Σε μια πρόσφατη ανακοίνωση 700 λέξεων, η Ιερά Σύνοδος τηςΒουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ζήτησε από την κυβέρνηση της χώρας να «σταματήσει η εισροή ξένων προσφύγων». Σημείωσε ότι «έχει συμπόνια για εκείνους που βρίσκονται ήδη στη χώρα, αλλά ότι η αποδοχή περισσοτέρων προσφύγων από τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την ύπαρξη της Βουλγαρίας ως κράτος και ως λαό». Χαρακτήρισε μάλιστα την εισροή των προσφύγων «ένα κύμα που έχει αποκτήσει όλα τα σημάδια μιας εισβολής».
Η δήλωση υπογεγραμμένη από τον Πατριάρχη της Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας Νεόφυτο, έλεγε ότι τους τελευταίους μήνες η ερώτηση που έχει επανειλημμένα τεθεί είναι ποια είναι η θέση της Εκκλησίας στο πρόβλημα των προσφύγων. Η Εκκλησία είπε, «είναι υποχρεωμένη να σκέφτεται από την σκοπιά της Αγίας Γραφής, των εντολών του Θεού και του ιστορικού πλαισίου, δηλαδή να λαμβάνει υπόψη τις επιπτώσεις των γεγονότων και πώς αυτά θα επηρεάσουν τον μακρόχρονο ορθόδοξο λαό, το ποίμνιο, του οποίου την φροντίδα μας ανέθεσε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός». Αυτό με τη σειρά του έθεσε το ζήτημα του κατά πόσον η ροή των προσφύγων, αν συνεχιστεί με το σημερινό βαθμό, «θα αλλάξει την υπάρχουσα εθνοτική ισορροπία στην πατρίδα μας τη Βουλγαρία».
Πολλοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί που μεγάλωσαν μέσα στο “American melting pot” (αμερικάνικο χωνευτήρι λαών) επιθυμούν να επιβάλουν στην Ορθοδοξία μια διεθνιστική ανθρωπολογίαπου ισχυρίζεται ότι η Ανθρωπότητα είναι κάτι το εντελώς ενιαίο,ώστε οι διακρίσεις, όπως η εθνικότητα και η φυλή δεν υπάρχουν, ή αν υπάρχουν είναι απολύτως ασήμαντες και είναι απλά «κοινωνικές κατασκευές» χωρίς καμία θεολογική σημασία.
Ο Θεός προόριζε τα βιολογικά έθνη να υπάρχουν ως μέρος της δημιουργίας Του, καθώς και να συνεχίσουν στην αιωνιότητα και δεν είναι απλά τα υποπροϊόντα κάποιας τύχης. Αποτελεί επίσηςαμαρτία κάποιος να ευχηθεί, πόσο μάλλον να προσπαθήσει, να δει τα βιολογικά έθνη να φτάνουν σε ένα τέλος ή να εξαφανίζονται με οποιοδήποτε τρόπο, είτε μέσω μιας ‘Hot Γενοκτονίας’ (σωματική βία) ή μέσω της πιο δημοφιλούς ‘Cool Γενοκτονίας’ (μέσω της ενθάρρυνσης της μαζικής μετανάστευσης και της επιμιξίας).
Πολλοί ισχυρίζονται σήμερα ότι ο Εθνο-εθνικισμός (δηλ. η έννοια της εθνικά ομοιογενούς κοινωνίας, το αντίθετο της πολυφυλετικής – δες εδώ κι εδώ)ισοδυναμεί με την αίρεση του Εθνο-φυλετισμού. Υποστηρίζω ότι ο Εθνο-εθνικισμός δεν είναι το ίδιο με τον Φυλετισμό (διάβασε εδώ!). Ο μεγάλος θεολόγος της Ρουμανίας πατέραςDumitru Staniloae ήταν ένθερμος εθνικιστής. Έγραψε για το θέμα αυτό περισσότερο από μία φορά σε όλη τη ζωή του και ποτέ δεν ανακάλεσε τα όσα είπε σχετικά με αυτό το θέμα. Ένα άρθρο στο οποίο θα αναφερθώ είναι το«Ορθοδοξία και Εθνικισμός» («Crestinism si nationalism»).
Δεν είναι όλοι οι εθνικισμοί καλοί. Στην πραγματικότητα έχουμε δει σε όλη την ανθρώπινη ιστορία, ότι ανθυγιεινοί εθνικισμοί έχουν φέρει πολύ δυστυχία στον κόσμο. Και όταν ο πατέρας Dumitruέθεσε το ερώτημα, «Μπορεί ο εθνικισμός να είναι κακός;» η απάντησή του ήταν, «Θα μπορούσε να είναι, αν παρουσιάζει τον εαυτό του ως κάτι φαύλο, μικροπρεπές, χωρίς ύψη και καθαρότητα αισθήματος και σκέψης». Πιστεύω ότι δεν μπορεί κανείς να πει ότι Εθνο-φυλετισμός είναι το ίδιο πράγμα με έναν υγιή Εθνικισμό (Ethno-Patriatism) και την προνομιακή αγάπη που έχει κάποιος για τους δικούς του ανθρώπους ή την επιθυμία του να διατηρηθούν και να τους υπερασπιστεί ενάντια στους εχθρούς που θέλουν να τους καταστρέψουν.
Υπάρχουν περισσότεροι από ένας τρόπος για να καταστρέψεις ένα έθνος. Υπάρχει η ολοκληρωτική μαζική σφαγή ενός λαού μέσα από μια κατά γράμμα γενοκτονία και στη συνέχεια υπάρχει αυτό που σήμερα λαμβάνει χώρα μέσω της μαζικής μετανάστευσης και της επιμειξίας. Και οι δύο έχουν ως τελικό τους αποτέλεσμα τον αφανισμό μιας φυλής ή ενός έθνους. Η Ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ δεν το προώθησε αυτό.
Όπως ο πατέρας Stanly Harakasέγραψε στο βιβλίο “455 ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με την Ορθόδοξη Εκκλησία” (“Orthodox Church: 455 Questions and Answers”),
«Αισθάνομαι ότι κατέστησα απολύτως σαφές ότι η Εκκλησία δεν αισθάνεται ότι τέτοιοι γάμοι (δια-φυλετικοί) είναι επιθυμητοί, για πολλούς και διάφορους λόγους, πολλοί από τους οποίους είναι πρακτικοί και έχουν να κάνουν με την πιθανότητα επιτυχίας αυτών των γάμων. Επιπλέον, θα πρέπει να προσθέσουμε ότι η Εκκλησία υποστηρίζει ότι οι φυλές και τα έθνη δημιουργήθηκαν από τον Θεό. Κατά συνέπεια, μια καθολική επιγαμία θα καταστρέψει τις φυλές που δημιούργησε ο Θεός. Η Εκκλησία ποτέ δεν υποστήριξε ή ενθάρρυνε φυλετικά μικτούς γάμους».
Το άρθρο «Ορθοδοξία και Εθνότητα» (“Orthodoxy andEthnicity”) από το φυλλάδιο Ορθοδόξου Παραδόσεως που εξέδωσε το Κέντρο για τις Παραδοσιοκρατικές Ορθόδοξες Σπουδές (Centerfor Traditionalist Orthodox Studies) αναφέρει: «Όσον αφορά την καταδίκη του φυλετισμού από την Εκκλησία, αυτή δεν στρέφεται κατά του εθνικισμού … .. Μάλλον εξετάζει την ιδέα ότι μια μόνο εθνότητα ή φυλή πέρα και πάνω από όλες τις άλλες, θα σωθεί». Αλλά τούτου λεχθέντος, υπάρχει ένας υγιής εθνικισμός, που δεν μπορεί να είναι από πουθενά αλλού, παρά από τον ίδιο το Θεό, ένας εθνικισμός που είναι τόσο στενά συνδεδεμένος με την εντολή να τιμήσεις τον πατέρα σου και τη μητέρα, που το Πατριαρχείο της Μόσχας στο Πλαίσιο του Κοινωνικού Δόγματος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας δήλωσε ότι,
«Ο χριστιανικός πατριωτισμός μπορεί να εκφράζεται ταυτόχρονα σε σχέση με ένα έθνος ως μια εθνική κοινότητα και ως μια κοινότητα των πολιτών του. Ο Ορθόδοξος Χριστιανός καλείται να αγαπά την πατρίδα του, κάτι το οποίο έχει μια εδαφική διάσταση, και τους αδελφούς του που είναι από το ίδιο αίμα και που ζουν σε όλο τον κόσμο. Αυτή η αγάπη είναι ένας από τους τρόπους για την εκπλήρωση της εντολής της αγάπης του Θεού προς τον πλησίον, η οποία περιλαμβάνει την αγάπη για την οικογένεια, τα άτομα της φυλής του και τους συμπολίτες του».
Πρέπει να πάμε πίσω στην αρχέγονη ιστορία της Δημιουργίας, στο πώς ο Θεός δημιούργησε τα φυτά, τα ζώα και τον άνθρωπο στην προ-πτωτική κατάστασή του. Ο πατέρας Staniloae λέει, «ο Θεός δημιούργησε πρώτα εν αρχή, τον Αδάμ και την Εύα. Αλλά μέσα τους περιέχονταν δυνητικά όλα τα έθνη». Στη δήλωση αυτή ο πατέρας Staniloae καταδεικνύει την παγκοσμιότητα της ανθρώπινης φύσης, καθώς και την ιδέα των βιολογικών εθνών. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Γένεση 1:24 δηλώνει μια σημαντική αρχή στο δημιουργικό σχέδιο του Θεού, «Και ο Θεός είπε, Ας γεννήσει η γη έμψυχα ζώα σύμφωνα με το είδος τους, κτήνη, και ερπετά και ζώα της γης σύμφωνα με το είδος τους. Και έγινε έτσι».
Η άποψη ότι διαφορετικές φυλές προέρχονται από χωριστούς προγόνους, (Polygenism – πολυγέννεση) πρέπει να καταδικαστείρητά. Όλοι οι άνθρωποι που έχουν ζήσει ποτέ, δεν έχει σημασία σε ποια χώρα ή ποιας φυλής, μοιράζονται μια κοινή ανθρώπινη φύση και όλοι βλάπτονται από την αμαρτία του Αδάμ, καθώς και εξιλεώνονται μέσω της λυτρωτικής οικονομίας του Χριστού. Αλλά δεν μπορούμε να σταματήσουμε σε αυτό το σημείο και να πούμε, ότι η ανθρώπινη φύση είναι ένα αφηρημένο γενικό πράγμα χωρίς ιδιαιτερότητες.
Δεν μπορούν να αφαιρεθούν τα ατομικά ή τα εθνικά χαρακτηριστικά από ένα άτομο ή ένα έθνος για να μείνει η ανθρώπινη πτυχή «καθαρή». Αυτό θα κατέστρεφε την ίδια την ανθρωπότητα. Τα εθνικά ή τα ατομικά χαρακτηριστικά είναι ο ίδιος ο άνθρωπος που έχει κατ’ ανάγκην μια συγκεκριμένη ποιότητα. Ένας άνθρωπος χωρίς ποιότητα, δεν μπορεί να υπάρξει. Με άλλα λόγια, το σχέδιο του Θεού ήταν τα έθνη να υπάρχουν πριν από την πτώση όσο και μετά την πτώση και το θέλημά του είναι ακόμη και στην αιωνιότητα.
Κάποιοι θα πουν ότι φυλές και τα έθνη προήλθαν περίπου ως αποτέλεσμα της πτώσης. Αυτό το αρνείται ο πατέρας Dumitru, «Είναι μια συγκεκριμένη εθνικότητα μια στρέβλωση της ανθρώπινης, μια παρακμή του ανθρώπου;». Απαντάει λέγοντας «Η αμαρτία ή το κακό είναι μιας άλλης μορφής από την ενότητα ή την ποικιλομορφία. Είναι μια στρέβλωση, μια παραμόρφωση του πράγματος που έχει δοθεί, από την ύπαρξη που παρήχθη από άλλη Δύναμη». Όπως ανέφερα νωρίτερα ο πατέρας Staniloae τονίζει ότι τα έθνη θα υπάρχουν στην αιωνιότητα. Λέει, «Πιστεύω ότι ο Θεός δεν θέλει να ακυρώσει καμία από τις εθνικές ποικιλίες που δημιουργήθηκαν από Αυτόν ή την ιστορική γεωγραφία, αλλά θέλει να τις μεταμορφώσει, να τις εξυψώσει*.
Αν και είναι δεδομένο ότι ο Θεός θέλει να ενώνει τους ανθρώπους εις εν, δεν θέλει ένα και μόνο έθνος ανθρώπων. Ως εκ τούτου, μου αρέσει να διαβάζω αυτά τα θαυμάσια λόγια της Αποκάλυψης, κεφάλαιο 21, στίχος 25-26: «Και οι πύλες της δεν θα κλειστούν την ημέρα· επειδή, νύχτα δεν θα υπάρχει εκεί. Και σ” αυτή και οι βασιλιάδες τής γης θα φέρνουν τη δόξα και την τιμή των εθνών». Έτσι, κάθε έθνος στην επόμενη ζωή θα φέρει τιμή και δόξα και ομορφιά. Η ομορφιά της Ορθοδοξίας είναι ότι προωθεί τα έθνη.
Τώρα, μπορεί να ρωτήσεις που βρίσκει ο πατέρας Staniloaoe την θεολογική δικαιολογία να λέει αυτά που λέει για το Θεό, ότι σκόπευε την ύπαρξη συγκεκριμένων φυλών και εθνοτήτων ανθρώπων; Στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην θεολογία του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού. Ο Μάξιμος ανέπτυξε περισσότερο από κάθε συγγραφέα πριν από αυτόν την ιδέα ότι ο Λόγος, έκανε όλα τα πράγματα με τη βοήθεια ορισμένων λόγων («λέξεις», «λόγοι» ή «αρχές») που προέρχονται από Αυτόν. Αυτοί οι λόγοι είναι οι ιδέες και οι διαθήκες του Θεού με τις οποίες δημιουργεί τα πάντα και προσδίδει σ’ όλα τα μοναδικά τους χαρακτηριστικά. Η ίδια η πράξη της δημιουργίας είναι η διαφοροποίηση των λόγων που γίνονται για τη δημιουργία πολλαπλών ενώ παραμένουν και ξεχωριστά στον θείο Λόγο (Χριστός).
Έτσι ο ισχυρισμός του Staniloaoe ότι τα έθνη γίνονται μέσω του Λόγου του Θεού, δηλ. ως μέρος του προκαθορισμένου θελήματος του Παντοδύναμου Θεού, έρχεται σε συμφωνία με τις απόψεις του μακαριστού Μητροπολίτη Vitaly της Ρωσικής Εκκλησίας της Διασποράς, που είχε δηλώσει, «Δεν υπάρχει άνθρωπος χωρίς έθνος ή φυλή, ούτε υπάρχει θρησκεία χωρίς έθνος, όπως ακριβώς δεν υπάρχει έθνος χωρίς θρησκεία. Αυτά τα δύο φαινόμενα είναι αλληλεξαρτώμενα και δεν μπορούν να διαχωριστούν είτε με το χρόνο, είτε με σύνθεση».
Απηχώντας τη σκέψη του πατέρα Staniloae, ο Ρουμάνος θεολόγος πατήρ Ντουμίτρου Ποπέσκου λέει σε μια συνέντευξη, «ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο ως μια ενότητα μέσα στην πολυμορφία. Ως εκ τούτου, από ορθόδοξη άποψη, το καθολικό δεν δόθηκε ως πέρα και πάνω από το συγκεκριμένο, αλλά είναι δίπλα-δίπλα με αυτό, επειδή σε αυτό το σύμπαν έχει δοθεί η δύναμη του Αγίου Πνεύματος, και έχει σχεδιαστεί για τον Χριστό και την Εκκλησία να μεταμορφώσει όλους τους λαούς και όλους τους τόπους. Η πατερική θεολογία λέει ότι το Άγιο Πνεύμα είναι πανταχού παρών και ολόκληρο σε κάθε μέρος, έτσι ώστε να ενσωματώνει το καθολικό και το συγκεκριμένο.
Ως εκ τούτου, από ορθόδοξη σκοπιά, η παγκόσμια ενότητα, όπως η ενότητα της Εκκλησίας, μπορεί να είναι μόνο μια καθολική κοινότητα που επιβεβαιώνει την ταυτότητα του κάθε λαού και του κάθε πολιτισμού. Δεν είναι μια κλειστή ταυτότητα, αλλά ανοικτή σε όλους για αμοιβαίο εμπλουτισμό. Κάθε λαός μπορεί να συμβάλει με συγκεκριμένο τρόπο, που θα είναι για το καλό των άλλων. Και πιστεύουμε ότι αυτή είναι η ιδέα μιας κοινότητας που μπορεί να αποδείξει την ιδιαίτερη αξία της κάθε χώρας, και την επωφελή συνεργασία μεταξύ των χωρών». Στο έργο του«Εκκλησία και κράτος», ο πατέρας Ποπέσκου υποθέτει ότι η ορθόδοξη κοινωνική σκέψη θα μπορούσε να σχεδιαστεί από το μοντέλο που προσφέρει η Τριαδική θεολογία. Το δυναμικό όραμα της ενότητας και της υπέρβασής της Αγίας Τριάδας θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει το μέσο για τη διεξαγωγή του διαλόγου μεταξύ της Ορθοδοξίας και της σύγχρονης κοινωνίας.
Αντικατοπτρίζοντας την σκέψη του Ποπέσκου, ο Ρουμάνος θεολόγος μαθητής Α. Ιονέσκου λέει: «Στην πατερική θεολογία το συγκεκριμένο είναι μέρος του καθολικού χωρίς να χάνει την ταυτότητά του. Η πτυχή αυτή τονίζεται στην κοσμολογική θεολογία του Αγίου Αθανασίου και του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού.
Ο κόσμος διατηρεί το χαρακτήρα μιας εικόνας κατ’ εικόνα τηςΑγίας Τριάδας. Η Τριάδα είναι μία στην ύπαρξη, αλλά ταυτόχρονα τρία θεία πρόσωπα. Μετά από αυτό το μοντέλο, η Εκκλησία διαθέτει καθολικότητα και ταυτόχρονα ιδιαίτερες λεπτομέρειες. Έτσι, υπάρχει μια καθολική Ορθόδοξη Εκκλησία που αποτελείται από διάφορες εθνικές Ορθόδοξες Εκκλησίες. Οι εθνικές εκκλησίες δεν είναι κάποιες διαφορετικές οντότητες στο πεδίο της καθολικής, αλλά είναι ακριβώς οι πολλές εκδηλώσεις του καθολικού.
Πρέπει να αναφέρω ότι η ίδια η Ρουμανική Πατριαρχική Ιερά Σύνοδος καταδίκασε τον αντι-εθνικισμό, όπως αυτός εκφράζεται από τον Τεκτονισμό, όταν δήλωσε, «ο Ελευθεροτεκτονισμόςπαλεύει ενάντια στο φυσικό νόμο, που ο Θεός θέλησε, ότι η ανθρωπότητα αποτελείται από έθνη» – Έβδομο σημείο του αναθέματος κατά του Τεκτονισμού της Εκκλησίας της Ρουμανίας (1937)»
Εν κατακλείδι, πρέπει να σεβόμαστε τα βιολογικά έθνη γι’ αυτό που είναι: μέρος της αποκάλυψης της θεϊκής δημιουργίας που δεν θα τερματιστούν στα έσχατα, αλλά μάλλον θα συνεχιστούν εις τους αιώνας των αιώνων, καθώς όλα τα έθνη θα σταθούν μπροστά στο θρόνο του Θεού, επαινώντας Τον για πάντα. Ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος προφήτεψε στο βιβλίο της Αποκάλυψης (22: 1-5),
«Και μου έδειξε έναν καθαρό ποταμό με νερό τής ζωής, λαμπερόν σαν κρύσταλλο, που έβγαινε από τον θρόνο τού Θεού και του Αρνίου. Στο μέσον τής πλατείας της, και του ποταμού, από εδώ και από εκεί, ήταν το δέντρο τής ζωής, που φέρνει δώδεκα καρπούς, κάνοντας κάθε έναν μήνα τον καρπό του· και τα φύλλα τού δέντρου είναι για θεραπεία των εθνών. Και δεν θα υπάρχει κανένα ανάθεμα πλέον· και ο θρόνος τού Θεού και του Αρνίου θα είναι μέσα σ” αυτή· και οι δούλοι του θα τον λατρεύσουν. Και θα δουν το πρόσωπό του, και το όνομά του θα είναι επάνω στα μέτωπά τους. Και νύχτα δεν θα υπάρχει εκεί· και δεν έχουν ανάγκη από λύχνο και φως τού ήλιου, επειδή ο Κύριος ο Θεός τούς φωτίζει· και θα βασιλεύσουν στους αιώνες των αιώνων».
ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ
0 comments
Δημοσίευση σχολίου