Η πραγματικότητα δεν είναι τόσο προφανής και απλή όσο θέλουμε να πιστεύουμε. Μερικά πράγματα που δεχόμαστε ανεπιφύλακτα ως αλήθεια είναι διαστρεβλωμένες εκδοχές της πραγματικότητας. Η επιστήμη και η φιλοσοφία έχουν καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να αλλάξουν τις αντιλήψεις μας για πολλά από αυτά.
Τα 10 παραδείγματα που ακολουθούν θα σας δείξουν τι εννοούμε.
1. Η Θεωρία του Μεγάλου Ψυχρού Τέλους.
Η θεωρία της Μεγάλης Ψύχρας είναι το βασικότερο και επικρατέστερο αυτή τη στιγμή σενάριο για την τελική κατάσταση που θα βρεθεί το σύμπαν καθώς οδεύει προς το τέλος του. Η ενέργεια που υπάρχει στο σύμπαν είναι περιορισμένη, επειδή το σύμπαν είναι ένα κλειστό σύστημα και δεν εισάγεται επιπρόσθετη από κάπου αλλού. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, όταν αυτή η ενέργεια εξαντληθεί λόγω της συνεχούς διαστολής του σύμπαντος, αυτό θα περιέλθει σε κατάσταση καταψύξεως. Η θερμική ενέργεια παράγεται από την κίνηση των σωματιδίων. σύμφωνα με τους νόμους της θερμοδυναμικής, η θερμική ενέργεια ελαττώνεται σε ένα συνεχώς διαστελλόμενο σύμπαν, που σημαίνει ότι τελικά αυτή η κίνηση των σωματιδίων θα επιβραδύνει και, πιθανώς, μια μέρα θα σταματήσει.
2. Σολιψισμός (Solipsism)
Ο Σολιψισμός ή Εγωμονισμός είναι μια φιλοσοφική θεωρία, η οποία υποστηρίζει ότι ο κόσμος αποτελείται αποκλειστικά από τη συνείδηση του ατόμου. Αρχικά κάτι τέτοιο μοιάζει ανόητο, ποιος άραγε μπορεί τόσο εύκολα να αρνηθεί την ύπαρξη του κόσμου γύρω μας; Όμως, αν το καλοσκεφτείτε, δεν μπορείτε να είστε για τίποτα τίπoτα σίγουροι εκτός από την ύπαρξη της δικής σας συνείδησης.
Σκεφτείτε όλα τα παράξενα όνειρα που έχετε δει και το πόσο ρεαλιστικά μοιάζουν. Θα μπορούσαν τα πάντα γύρω σας να είναι απλά ένα περίπλοκο όνειρο στο οποίο υπάρχετε. Αλλά, πως μπορούμε να αμφιβάλουμε για τους ανθρώπους και τα πράγματα γύρω μας, όταν μπορούμε να τους ακούσουμε, να τους δούμε, να τους μυρίσουμε, να τα γευτούμε, να τα αισθανθούμε; Όσοι δοκιμάσανε LSD, ανέφεραν οπτικές ψευδαισθήσεις και βίωσαν με τις αισθήσεις τους τις πιο πειστικές παραισθήσεις, αλλά δεν μπορούμε να πούμε ότι τα οράματά τους είναι μέρος της πραγματικότητας. Τα όνειρά σας διεγείρουν τις αισθήσεις και ό,τι αντιλαμβανόμαστε είναι μια εκδοχή που δίνουν τα διαφορετικά τμήματα του εγκεφάλου. Ως συμπέρασμα μπορούμε να πούμε ότι ο καθένας μπορεί να είναι βέβαιος μόνο για τις δικές του σκέψεις, που συνθέτουν την δική του πραγματικότητα.
3. Ιδεαλισμός
Ο George Berkeley, ο πατέρας του ιδεαλισμού, υποστήριζε ότι τα πάντα υπάρχουν ως ιδέα στο μυαλό μας. Ο Berkley μετά από αυτή τη θεωρία είδε πολλούς συναδέλφους του φιλοσόφους να τον επικρίνουν. Υπάρχει μια ιστορία που λέει πως ένας από τους επικριτές του κλώτσησε μια πέτρα με τα μάτια κλειστά και του είπε, «Μόλις τώρα κατέρριψα την θεωρία σου
Η ουσία ήταν ότι αν η πέτρα πραγματικά υπάρχει μόνο στη φαντασία, αυτός δεν θα μπορούσε να την κλοτσήσει με τα μάτια του κλειστά. Το γεγονός αυτό έχει μείνει στην φιλοσοφία ως «Η Διάψευση του Berkeley» και είναι αρκετά περίπλοκο να αναλυθεί, ειδικά όταν πολλοί υποστήριζουν την ύπαρξη ενός παντοδύναμου και πανταχού παρόντα Θεού, που παρατηρεί όλους και όλα τα αντικείμενα την ίδια στιγμή.
4. Ο Πλάτων και ο Λόγος.
Όλοι μας γνωρίζουμε τον Πλάτωνα. Είναι ίσως ο πιο διάσημος φιλόσοφος του κόσμου. Όπως όλοι οι φιλόσοφοι, είχε και αυτός την δική του εκδοχή για την πραγματικότητα. Υποστήριζε ότι πέρα από την πραγματικότητα που αντιλαμβανόμαστε, υπάρχει ο κόσμος των «τέλειων» μορφών. Ό, τι βλέπουμε γύρω μας είναι μόνο η σκιά και η προβολή των πραγματικών όντων. Υποστήριζε πως με τη μελέτη της φιλοσοφίας, έχουμε την ευκαιρία να πάρουμε μία γεύση για το πώς είναι πραγματικά τα πράγματα και να ανακαλύψουμε τις τέλειες μορφές όσων αντιλαμβανόμαστε.
Εκτός από αυτή τη θεωρία, ο Πλάτωνας, θεωρείται μονιστής, δηλαδή υποστήριζε ότι τα πάντα είναι φτιαγμένα από την ίδια ουσία. Το παραπάνω, σύμφωνα με τον Πλάτωνα, σημαίνει πως κάθε υλικό αντικείμενο, το σώμα του ανθρώπου και των άλλων ζωντανών οργανισμών, αποτελούνται από την ίδια ουσία, η οποία απλά παίρνει διαφορετική μορφή. Αυτή η άποψη του Πλάτωνα, επαληθεύτηκε, εν μέρη, από την επιστήμη με την ανακάλυψη των ατόμων και των μορίων, των βασικών σωματιδίων της ύλης, που συνθέτουν οτιδήποτε υπάρχει γύρω μας.
5. Η Θεωρία της Παροντοκρατίας (Πρεσεντισμός)
Τον χρόνο τον αντιλαμβανόμαστε σαν κάτι απτό. Βέβαια, αν επικεντρωθούμε στην παρούσα στιγμή, διαιρούμε τον χρόνο σε παρελθόν, παρόν και μέλλον. Ο Πρεσεντισμός υποστηρίζει ότι το παρελθόν και το μέλλον είναι φανταστικές έννοιες, ενώ μόνο το παρόν είναι πραγματικό.
Με άλλα λόγια, αν είναι βράδυ και διαβάζετε αυτό το άρθρο, κάθε λέξη του θα πάψει να υπάρχει, αφού τελειώσετε το διάβασμα μέχρι να ξαναμπείτε στην ιστοσελίδα αργότερα και το ξαναδιαβάσετε. Το μέλλον και το παρελθόν είναι φανταστικές έννοιες, γιατί ο χρόνος δεν μπορεί να υπάρξει πριν και μετά από αυτό που συμβαίνει στο παρόν.
6. Η Θεωρία της Αιωνιοκρατίας (Ετερναλισμος)
Η Αιωνιοκρατία είναι το ακριβώς αντίθετο της Παροντοκρατίας. Είναι μια φιλοσοφική θεωρία που λέει ότι ο χρόνος είναι πολυεπίπεδος. Συνιστάται από στιγμές που η κάθε μια βρίσκεται πάνω στην άλλη σαν στρώματα. Όλα υφίσταται ταυτόχρονα και η αντίληψη της κάθε ξεχωριστής στιγμής καθορίζεται από τον παρατηρητή. Αυτό που βλέπει εξαρτάται από το σε ποιο σημείο κοιτάζει.
Έτσι, οι δεινόσαυροι, ο Β ‘Παγκόσμιος Πόλεμος και το αυτοκίνητο που πέρασε πριν λίγο μπροστά σας υπάρχουν ταυτόχρονα και μπορείτε να τα παρατηρηθεί μόνο αν βρεθείτε σε ένα συγκεκριμένο σημείο του χωροχρόνου. Αν είναι πραγματική αυτή η θεωρία για της πραγματικότητα, τότε το μέλλον είναι προδιαγεγραμμένο και η ελεύθερη βούληση που πιστεύουμε πως έχουμε είναι μια ψευδαίσθηση.
7. Το Στεγανό Δοχείο του Εγκεφάλου
Η αντίληψη ότι ο εγκέφαλος μοιάζει να είναι κλεισμένος σε ένα στεγανό δοχείο και να αντιλαμβάνεται μόνο μια μικρή πτυχή της πραγματικότητας είναι ένα ζήτημα που έχει συζητηθεί αρκετές φορές από στοχαστές και επιστήμονες, οι οποίοι, όπως οι περισσότεροι άνθρωποι, πιστεύουν πως η κατανόηση της πραγματικότητας εξαρτάται αποκλειστικά από τις υποκειμενικές αισθήσεις μας.
Αν ισχύει κάτι τέτοιο, πως μπορούμε να το διαπιστώσουμε αφού δεν μπορούμε να αντιληφθούμε πράγματα εκτός του στεγανού δοχείου στο οποίο υπάρχουν οι αισθήσεις μας; Πως μπορούμε να επικυρώσουμε ή να απορρίψουμε την πραγματικότητα που βιώνουμε;
Πρόκειται για μια σύγχρονη ερμηνεία των δαιμονίων του Καρτέσιου. Αυτή η νοητική ερμηνεία οδηγεί στο συμπέρασμα πως δεν μπορούμε να επιβεβαιώσουμε τίποτα εκτός από τη συνείδησή μας. Αν αυτό σας θυμίζει την ταινία «The Matrix», είναι μόνο και μόνο επειδή αυτή η ιδέα και το σενάριο της ταινίας βασίζεται σε αυτή την μυστήρια θεωρία που μόλις αναλύσαμε.
8. Η Θεωρία των Παράλληλων Συμπάντων
Ο καθένας, τουλάχιστον μία φορά, έχει ακούσει να μιλάνε για πολλαπλούς κόσμους ή παράλληλα σύμπαντα. Όπως καταλαβαίνουμε η θεωρία υποστηρίζει την ύπαρξη πολλών Συμπάντων, που υπάρχουν ταυτόχρονα και είναι παρόμοια με το δικό μας με ελάχιστες ή ασήμαντες διαφοροποιήσεις. Η θεωρία αυτή εικάζει ότι θα μπορούσε να υπάρχει ένας άπειρος αριθμός εναλλακτικών πραγματικοτήτων.
Τι θέλουμε να πούμε; Σε αυτές τις παράλληλες πραγματικότητες ζείτε κάθε πιθανό γεγονός που θα μπορούσε να συμβεί στη ζωή σας ακόμα και τα πιο ακραία. Έτσι μπορεί σε ένα από αυτά τα σύμπαντα να κυνηγάτε δεινοσαύρους, σε κάποιο άλλο να ζείτε σε μια υπόγεια πόλη, σε ένα τρίτο να εκλεχτήκατε πρωθυπουργός ή να είστε ο πιο ισχυρός άνθρωπος στη γη, σε πολλά άλλα μπορεί να μην γεννηθείτε ποτέ, δεδομένου ότι οι γονείς σας ποτέ δεν συναντήθηκαν.
9. Η Θεωρία του Φαντασιακού Ρεαλισμού (Fictional realism)
Ίσως είναι η πιο συναρπαστική θεωρία και είναι μέρος της προηγούμενης θεωρίας των Παράλληλων Συμπάντων. Για αυτή την θεωρία, φανταστικοί ήρωες, όπως ο Σούπερμαν και ο Χάρυ Πότερ είναι πραγματικοί και ζουν σε ένα παράλληλο σύμπαν. Αν υποθέσουμε ότι υπάρχουν παράλληλα σύμπαντα, τότε σε αυτά θα μπορούσαν να συμβούν τα πάντα, ακόμα και όσα φανταζόμαστε, ιστορίες μυθολογικές και λογοτεχνικές. Έτσι, όταν σε κάποιο από αυτό τα σύμπαντα οι απειροελάχιστε πιθανότητες, που επιτρέπουν την πραγματοποίηση αυτών των ιστοριών επαληθευτούν, τότε αυτές λαμβάνουν χώρα!
10. Φαινομενοκρατία (Phenomenalism)
Ο καθένας αντιλαμβάνεται όσα συμβαίνουν μόνο όταν τα εντοπίζει με τις αισθήσεις του, δηλαδή, ας πούμε, όταν τα βλέπει. Κάποιοι υποστηρίζουν πως τα αντικείμενα χάνουν την υλική τους υπόσταση όταν δεν τα παρατηρούμε και έχουν γίνει αρκετά πειράματα της κβαντικής που το επιβεβαιώνουν. Αυτό είναι αρκετό για τους φιλόσοφους που ανέπτυξαν την θεωρία της φαινομενοκρατίας για να πειστούν ότι τα αντικείμενα υπάρχουν μόνο ως φαινόμενο της συνείδησης. Έτσι, το laptop από το οποίο βλέπετε το site μας υπάρχει μιας και το έχετε μπροστά σας, ενώ αν βγείτε από το δωμάτιο για να πιείτε νερό και χάσετε την οπτική ή ακουστική επαφή μαζί του, αυτό παύει να υπάρχει έως ότου εσείς ή κάποιος άλλος αλληλεπιδράσει μαζί του. Η ρίζα της φαινομενοκρατίας είναι πως δεν υπάρχει καμία ύπαρξη χωρίς αντίληψη.
0 comments
Δημοσίευση σχολίου