Ο χρόνος δεν τρέχει για όλους σαν τρελός

Η Alice Walker πιστεύει ότι “ο χρόνος κυλάει αργά αλλά περνάει γρήγορα” ενώ ο Goeffrey Chaucer προειδοποιούσε πάντα πως “ο χρόνος και η παλίρροια δεν περιμένουν κανέναν”. Οι περισσότεροι τείνουμε να πιστεύουμε ότι ο χρόνος τρέχει σαν τρελός, ή μήπως όχι; Δυο Γερμανοί ερευνητές έδωσαν πρόσφατα μια διαφορετική απάντηση για την αντίληψη του χρόνου.

Τα άτομα με κατάθλιψη βιώνουν τον χρόνο διαφορετικά από τον υπόλοιπο κόσμο. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε μια ομάδα ψυχολόγων του πανεπιστημίου Johannes Gutenberg, η οποία ανακάλυψε ότι για τα άτομα αυτά, ο χρόνος φαίνεται να κυλάει πολύ αργά ή ακόμα και να μένει σταθερός. Η αρνητική ψυχολογία μπορεί λοιπόν να επιβραδύνει με παρόμοιο τρόπο και τον χρόνο που περνά;

Η ερευνητική ομάδα στηρίχθηκε σε 16 μελέτες στις οποίες συμμετείχαν 433 άτομα με κατάθλιψη και 485 μη καταθλιπτικά άτομα. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης φαίνεται πως επιβεβαιώνουν κάτι που οι ψυχολόγοι και οι ψυχίατροι παρατηρούν συχνά, στα νοσοκομεία και τα ιδιωτικά τους ιατρεία. “Οι καταθλιπτικοί ασθενείς αισθάνονται πολύ συχνά ότι ο χρόνος κυλάει αργά προς τα εμπρός ή κυλά σε αργή κίνηση”.

Δώδεκα και μισή. Πώς πέρασεν η ώρα. Δώδεκα και μισή. Πώς πέρασαν τα χρόνια”, Κωνσταντίνος Καβάφης

Οι πρώτες επιστημονικές μελέτες πάνω στο θέμα είχαν γίνει για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1940. Οι ερευνητές εξέταζαν τις υποκειμενικές εκτιμήσεις των ασθενών σε σχέση με τη διάρκεια των γεγονότων. Στην πρόσφατη μελέτη, τα άτομα έπρεπε να εκτιμήσουν τη διάρκεια μιας ταινίας σε λεπτά, να πατήσουν ένα κουμπί για πέντε δευτερόλπετα ή να διακρίνουν τη διάρκεια δύο ήχων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η υποκειμενική αίσθηση των ατόμων με κατάθλιψη για τον χρόνο διαφέρει από την ικανότητα να αξιολογήσουν την πραγματική διάρκεια των γεγονότων που συμβαίνουν.

Οι ερευνητές εντόπισαν λοιπόν πολλές συνδέσεις ανάμεσα στην κατάθλιψη και την αργή αντίληψη για τον χρόνο. Τα καταθλιπτικά άτομα σε σχέση με τα όλα τα υπόλοιπα, έχουν ένα υποκειμενικό αίσθημα στην πραγματικότητα, ότι ο χρόνος περνάει πιο αργά. Όταν καλούνται να κρίνουν ωστόσο τη διάρκεια ενός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, για παράδειγμα από δύο δευτερόλπετα μέχρι δύο λεπτά, διαπιστώθηκε πως οι εκτιμήσεις τους είναι τόσο ακριβείς όσο και των υγιών ατόμων.

Εμείς θα συμφωνήσουμε με αυτό που είχε πει κάποτε ο Baltasar Gracian, ανεξάρτητα από το εάν πιστεύουμε ότι ο χρόνος κυλά γρήγορα ή αργά, "το μόνο που μας ανήκει πραγματικά είναι ο χρόνος. Ακόμη κι εκείνος που δεν έχει τίποτα, αυτό το είχε”.