Η ζωή του Άρη κινδυνεύει από τους γήινους - Η παρουσία μας απειλεί τον γειτονικό πλανήτη

Η επιβεβαίωση της ύπαρξης υγρού νερού στην επιφάνεια του Άρη δείχνει να αυξάνει τις ελπίδες για εντοπισμό μικροβιακής ζωής.

Όμως η επανδρωμένη αποστολή που σχεδιάζει η NASA για τη δεκαετία του 2030 απειλεί να μολύνει τον γειτονικό πλανήτη με γνώριμες, και δυνητικά ιμπεριαλιστικές, μορφές ζωής.

Η τελευταία προειδοποίηση έρχεται από κοινή έκθεση της αμερικανικής Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών και του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Επιστήμης, σύμφωνα με την οποία η ανθρωπότητα δεν είναι έτοιμη να εξερευνήσει τις πιο υποσχόμενες περιοχές του Άρη χωρίς να τις θέτει σε κίνδυνο.

Οι κίνδυνοι
Ο κίνδυνος μόλυνσης του πλανήτη με γήινα μικρόβια, γράφουν οι συντάκτες της έκθεσης, θα μπορούσε «να αποτρέψει την προσεδάφιση ή την είσοδο ανθρώπων» στις λεγόμενες Ειδικές Περιοχές, όπως οι πλαγιές στις οποίες η NASA εντόπισε υγρό νερό.

Ηδη από το 1967, υπενθυμίζει το περιοδικό Scientific American, η Συνθήκη Εξώτερου Διαστήματος του ΟΗΕ απαγορεύει την «επιβλαβή μόλυνση» εξωγήινων κόσμων, και ένας διεθνής φορέας με την ονομασία Επιτροπή Διαστημικής Έρευνας (COSPAR) καθορίζει πρωτόκολλα πλανητικής προστασίας για τις διαστημικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, της Ευρώπης, της Ρωσίας και άλλων χωρών.

Το πρόβλημα όμως δεν αφορά μόνο τις μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές. Η NASΑ καταβάλλει κάθε προσπάθεια να αποστειρώσει τα διαστημικά σκάφη που στέλνει στο Διάστημα. Όμως κανένα μέσο απολύμανσης δεν μπορεί να εξουδετερώσει όλα τα μικρόβια.

Οι λαθρεπιβάτες
Το 2013, για παράδειγμα, έρευνα της NASA εντόπιζε δύο εξωτικά είδη βακτηρίων βρέθηκαν στα αποστειρωμένα εργαστήρια όπου συναρμολογούνται διαστημικά σκάφη. Μια άλλη μελέτη αποκάλυψε το 2014 ότι το ρομπότ Curiosity, τελευταίος εκπρόσωπος της NASA στον κόκκινο πλανήτη, μετέφερε ανθεκτικά μικρόβια που θα μπορούσαν δυνητικά να επιζήσουν στον Άρη.

Οι σκληρές συνθήκες του διαπλανητικού ταξιδιού είναι αμφίβολο αν θα εξόντωναν τέτοιους λαθρεπιβάτες. Οι αστροναύτες των αποστολών Apollo, επισημαίνει το Scientific American, βρήκαν ζωντανά βακτήρια μέσα αποστειρωμένο ρομπότ Surveyor3 που είχε προσσεληνωθεί δυόμισι χρόνια νωρίτερα.

Αν οι ρομποτικές αποστολές εγκυμονούν κίνδυνο διαπλανητικής μόλυνσης, οι επανδρωμένες αποστολές θα ήταν μακράν πιο επικίνδυνες, δεδομένου ότι είναι ουσιαστικά αδύνατο να αποστειρώσεις πλήρως έναν άνθρωπο.

Το ερώτημα που αργά ή γρήγορα θα πρέπει να απαντηθεί είναι το εάν αξίζει να ξοδέψει κανείς δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια για να στείλει ανθρώπους στον Άρη και να τον μολύνει με γήινη ζωή. Ο διάσημος εκλαϊκευτής της επιστήμης Καρλ Σέιγκαν είχε ξεκαθαρίσει τη στάση του με την περίφημη φράση «Ο Άρης ανήκει στους Αρειανούς, ακόμα κι αν οι Αρειανοί είναι μόνο μικρόβια».

Υπάρχει βέβαια και το ενδεχόμενο η μόλυνση να έχει ήδη συμβεί, είτε από τις αποστολές που έχουν ήδη επισκεφθεί τον Άρη, είτε από γήινους βράχους που εκτινάχθηκαν στο Διάστημα σε αρχαίες προσκρούσεις αστεροειδών και κατέληξαν στον γειτονικό πλανήτη.