα ανήκουν σε δέκα διαφορετικές χώρες.

Το τόξο δημιουργήθηκε και χρησιμοποιήθηκε από τον γερμανικής καταγωγής Ρώσο επιστήμονα Φρίντριχ Γκέοργκ Βίλχελμ φον Στρούβε, ο οποίος ανέλαβε μια έρευνα 39 χρόνων, μεταξύ του 1816 και του 1855, για να καθορίσει το σχήμα και το μέγεθος της γης. Η έρευνα απέδωσε την πρώτη ακριβή μέτρηση του μεσημβρινού τόξου, το οποίο με τη σειρά του, επέτρεψε την πρώτη ακριβή μέτρηση της διαμέτρου της γης.

Χάρτης με το Γεωδαιτικό Τόξο Στρούβε. Τα κόκκινα σημεία δείχνουν τα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Ο προσδιορισμός του μεγέθους και του σχήματος της γης ήταν ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα για τους φυσικούς φιλοσόφους από την αρχαιότητα. Τον 2ο αιώνα π.Χ., ο Έλληνας αστρονόμος και μαθηματικός Ερατοσθένης, ανέπτυξε μια μέθοδο για να καθορίσει την ακτίνα της Γης μετρώντας ένα τμήμα του μεσημβρινού τόξου και συγκρίνοντας αυτό το μήκος με την αντίστοιχη γωνία που σχηματίζεται στο κέντρο της Γης. Αν κάποιος γνωρίζει το μήκος του τόξου και την κεντρική γωνία, η ακτίνα μπορεί να υπολογιστεί εύκολα.

Σταθμός στην πόλη Hoagland της Ρωσίας
Ένα από τα πιο σημαντικά πειράματα που πραγματοποιήθηκε στην ιστορία της ανθρωπότητας ήταν η μέτρηση της περιφέρειας της Γης από τον Ερατοσθένη. Ο Ερατοσθένης πληροφορήθηκε ότι στη Συήνη (σημερινό Ασουάν) ο ήλιος κατά το μεσημέρι του θερινού ηλιοστασίου ρίχνει τις ακτίνες του κάθετα στον ορίζοντα και φωτίζει τον πυθμένα ενός πηγαδιού.

Την ίδια στιγμή στην Αλεξάνδρεια οι ακτίνες του ηλίου σχηματίζουν μια γωνία 7,2ο με την κατακόρυφο του τόπου. Στη συνέχεια μέτρησε την απόσταση Αλεξάνδρειας - Συήνης και υπολόγισε με αξιοζήλευτη ακρίβεια την περιφέρεια της γης -ήταν σε θέση να υπολογίσει την ακτίνα της Γης με ακρίβεια 1%. Για δύο χιλιάδες χρόνια, η μέθοδος παρατήρησης του Ερατοσθένη παρέμεινε η πλέον υποσχόμενη μέθοδος προσδιορισμού του μεγέθους της γης. Αυτό που βελτιώθηκε ήταν η μεθοδολογία της μέτρησης.

Σημείο στην πόλη Ταρτού της Εσθονίας
Τον 16ο αιώνα, αναπτύχθηκε μια νέα τεχνική μέτρησης που ονομάζεται τριγωνισμός.
Κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα, κατασκευάστηκαν πολλά τόξα τριγωνισμού σε όλη την Ευρώπη. Αλλά το τόξο του Στρούβε ήταν το μεγαλύτερο που δημιουργήθηκε και παρέμεινε έτσι για πάνω από έναν αιώνα. Ήταν επίσης το πιο ακριβές, δίνοντας μέτρησης που απείχαν μόλις 4 χιλιοστά ανά 1 χλμ. Με άλλα λόγια, με τη χρήση του τόξου του Στρούβε, η ακτίνα της γης υπολογίστηκε με ακρίβεια 223 μέτρων από την πραγματική τιμή της.

Σημείο στη Λιθουανία
Το Γεωδαιτικό Τόξο Στρούβε αποτελούνταν αρχικά από 258 τρίγωνα που συνδέουν 259 σημεία τριγωνισμού. Όταν δημιουργήθηκε, το τόξο περνούσε από δύο χώρες, την Ενωμένη Σουηδία και Νορβηγία και την Ρωσική Αυτοκρατορία. Αλλά λόγω των αλλαγών στα πολιτικά σύνορα υπάρχουν πλέον σημεία σε δέκα έθνη: τη Νορβηγία, τη Σουηδία, τη Φινλανδία, τη Ρωσία, την Εσθονία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, τη Λευκορωσία, την Ουκρανία και τη Μολδαβία.

Τα σημεία σημειώνονται με διάφορους τρόπους: μερικά είναι τρύπες σε βράχους, άλλα είναι σταυροί στην επιφάνεια βράχων, ενώ άλλα είναι σωροί βράχων. Σε μερικά σημεία ανεγέρθηκαν αναμνηστικά μνημεία.