Στα όνειρα μερικές φορές, προς απογοήτευση μας, αντιλαμβανόμαστε ότι… είναι πολύ καλό για να είναι αληθινό. Στην επιστήμη υπάρχει κάτι αντίστοιχο. Κάτι πολύ «εξωπραγματικό» συνήθως απορρίπτεται ως λάθος.
Κάπως έτσι, κάποιες από τις πιο επαναστατικές ανακαλύψεις θάβονται στην αφάνεια. Ο Σουηδός επιστήμονας Hannes Alfvén , είναι ένα από τα μεγαλύτερα θύματα αυτού του φαινομένου. Εν τέλει όμως, σαν παραμύθι με αίσιο τέλος, φαίνεται πως θα δικαιωθεί, έστω και μετά θάνατον.
Τι είναι το αστρικό στέμμα; – Το θερμότερο μέρος της περιοχής του Ηλίου
Αν παρατηρήσετε μια ολική έκλειψη Ηλίου, θα δείτε ότι γύρω από μαύρο κύκλο που σχηματίζεται από την Σελήνη, υπάρχει ένα κοκκινωπό περίγραμμα. Η πορφυρή λωρίδα, που προδίδει την τοποθεσία του άστρου, δεν είναι όμως μέρος της καυτής επιφάνειας του. Αλλιώς, δεν θα μπορούσαμε να μιλάμε για «ολική» έκλειψη.
Το κόκκινο περίγραμμα δεν είναι άλλο από το αστρικό στέμμα του σώματος που μας φωτίζει. Η κορώνα του… βασιλιά του Ηλιακού μας συστήματος. Ακούγεται παραμυθένιο, όμως αυτός είναι ο αυστηρός επιστημονικός ορισμός. Το αστρικό στέμμα είναι το ανώτερο τμήμα της ατμόσφαιρας του Ηλίου. Ενα φωτοστέφανο πάχους χιλιάδων χιλιομέτρων, υπέρθερμου πλάσματος.
Θα ήταν λογικό να υποθέσουμε ότι η κορώνα δεν είναι τόσο θερμή, όσο η διάπυρη επιφάνεια του Ηλίου. Όμως στην πραγματικότητα, η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας αυξάνεται ολοένα και περισσότερο, όσο απομακρύνεται από τον Ήλιο.Την ώρα που η επιφάνεια πιάνει θερμοκρασία 5.800 βαθμών Κελσίου, η κορώνα αγγίζει τα 3 εκατομμύρια βαθμούς! «Είναι ένα από τα σημαντικότερα άλυτα προβλήματα της αστροφυσικής» έχει τονίσει ο James A. Klimchuk, αστροφυσικός ερευνητής της NASA.
Η απίθανη ανακάλυψη του Alfvén που απορρίφθηκε – Ο άνθρωπος που του «έκλεψε» την δόξα
Οι επιστήμονες σήμερα, μπορεί να μην γνωρίζουν τους λόγους που η θερμοκρασία αυξάνεται με αντίθετο τρόπο από ότι θα περίμεναν. Ωστόσο είναι σε θέση να πιστέψουν αυτό το… παράδοξο και να το ερευνήσουν, χάρις στον άσημο Σουηδό ηλεκτρολόγο μηχανικό, Hannes Alfvén.
Συνήθως οι άνθρωποι που ανακαλύπτουν κάτι τόσο σημαντικό, αποκτούν μεγάλη φήμη. Ο Σουηδός επιστήμονας όμως, ακόμα και σήμερα, παραμένει εντυπωσιακά άγνωστος, ακόμα και στους κύκλους των συναδέρφων του.
Μέχρι και το 1940, οι αστροφυσικοί ήταν βέβαιοι πως η θερμοκρασία στο αστρικό στέμμα ήταν χαμηλότερη του Ηλίου. Το 1943, ένας άλλος Σουηδός, ο Bengt Edlén, ισχυρίστηκε πως η κορώνα ήταν θερμότερη της επιφάνειας του άστρου. Κάπως έτσι πρωτοδημιουργήθηκε το «παράδοξο της κορώνας». Σε στοιχεία για την ανακάλυψη του παράδοξου, συνήθως το εμφανίζεται το όνομα του Edlén. Κάτι που όμως είναι εξαιρετικά άδικο.
Δύο χρόνια πριν από την πρόβλεψη του Edlén, ο Hannes Alfvén δημοσίευσε μια εργασία πάνω στο συγκεκριμένο θέμα, σε ένα σουηδικό περιοδικό. Ισχυρίστηκε πως το μαγνητικό πεδίο του Ηλίου, αλληλεπιδρώντας με φορτισμένα σωματίδια, υπερθερμαίνει την κορώνα του άστρου ξεπερνώντας τα θερμοδυναμικά όρια.
Οι επιστήμονες της εποχής του αρνήθηκαν να τον πιστέψουν, όταν έλεγε πως το αστρικό στέμμα «έχει αδιανόητα υψηλή θερμοκρασία». Η εξήγηση του Σουηδού επιστήμονα απορρίφθηκε και εν τέλει χάθηκε μέσα στο πλήθος των υπεράριθμων αποτυχημένων εργασιών. Παρόλα αυτά όμως ο Σουηδός δεν τα παράτησε. Το 1944 απέδειξε την ύπαρξη ενός ειδικού τύπου κύματος, το οποίο συνδεόταν με το πλάσμα στην αστροφυσική. Αυτά τα κύματα αργότερα ονομάστηκαν ως «κύματα Alfvén», με τον επιστήμονα να βραβεύεται με Νόμπελ Φυσικής το 1970.
Το γνωστό περιοδικό Science τότε, είχε κάνει αφιέρωμα στον Alfvén, με τίτλο «Ο Σουηδός “επαναστάτης” που αναγνωρίστηκε μετά από χρόνια απόρριψης και αφάνειας».Ο ηλεκτρολόγος μάλιστα συνέδεσε τα κύματα του με την υπερβολικά αυξημένη θερμοκρασία της αστρικής κορώνας, προσπαθώντας να δικαιωθεί για την πρώτη του ανακάλυψη, που αδίκως είχε… πέσει έξω. Η σύνδεση των κυμάτων Alfren με το αστρικό στέμμα όμως ακόμα δεν έχει εξακριβωθεί πλήρως.
Μετά το Νόμπελ, έρχεται κι άλλη δικαίωση για τον Σουηδό
«Ο άνθρωπος που μιλάει πρώτος για ένα φαινόμενο, αρκετές φορές ξεχνιέται» εξήγησαν οι αστροφυσικοί Hardi Peter και Bhola N. Dwivedi στο γνωστό περιοδικό αστροφυσικής Frontiers in Astronomy and Space Sciences, αναφερόμενοι στον άνθρωπο που πριν 70 χρόνια πήγε ενάντια στο ρεύμα.
«Μετά από επτά δεκαετίες, οι επιστήμονες ακόμα ψάχνουν να βρουν κατά πόσο τα κύματα Alfren επηρεάζουν την θερμοκρασία του αστρικού στέμματος» τόνισαν. Ενα χρόνο μετά, μια εργασία που δημοσιεύτηκε στο The Astrophysical Journal, άναψε πράσινο φως για την σύνδεση που παλιότερα είχε κάνει ο Σουηδός επιστήμονας.
Ο Alfren πέθανε το 1995, έχοντας στην κατοχή του την απόλυτη διάκριση στον τομέα της Φυσικής, όμως όχι και την φήμη που θα του αναλογούσε. Σχεδόν είκοσι χρόνια μετά τον θάνατο του, φαίνεται πως τελικά… είχε σε όλα δίκιο! Ίσως σε λίγο καιρό, έστω και μετά θάνατον, ο Σουηδός επιτέλους να αναγνωριστεί για το συνολικό του έργο.
0 comments
Δημοσίευση σχολίου