Η Έκρηξη της Τουνγκούσκα: Τι συνέβη στις 30 Ιουνίου του 1908;

Τι συνέβη το πρωινό της 30ης Ιουνίου του 1908 στην Τουνγκούσκα της Σιβηρίας;

Σύμφωνα με τις περιγραφές των κατοίκων που ήταν αυτόπτες μάρτυρες, αρχικά παρακολουθούσαν ένα κυκλικό αντικείμενο στον ουρανό που έλαμπε με λευκό φως και είχε ουρά. Και ενώ διέσχιζε τον ουρανό για περίπου 15’, ξαφνικά μετατράπηκε σε πύρινη σφαίρα που κατέπεσε σε ερειπωμένο δάσος καταστρέφοντας ακαριαία μία έκταση μεγαλύτερη των 2.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ενώ η φωτιά που ξέσπασε διήρκεσε για εβδομάδες καίγοντας άλλα 10.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Οι συντεταγμένες του επίκεντρου του φαινομένου είναι μήκος 101ο ανατολικά, και πλάτος 62ο βόρεια, 90 χλμ. βόρεια του οικισμού Βαναβάρα στο σημερινό κράτος του Ινσγκούσκ στη Ρωσία. Πολλά γεωδυναμικά ινστιτούτα σε ολόκληρο τον κόσμο και την περιοχή, κατέγραψαν ισχυρές σεισμικές δονήσεις και το Αστεροσκοπείο του Ινσγκούσκ παρατήρησε μια διαταραχή στο μαγνητικό πεδίο της Γης.

Η έκρηξη ήτανε πολύ ισχυρή, περίπου 20 μεγατόνους ΤΝΤ, δηλαδή 2.000 φορές μεγαλύτερη από τις εκρήξεις που έγιναν στη τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι μετά τη ρίψη των πυρηνικών βομβών. Μάλιστα, μετά από σύγκριση των αεροφωτογραφιών της Τουνγκούσκα με της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, οι ομοιότητες που παρουσιάζουν ως προς την εικόνα και το μέγεθος της καταστροφής είναι εκπληκτικές!

Τι έδειξαν οι πρώτες επιτόπιες έρευνες.
Η πρώτη έρευνα στην περιοχή για τη διερεύνηση του φαινομένου έγινε ένα χρόνο μετά την εκδήλωσή του, χωρίς να φέρει κάποιο αποτέλεσμα. Ακολούθησε δεύτερη οργανωμένη αποστολή μετά από 18 χρόνια, το 1927, από μία ρωσική ομάδα επιστημόνων της οποίας τα μέλη έμειναν έκπληκτα όταν διαπίστωσαν ότι παρά την τεράστια καταστροφή (σκεφτείτε ότι τεράστια δέντρα είχαν κοπεί σε μικρές λουρίδες και είχαν πέσει σχηματίζοντας κυκλικό σχήμα αντίστοιχο των ακτινών ενός τροχού ποδηλάτου), δεν υπήρχε πουθενά κρατήρας από την πρόσκρουση στη Γη!

Ακόμη, βρήκαν κομμάτια από μεταλλικά συντρίμμια τα οποία και συνέλεξαν, ενώ δεν μπορούσαν να εξηγήσουν το γεγονός ότι κοντά στο σημείο της έκρηξης στα χρόνια που ακολούθησαν μετά το 1908 χιλιάδες άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους από μία άγνωστη ασθένεια που τα συμπτώματά της ποτέ στο παρελθόν δεν είχαν καταγραφεί στην Τουνγκούσκα.

Η τρίτη μεγάλη οργανωμένη αποστολή έγινε το 1947 με εντολή του Στάλιν οπότε και επιβεβαιώθηκε ότι υπήρχαν πολλά ίχνη ραδιενέργειας στην περιοχή. Ακολούθησαν και άλλες αποστολές, οι οποίες επίσης έφεραν σημαντικά στοιχεία στο φως, και που κάθε φορά όμως αντί να ξεδιαλύνουν την κατάσταση, μάλλον τα πράγματα μπερδεύονταν.

Αστεροειδής ή κομήτης;
Η σύσταση του ουράνιου σώματος της Τουνγκούσκα παραμένει διαμφισβητούμενη. Το 1930 ο Βρετανός αστρονόμος Francis John Welsh Whipple πρότεινε ότι ήταν ένας μικρός κομήτης. Αποτελούμενο κυρίως από πάγο και σκόνη, ένα τέτοιο σώμα θα μπορούσε να είχε τελείως εξατμισθεί από την τριβή με τη γήινη ατμόσφαιρα, χωρίς να αφήσει προφανή ίχνη. Η κομητική υπόθεση στηρίζεται και από την αυξημένη φωτεινότητα του νυκτερινού ουρανού που παρατηρήθηκε σε όλη την Ευρώπη επί πολλές νύχτες μετά την έκρηξη, και ερμηνεύεται από τη σκόνη και τον πάγο που θα είχε διαχυθεί από την ουρά του κομήτη στην ανώτερη ατμόσφαιρα. Η κομητική υπόθεση κέρδισε γενική αποδοχή ανάμεσα στους Σοβιετικούς ερευνητές της εκρήξεως κατά την δεκαετία του 1960.

Το 1978 ο Σλοβάκος αστρονόμος Ľubor Kresák πρότεινε πιο συγκεκριμένα ότι το σώμα ήταν ένα θραύσμα του βραχείας περιόδου Κομήτη του Ένκε, στον οποίο οφείλεται η βροχή μετεώρων Βήτα Ταυρίδες: το συμβάν της Τουνγκούσκα συνέπεσε με μία έξαρση αυτής της βροχής, ενώ και η προσεγγιστική τροχιά του σώματος της Τουνγκούσκα ταυτίζεται με την αναμενόμενη ενός τέτοιου θραύσματος.

Το 1983 ο αστρονόμος Ζντένεκ Σεκανίνα δημοσίευσε μία εργασία που ασκούσε κριτική στην κομητική υπόθεση. Υπεστήριξε ότι ένα σώμα με κομητική σύσταση που ταξιδεύει στην ατμόσφαιρα σε μια τόσο πλάγια τροχιά θα έπρεπε να είχε διαλυθεί ήδη σε πολύ μεγάλο ύψος, ενώ το σώμα της Τουνγκούσκα προφανώς «επεβίωσε» άθικτο μέχρι την τροπόσφαιρα. Ο Σεκανίνα επιχειρηματολόγησε υπέρ ενός συμπαγούς και βραχώδους σώματος, που πιθανώς ήταν ένας μικρός αστεροειδής. Αυτή η υπόθεση υποστηρίχθηκε και το 2001, σε μία μελέτη των Farinella, Foschini, κ.ά. που υποστήριξαν ότι το σώμα είχε έρθει από την κατεύθυνση της Ζώνης των Αστεροειδών.

Υπέρμαχοι της κομητικής υπόθεσης έχουν προτείνει ότι το σώμα ήταν ένας παλιός κομήτης με πετρώδη μανδύα, που του επέτρεψε να διεισδύσει βαθύτερα στην ατμόσφαιρα.

Η κυριότερη δυσκολία στη θεωρία του αστεροειδούς είναι ότι ένα τόσο μεγάλο βραχώδες σώμα θα έπρεπε να είχε φθάσει μέχρι το έδαφος και να είχε δημιουργήσει ένα μεγάλο κρατήρα στο σημείο της προσκρούσεως, αλλά δεν βρέθηκε κάποιος τέτοιος κρατήρας. Μόνη λύση είναι ότι η διάβαση του αστεροειδούς μέσα από την ατμόσφαιρα προκάλεσε αυξημένες πιέσεις και θερμοκρασίες μέχρι σημείου εκρήξεως. Η διάλυση θα πρέπει να ήταν πλήρης, ώστε να μη σωθούν υπολείμματα κάποιου μεγέθους. Μοντέλα που δημοσιεύθηκαν το 1993 δείχνουν ότι το σώμα είχε διάμετρο περί τα 60 μέτρα, με φυσικές ιδιότητες μεταξύ απλού και ανθρακούχου χονδρίτη.

Κατά την δεκαετία του 1990, Ιταλοί ερευνητές εξήγαγαν ρητίνη από το εσωτερικό δέντρων της περιοχής της εκρήξεως, για να εξετάσουν αιχμαλωτισμένα σωματίδια από την έκρηξη. Βρήκαν υψηλές συγκεντρώσεις υλικών που βρίσκονται συνήθως σε βραχώδεις αστεροειδείς και σπανιότερα σε κομήτες.

Συντριβή ΑΤΙΑ
Αρκετοί οπαδοί των UFO έχουν ισχυρισθεί ότι το συμβάν της Τουνγκούσκα ήταν το αποτέλεσμα της εκρήξεως ενός εξωγήινου διαστημοπλοίου ή ακόμη και ενός εξωγήινου όπλου που εξερράγη «για να σώσει τη Γη από μια επικείμενη απειλή». Αυτοί οι ισχυρισμοί φαίνεται ότι προήλθαν από ένα διήγημα επιστημονικής φαντασίας του Σοβιετικού μηχανικού Αλεξάντερ Καζάντσεφ το 1946, στο οποίο ένα κινούμενο με πυρηνική ενέργεια αρειανό διαστημόπλοιο, αναζητώντας γλυκό νερό από τη λίμνη Βαϊκάλη, ανατινάχθηκε στον αέρα. Ο Καζάντσεφ εμπνεύσθηκε αυτή την ιστορία από την επίσκεψή του στη Χιροσίμα στα τέλη του 1945.

Πολλά στοιχεία στην ιστορία του αναμίχθηκαν με τα πραγματικά γεγονότα στην Τουνγκούσκα. Η θεωρία του πυρηνοκίνητου ΑΤΙΑ υιοθετήθηκε από τους Thomas Atkins και John Baxter στο βιβλίο τους The Fire Came By (1976). Η τηλεοπτική σειρά του 1998 The Secret KGB UFO Files (Phenomenon: The Lost Archives) («Οι μυστικοί φάκελοι των ούφο της Κα-Γκε-Μπε – Φαινόμενο: τα χαμένα αρχεία») που μεταδόθηκε από τον σταθμό Turner Network Television, αναφερόταν στο συμβάν της Τουνγκούσκα ως «το ρωσικό Ρόσγουελ» και ισχυριζόταν ότι συντρίμματα ΑΤΙΑ είχαν βρεθεί στην περιοχή.

Οι οπαδοί της θεωρίας του ΑΤΙΑ δεν μπόρεσαν ποτέ να δώσουν κάποια απόδειξη των ισχυρισμών τους. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η τοποθεσία, ως ευρισκόμενη ανατολικά του Κοσμοδρομίου του Μπαϊκονούρ, έχει δεχθεί πολλές φορές ρωσικά διαστημικά συντρίμματα, με μεγαλύτερα αυτά από την αποτυχημένη εκτόξευση της πέμπτης δοκιμαστικής πτήσεως Βοστόκ στις 22 Δεκεμβρίου 1960. Το διαστημικό όχημα έπεσε κοντά στην περιοχή της εκρήξεως της Τουνγκούσκα και μία ομάδα μηχανικών στάλθηκε εκεί για να ανακτήσει την κάψουλα και τα δύο σκυλιά επιβάτες της (που επέζησαν).