ΤΟ ΚΟΡΑΝΙ !! αδελφάκι της βίβλου ο ίδιος ο Θεός (Αλλάχ) η θρησκεία που κήρυξε ο Αβραάμ.

Ο Μωάμεθ ιμπν Αμπντουλλά (Muhammad ibn Abdullah) γεννήθηκε γύρω στο 570 μ.Χ. στη Μέκκα. Ανήκε στην φυλή των Κουρές (Quraysh), σε μια εποχή που το αραβικό στοιχείο ήταν διαιρεμένο σε φυλές - φατρίες που συνέθεταν ένα φεουδαρχικό σύστημα ανάλογο με αυτό της μεσαιωνικής Ευρώπης.

Ο πατέρας του είχε ήδη πεθάνει όταν γεννήθηκε, ενώ η μητέρα του, Ανίμα, πέθανε όταν ο Μωάμεθ ήταν μόλις 6 ετών. Τον μεγάλωσε ο παππούς του, Αμπντούλ Μουταλίμπ, άνδρας με τίτλους και ισχυρή επιρροή στην αραβική κοινωνία. Είχε τη θέση του αρχιερέα και είχε αυτοανακηρυχθεί χανίφ. Φαίνεται ότι ο Μωάμεθ επηρεάστηκε απ’ τις δοξασίες του παππού του. Συχνά αποσύρονταν - όπως συνήθιζαν οι χανίφ - σε σπήλαια των βουνών για να προσευχηθεί και να στοχαστεί. Όταν πέθανε ο παππούς του, την κηδεμονία του Μωάμεθ ανέλαβε ο θείος του Αμπού Ταλίμπ. Ο Μωάμεθ έζησε σύμφωνα με τον αστικό τρόπο ζωής, αλλά και με τον νομαδικό. Ταξίδεψε πολύ σαν έμπορος σε καραβάνια. Δημιούργησε τη φήμη ενός ιδιαίτερα τίμιου προσώπου· γι’ αυτό απόκτησε και το παρατσούκλι Αλ-Αμίν (αυτός στον οποίο μπορούμε να έχουμε εμπιστοσύνη). Το 596 μ.Χ. παντρεύτηκε την χήρα Καντίγια, 15 χρόνια μεγαλύτερή του. Απέκτησαν πολλά παιδιά απ’ τα οποία επέζησαν τρεις κόρες. Μάλιστα αυτές παντρεύτηκαν τους διαδόχους του (τον 3ο και τον 4ο διάδοχο).

Κατά το 610 μ.Χ., μια νύχτα του Ραμαζανιού [3], σε μία απ’ τις πολλές αποσύρσεις του στο βουνό, ενώ κοιμόταν (ή βρισκόταν σε έκσταση) κάτω απ’ το δέντρο σίντρα [4], παρουσιάστηκε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ και του είπε: Αφηγήσου! Ο Μωάμεθ απόρησε και τότε ο Γαβριήλ επανέλαβε τρεις φορές:Αφηγήσου [5] στο όνομα του Κυρίου σου που δημιούργησε, δημιούργησε τον άνθρωπο από θρόμβους αίματος [6]. Αφηγήσου! Ο Κύριός σου είναι ο περισσότερο Μεγαλόψυχος όλων, που δίδαξε τον άνθρωπο αυτό που δεν γνωρίζει. Αρχικά με την συμπαράσταση της Καντίγια, ο Μωάμεθ πείστηκε ότι δεν είχε τρελαθεί, αλλά είχε ακούσει ένα θεόσταλτο μήνυμα. Οι αποκαλύψεις συνεχίστηκαν μετά από τρία χρόνια περίπου και άρχισαν να γίνονταν δημοσίως. Έτσι έγινε γνωστή η Διδασκαλία του Μωάμεθ. Αρχικά προκάλεσε συμπάθειες αλλά και εχθρότητες. Κάποια λίγα άτομα (κυρίως φίλοι) προσχώρησαν στη θρησκεία του.

Το 619, πέθαναν η Καντίγια και ο θείος του Αμπού Ταλίμπ. Ο νέος αρχηγός της δυναστείας των Κουρές, ο Αμπού Ζαλ, αποκήρυξε τις ιδέες του Μωάμεθ, ο οποίος δεν απολάμβανε πια την προστασία της φυλής του. Έτσι το 622 ο Μωάμεθ αποχώρησε απ’ την Μέκκα, πραγματοποιώντας την Έξοδό του γνωστή σαν Εγίρα (Hijra), προς την πόλη Γιατρίμπ που αργότερα ονομάστηκε Μεδίνα. Το 622 μ.Χ. αποτέλεσε την αρχή του μουσουλμανικού ημερολογίου που αποτελείται από 12 σεληνιακούς μήνες

Σταδιακά οι μωαμεθανοί πλήθαιναν. Ήδη απ’ το 621 είχαν ασπαστεί τη νέα θρησκεία οι φυλές των Καζράι και των Άου. Μπροστά στις απειλές των Κουρές και άλλων φιλικών τους δυναστειών, ο Μωάμεθ συσπείρωσε δίπλα του όλες της κοινότητες της Μεδίνα (συμπεριλαμβανομένων εβραίων, χριστιανών και χανίφ), δημιουργώντας μια ξέχωρη πολιτική οντότητα, μια νέα πόλη-κράτος με δικό της σύνταγμα και νόμους. Η κίνηση αυτή του Μωάμεθ - καθώς και η Διδασκαλία του - τον κατατάσσει στους Μανού Αβατάρα.
Ακολούθησαν ένοπλες συγκρούσεις με τους αντιπάλους του, στις οποίες οι Μωαμεθανοί γεύτηκαν νίκες αλλά και ήττες. Τελικά το 628, επιτυγχάνεται συμφωνία με τους Κουρές και αναγνωρίζεται στον Μωάμεθ το δικαίωμα να προσηλυτίζει ανεμπόδιστα. Μετά από αυτό, ο Μωάμεθ στέλνει επιστολές στους βασιλείς της Περσίας, της Υεμένης, της Αιθιοπίας αλλά και στον αυτοκράτορα Ηράκλειο του Βυζαντίου, καλώντας τους να αποδεχθούν την Ισλαμική θρησκεία.
Το 630 οι Κουρές διακόπτουν την ανακωχή. Μετά από μάχες ο Μωάμεθ μπαίνει θριαμβευτής στη Μέκκα της οποίας όλος ο πληθυσμός προσηλυτίζεται. Τελικά το 631 η νέα θρησκεία γίνεται αποδεκτή από όλες τις αραβικές φυλές.
Στις 8 Ιουνίου του 632 ο Μωάμεθ πεθαίνει, στη Μεδίνα, αφού τρεις μήνες πριν αποχαιρέτησε τη Μέκκα με το Αποχαιρετιστήριο πρόσκυνημά του και ένα λόγο προς τους κατοίκους της (Λόγος του Αποχαιρετισμού). Ήταν η πρώτη και μοναδική φορά που είχε προσκυνήσει στη Μέκκα.

Μετά το θάνατο του Μωάμεθ, οι διάδοχοί του, οι αποκαλούμενοι χαλίφηδες (απ’ το καλιφά = διάδοχος, τοποτηρητής), φρόντισαν να εδραιωθεί ο Μουσουλμανισμός στον αραβικό κόσμο και να το επεκτείνουν και πέρα απ’ αυτόν. Εξουσιοδοτημένοι απ’ τον Θεό, θέλησαν να επιβάλουν το θρησκευτικο-πολιτικό σύστημα του Ισλάμ σε όλο και μεγαλύτερη έκταση. Το Τζιχάντ (jihad, Ιερός Πόλεμος ή Ιερός Αγώνας) είχε μεγάλη επιτυχία σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα..
Μέσα σ’ ένα αιώνα οι ισλαμιστές περιέλαβαν στις κατακτήσεις τους την Περσία, τη Συρία, την Παλαιστίνη, τις παραλιακές περιοχές της Β. Αφρικής και σχεδόν όλη τη σημερινή Ισπανία. Μεταξύ 673 και 678 πολιόρκησαν δίχως επιτυχία και την Κωνσταντινούπολη.
Ένα δεύτερο μέσο επέκτασης του Ισλάμ ήταν η Σουφική ιεραποστολή. Οι Σούφι, οι μυστικιστές του Ισλάμ, ανέπτυξαν έντονο ιεραποστολικό έργο μετά τον 12ο αι. Σ’ αυτούς οφείλεται η διάδοση του Ισλάμ στην Ινδία, στην Κεντρική Ασία, στην Τουρκία και στην Κάτω Σαχάρα της Αφρικής.

Ένας τρίτος παράγοντας ήταν η επίδραση των μουσουλμάνων εμπόρων σε ανατολικές χώρες. Οι έμποροι των καραβανιών, διέδωσαν με ιδιαίτερη θέρμη το λόγο του Μωάμεθ, μέχρι την Κίνα, τη Μαλαισία και την Ινδονησία (14ος αι.).
Από τότε μέχρι σήμερα, το Ισλάμ παραμένει ζωντανό, παρά τα αρκετά σχίσματα και αιρέσεις που το κομμάτιασαν . Το κτίσμα του Ισλάμ μπορούμε να πούμε ότι βασίζεται σε τέσσερις κολώνες-Αρχές:
α) το Κοράνι (το Ιερό Βιβλίο που αποκαλύφθηκε στον Μωάμεθ),
β) το Χαντίθ (Hadith, συλλογή των λόγων που αποδίδονται στον Μωάμεθ): περιλαμβάνει τις παραδόσεις του Ισλάμ ,

γ) την Ιτζμά (ijma, συναίνεση της κοινότητας): εισήχθη τον 8ο και 9ο αι. με σκοπό την εξάλειψη ατομικών και περιφερειακών απόψεων, διαφωνιών και διαφορών. Κατέληξε σ’ ένα κλειστό και αυστηρό πλαίσιο που απαγόρευε την έκθεση οποιωνδήποτε απόψεων πάνω σε θέμα πίστης αλλά και καθημερινής πρακτικής.
δ) και την Ιτζιχάντ (ijtihand, ατομική σκέψη, έντονη προσπάθεια, πασχίζω): η ατομική προσπάθεια για την ανεύρεση λύσης σ’ ένα δογματικό πρόβλημα, που καταλήγει στην έκφραση άποψης. Αντίθετη ή συμπληρωματική διεργασία της Ιτζμά.

Θεωρείται απ’ τους μουσουλμάνους ο Ιερός και Αλάθητος Λόγος του Θεού. Ο όρος Κοράνι προέρχεται απ’ την αραβική λέξη qur’an, που με τη σειρά της προέρχεται απ’ το ρήμα qara’a (=διαβάζω, αποκωδικοποιώ ένα γραπτό κείμενο). Έτσι η λέξη qur’an μεταφράζεται συχνά ως Βιβλίο. Με μια ευρύτερη σημασία όμως της αποδίδεται η έννοια απαγγέλλω.Έχει διαιρεθεί σε 114 Σούρες (κεφάλαια). Κατά την παράδοση οι 90 αποκαλύφθηκαν στη Μέκκα πριν την Εγίρα (610-622) και αποτελούν κλήσεις προς τους πιστούς για ηθική και θρησκευτική υπακοή εν όψει της Ημέρας της Κρίσης. Οι υπόλοιπες 24 αποκαλύφθηκαν στη Μεδίνα απ’ το 622 και μετά· αυτές δίνουν οδηγίες για τη δημιουργία ενός κοινωνικο-πολιτικού οικοδομήματος που θα διασφάλιζε τον ηθικό βίο. Όπως θα δούμε και παρακάτω, το Κοράνι - αλλά και όλη η Διδασκαλία του Μωάμεθ - έχει έναν θρησκευτικο-πολιτικό χαρακτήρα.

Οι 114 σούρες διαιρούνται σε 6.536 εδάφια (σύμφωνα με άλλη μέτρηση τα εδάφια είναι 6.600, ενώ υπάρχουν κι άλλες μετρήσεις). Κάθε σούρα έχει ένα όνομα που συνήθως δεν έχει σχέση με το περιεχόμενό της. Σούρες όπως Ο Ήλιος, Το Φεγγάρι, ή Τα Μυρμήγκια κάθε άλλο παρά αναφέρονται σε θέματα σχετικά με αυτό που δηλώνει ο τίτλος τους. Οι τίτλοι φαίνεται να παίζουν απλά ρόλο σελιδοδείκτη.Στην εποχή του Μωάμεθ τα κείμενα του Κορανίου γράφονταν πάνω σε πρόχειρα υλικά (π.χ. φύλλα φοινικιάς, πέτρες). Τη συλλογή των κειμένων ανέλαβαν οι διάδοχοι (χαλίφηδες) του Προφήτη. Μια πρώτη προσπάθεια έγινε από τον 1ο Χαλίφη Αμπού Μπακρ και τον 2ο Χαλίφη Ουμάρ. Η έκδοση που παραμένει και σήμερα σαν επίσημος λόγος του Θεού, καθιερώθηκε κατά την ηγεμονία του 3ου χαλίφη Ουτμάν (644-656). Από τότε άρχισαν οι σχολιασμοί, οι αναλύσεις και οι ερμηνείες του Κορανίου, αν και απ’ τους Μουσουλμάνους θεωρείται ανεπίδεκτο κάθε αλλαγής τόσο στη μορφή όσο και στο περιεχόμενο, ενώ η μετάφρασή του, κατά παράδοση, απαγορευόταν. Στα λατινικά πρωτοεμφανίστηκε τον 11ο αι.

Μια αξιοπρόσεκτη ιδιότητα του Κορανίου - που συχνά διαφεύγει απ’ τη δυτική νοοτροπία - είναι ότι, θεωρείται ένα κείμενο που προήλθε από Θεία Αποκάλυψη. Δεν είναι όπως τα Ευαγγέλια στα οποία αποδίδεται Θεία Έμπνευση. Ο Μωάμεθ δεν εμπνεύστηκε τα κείμενα αυτά απ’ τον Θεό. Αντίθετα, αυτά του αποκαλύφθηκαν αυτούσια · αυτός άκουγε και απλά κατέγραφε . Η διαφορά αυτή διαχωρίζει επίσης το Κοράνι από άλλα βιβλία του Μωαμεθανισμού που θεωρούνται εμπνευσμένα απ’ τον Θεό (όπως οι συλλογές Χαντίθ).Το Κοράνι προσπαθεί να φέρει τους πιστούς (μουσλίμ)) στην αρχική και σωστή θρησκεία που κήρυξε ο Αβραάμ. Απ’ την εποχή του Γενάρχη Αβραάμ μέχρι την εποχή του Προφήτη Μωάμεθ, εμφανίστηκαν κι άλλοι Προφήτες για να μεταβιβάσουν το Θείο Μήνυμα: Μωυσής (Δέκα Εντολές), Ιησούς (Καινή Διαθήκη). Όμως Εβραίοι και Χριστιανοί, παρόλο που δέχτηκαν αυτό το Μήνυμα, το παρερμήνευσαν. Το Κοράνι έρχεται να διορθώσει την κατάσταση απευθυνόμενο στον αραβικό λαό.

Μέσα σ’ όλο το κείμενο του Κορανίου μιλάει ο ίδιος ο Θεός (Αλλάχ), εκτός από κάποιους λίγους στίχους που φαίνεται να μιλάει ο Προφήτης ή ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, ο οποίος είναι αυτός που αποκάλυψε το Κοράνι στον Προφήτη. Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι, ο Αλλάχ τις περισσότερες φορές μιλάει στο πρώτο πρόσωπο του πληθυντικού («Εμείς»), και κάποιες άλλες στο πρώτο του ενικού («Εγώ»).
Απ’ αυτά που αναφέρονται όταν μιλάει στο πρώτο πληθυντικό πρόσωπο («Εμείς»), μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ίσως να μην μιλάει σ’ αυτές τις περιπτώσεις ο ίδιος ο Αλλάχ σαν η Απόλυτη, Ακατονόμαστη Θεότητα, αλλά κάποιες άλλες «οντότητες» (σαν «Εμείς»). Ίσως οι οντότητες αυτές να ταυτίζονται με τα επτά (ή κάποια απ’ τα επτά) Πλανητικά Δημιουργικά Πνεύματα (Δυάν-Τσοχάν). Άλλωστε και ο Αρχάγγελος Γαβριήλ του Εβραιο-χριστιανισμού είναι ένας Δυάν-Τσοχάν κατά τις εσωτερικές παραδόσεις της Ανατολής και την Ε..Π. Μπλαβάτσκυ

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, ένα μέρος του Κορανίου έχει ηθικοπλαστικό χαρακτήρα. Περιλαμβάνει διδασκαλίες, κηρύγματα, λατρευτικούς τύπους, κανόνες, προσευχές, ιστορικο-θρησκευτικές παραβολές, απαγορεύσεις, αποκαλυπτικές φράσεις κ.λπ. Έτσι απ’ το Κοράνι πηγάζουν οι Ιεροί Νόμοι (=Σαρία) του Ισλάμ. Παράλληλα είναι φανερή η προσπάθεια μέσα απ’ τα ιερά κείμενα να οριστεί ένα κοινωνικό πλαίσιο που θα διασφαλίσει τον Ηθικό Νόμο. Γίνεται εκτενής αναφορά και σε θέματα πιο πρακτικά όπως: στρατιωτικά, φορολογικά, εμπορικά, αλλά και κοινωνικά.

Για να κατανοήσουμε το περιεχόμενο, τους στόχους και τον διπλό αυτό χαρακτήρα του Κορανίου θα πρέπει να λάβουμε υπ’ όψη σε ποιους απευθύνεται. Όπως και το ίδιο το Κοράνι αναφέρει σε πολλά σημεία, αυτό αποκαλύφθηκε στα αραβικά, με στόχο να βρει ανταπόκριση στον αραβικό κόσμο. Επίσης είδαμε παραπάνω ότι στην εποχή του Μωάμεθ (7ος αι. μ.Χ.) στις αραβικές χώρες δεν επικρατούσε ένα ενιαίο θρησκευτικό πλαίσιο. Την ίδια ποικιλομορφία παρουσίαζε και ο πολιτικο-κοινωνικός χάρτης των περιοχών αυτών. Οι Άραβες ήταν χωρισμένοι σε πολλές φυλές, συχνά οικογενειακές. Το πολιτιστικό επίπεδο δεν ήταν ιδιαίτερα υψηλό και δεν είχε ένα ιδιαίτερο χρώμα, λόγω των έντονων θρησκευτικών και κοινωνικών διαφοροποιήσεων. Η Ηθική δεν χαρακτηρίζονταν από την ύπαρξη ενός ισχυρού συνόλου ηθικών κανόνων με αποτέλεσμα να υπερισχύει συχνά το δίκιο του ισχυροτέρου. Βίαιες ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ φυλών, πόλεων ή ιδεολογικά αντίπαλων ομάδων ήταν συχνές.

Μέσα σ’ αυτήν την χαοτική κατάσταση, το έργο του Μωάμεθ αποδείχτηκε σημαντικό επειδή κατάφερε να ενοποιήσει όλες αυτές τις ομάδες, δίνοντάς τους μια κοινή ταυτότητα καθορίζοντας έναν κοινό παρονομαστή ηθικής, κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης. Η ιδεολογία του Μωαμεθανισμού αποκρυσταλλώθηκε σαν θρησκεία, αλλά ο κοινωνικός και οργανωτικός της χαρακτήρας είναι τόσο έντονος που κατατάσσει τον Μωάμεθ στην κατηγορία των Μανού-Αβατάρα. Η Διδασκαλία του έγινε τελικά δεκτή σαν ένα αυστηρό θρησκευτικό-νομοθετικό πλαίσιο (Ιερός Νόμος).Όπως και κάθε έλευση Αβατάρα, ο ερχομός του Μωάμεθ ήταν απαραίτητος για τον αραβικό λαό. Η Διδασκαλία του έχει σαν βάση τις εβραϊκές και χριστιανικές Γραφές και παραδόσεις. Όμως βλέποντας τις παρακμιακές καταστάσεις που είχαν φτάσει οι δύο αυτές θρησκείες, δεν συμπεριέλαβε ή απέρριψε κάποιες παρεξηγημένες διδασκαλίες τους στις δικές του. Για παράδειγμα, ξεκαθαρίζει ότι ο Ιησούς δεν είναι Θεός, όπως πίστευαν οι Χριστιανοί, αλλά ένας Προφήτης, όπως ο Αβραάμ ή ο Μωυσής, με την ιερή αποστολή να μεταδώσει το Θεϊκό Μήνυμα. Αναφέρεται ξεκάθαρα στο Κοράνι: Ο Ιησούς δεν είναι παρά ένας θνητός που του δείξαμε Εμείς την εύνοιά μας και τον κάναμε παράδειγμα για τους Ισραηλίτες.

Παράλληλα, ο Μωάμεθ προσπάθησε να προσαρμόσει την ηθική διδασκαλία των δύο αυτών θρησκειών στα ήδη υπάρχοντα ήθη και έθιμα των Αράβων, βρίσκοντας συχνά μια χρυσή τομή (π.χ. μεταξύ των απαιτήσεων της χριστιανικής ηθικής με αυτές της ηθικής των Αράβων). Με τελικό σκοπό την διαπαιδαγώγηση των πιστών, ο Μωάμεθ μέσα απ’ το Κοράνι και γενικά μέσα απ’ το συνολικό έργο του κατάφερε να μεταδώσει ένα πολιτισμικό μήνυμα.Χαρακτηριστικό είναι ότι η διάταξη των ιδεών και των διδασκαλιών στο Κοράνι έχει ακτινωτή μορφή (τανζίμ). Ιδέες και όροι επαναλαμβάνονται κυκλικά σε διάφορες σούρες. Έτσι ο πιστός που μελετάει ή απλά απαγγέλλει το Ιερό Κείμενο, επαναλαμβάνει συχνά τις ίδιες παραβολές, τις ίδιες προτροπές, τις ίδιες διδασκαλίες. Ούτε είναι τυχαίο ότι όλες οι σούρες ξεκινάνε με την επίκληση: Στο όνομα του Αλλάχ, του Σπλαχνικού, του Ελεήμονα.

Η ακτινωτή αυτή διάταξη έχει στόχο το συνεχές χτύπημα της συνείδησης, τη συνεχή επαγρύπνηση ενός λαού που βρίσκονταν σε έναν ηθικό και πολιτισμικό λήθαργο, αλλά στον οποίο ο Μωάμεθ έβλεπε εν δυνάμει δυνατότητες κι ένα έδαφος γόνιμο που θα επέτρεπε το ξύπνημα του αραβικού κόσμου. Ο κόσμος αυτός ήταν ένας κοιμώμενος γίγαντας.Έτσι, άσχετα απ’ τη σημερινή κατάσταση του Ισλάμ, που μαστίζεται από σχίσματα, διαιρέσεις, εσωτερικές έριδες και φανατικές, φονταμενταλιστικές τάσεις, αυτό (το Ισλάμ) κατάφερε να αποτελέσει λίγους αιώνες μετά το θάνατο του Μωάμεθ, μια πολιτισμική κιβωτό για τον ως τότε γνωστό κόσμο. Σε μια εποχή που η Ευρώπη βρίσκονταν στα πλοκάμια του πιο πρόσφατου Μεσαίωνα, το Ισλάμ είχε αναπτύξει την δική του κουλτούρα, τον δικό του Μυστικισμό (βλ. Σούφι), τη δική του τέχνη, τις δικές του επιστήμες. Γι’ αυτό δίκαια αποκαλείται γέφυρα μεταξύ του πολιτισμού της Ελλάδας, αυτού της Ρώμης και της Ευρωπαϊκής Αναγέννησης.

Το Κοράνι είναι απόλυτο: υπάρχει ένας και μοναδικός Θεός, ο Αλλάχ [13]. Το λάθος που γίνεται συχνά είναι ότι ο Αλλάχ θεωρείται ο Θεός του Μουσουλμάνων ενώ είναι απλά ο ένας και μοναδικός Θεός, η Απόλυτη Θεότητα που παρουσιάζεται και στον Εβραιο- Χριστιανισμό. Το Κοράνι όμως - και φυσικά η γενικότερη μουσουλμανική διδασκαλία - αρνείται την Τριαδικότητα του Θεού. Τονίζεται ότι: Ο Αλλάχ δεν έχει γιο, θέλοντας να αποκλειστεί η χριστιανική άποψη ότι ο Ιησούς είναι Γιος του Θεού και Θεός ο ίδιος.

Ο Αλλάχ είναι ο Ένας και Μοναδικός Δημιουργός του Σύμπαντος και όλων των πλασμάτων μέσα σ’ αυτό. Είναι Αυτάρκης. Υπάρχει μέσα σ’ όλα τα δημιουργήματά Του, αλλά ταυτόχρονα και πουθενά [14]. Σ’ Αυτόν επίσης θα επιστρέψουν όλα τα πράγματα που Αυτός δημιούργησε. Είναι Μεγαλοδύναμος, Πάνσοφος και Παντογνώστης. Γνωρίζει τους Νόμους του Σύμπαντος, αλλά και τι κρύβεται στη σκέψη των ανθρώπων. Γι’ αυτό είναι ο Παντογνώστης Δικαστής, θεματοφύλακας των Νόμων του. Για τους ανθρώπους είναι ο καλύτερος Κριτής: Αυστηρός, αλλά και Ελεήμων και Φιλέσπλαχνος (Κύριος του Οίκτου).

Παρουσιάζεται σαν προστάτης και κηδεμόνας των πιστών του. Οι ίδιοι πάντως είναι δύσκολο να έρθουν σε επαφή μαζί του. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο μέσω αποκάλυψης ή πίσω από πέπλο(αποκαλύπτοντας δηλ. ο άνθρωπος τους Νόμους και τα δημιουργήματά Του) ή ακόμα, μέσω αγγελιοφόρων.Τέλος, δεν λείπουν απ’ το Κοράνι και τίτλοι του Αλλάχ, που τον συνδέουν με τις προϊσλαμικές λατρείες της Αραβίας. Στη σούρα Το Αστέρι αποκαλείται Ο Κύριος του Σείριου τίτλος που συνδέεται με τη λατρεία του Σείριου σε αραβικές ομάδες πριν απ’ τον Μωάμεθ.

Ο Αλλάχ πρώτα συνέλαβε την ιδέα της Δημιουργίας και κατόπιν το δημιούργησε με μία διαταγή Του : Να υπάρξεις. Παρουσιάζεται έτσι στο Κοράνι η αρσενική όψη της Βούλησης στη Δημιουργία, αλλά και η άποψη που συναντάμε στο αρχαίο αιγυπτιακό κείμενο που αποδίδεται στον Ερμή τον Τρισμέγιστο (στον Θωτ των αιγυπτίων), στο Κυμβάλειο, σύμφωνα με την οποία το Σύμπαν είναι Νοητικό (αφού της Δημιουργίας του, προηγήθηκε η σύλληψη της ιδέας απ’ τον Αλλάχ).

Έτσι δημιουργήθηκαν ο ουρανός και η γη, ο ήλιος και το φεγγάρι, ο άνθρωπος και τα τζίνι (πνεύματα, μεταξύ των οποίων και ο Σατανάς). Δημιουργήθηκαν ακόμα όλα αυτά που βρίσκονται πάνω στη Γη: βουνά, θάλασσες, ποτάμια, ζώα, φυτά κ.ά. Όλα είναι δημιουργήματα του Αλλάχ, ο οποίος τα διατηρεί σε μια πλήρη ισορροπία.

Τα τζίνι δημιουργήθηκαν από άκαπνη φωτιά, δηλ. όχι απ’ την κοινή φωτιά, αλλά από μια άλλου είδους Φωτιά, σύμβολο του Νου ή του Πνεύματος. Έτσι φανερώνεται η φύση των τζίνι, τα οποία τοποθετούνται ανάμεσα στον Δημιουργό και τον άνθρωπο, στην κλίμακα της Ιεραρχίας της Δημιουργίας. Η ιδέα της ιεραρχίας στα πλαίσια της Δημιουργίας, συμβολικά παρουσιάζεται με μια σκάλα. Στη σούρα Οι Σκάλες, ο Αλλάχ παρουσιάζεται σαν ο Κύριος των Σκαλών, απ’ τις οποίες οι Άγγελοι και το Πνεύμα θα ανεβούν σε Αυτόν μέσα σε μία μέρα: μία μέρα που απέχει πενήντα χιλιάδες χρόνια. Στο χωρίο αυτό φαίνεται και η ιδέα της τελικής επιστροφής των Αγγέλων (και κατ’ επέκταση και των άλλων δημιουργημάτων του Αλλάχ) στον Δημιουργό τους.

Αντίθετα ο άνθρωπος δημιουργήθηκε από πηλό (ή σκόνη), δείγμα της γήινης, τιτανικής φύσης του. Όμως μέσα στον άνθρωπο ο Αλλάχ εμφύσησε το πνεύμα Του (θεϊκό μέρος του ανθρώπου).Απ’ τα παραπάνω φαίνεται ότι, η Δημιουργία στο Κοράνι είναι παρμένη από την Παλαιά Διαθήκη. Μάλιστα όπως και στην Π. Διαθήκη, η Δημιουργία διαρκεί έξι ημέρες, ενώ κατόπιν ο Θεός αποσύρεται ανεβαίνοντας στον Θρόνο Του. Αυτή η αποχώρηση είναι κοινό χαρακτηριστικό πολλών κοσμογονιών και δηλώνει την - λογικά παράδοξη - ταυτόχρονη παρουσία και απουσία του Δημιουργού απ’ το δημιούργημά του ... Ο Αλλάχ είναι παντού και πουθενά ... μέσα και έξω απ’ τους Κόσμους που ο ίδιος έπλασε.

Το Κοράνι αναφέρει επίσης τη δημιουργία Επτά Ουρανών σε καθένα απ’ τους οποίους ανατέθηκε ένα έργο. Η Ε.Π.Μπλαβάτσκυ στο έργο της Μυστική Δοξασία ταυτίζει τους Επτά Ουρανούς [16] με τους Επτά Αγγέλους (Πλανητικά Πνεύματα). Μαζί με τους Επτά Ουρανούς δημιουργήθηκε και μια φωτεινή λάμπα, συμβολισμός που ίσως κρύβει τη Δημιουργία του ηλιακού συστήματος με τους επτά πλανήτες, τους Διοικητές των Επτά Ακτινών (Δυάν-Τσόχαν) και τον Ήλιο (φωτεινή λάμπα). Τονίζεται επίσης ότι ο χαμηλότερος ουρανός στολίστηκε με φωτεινές λάμπες, σαν στόχους για τους διαβόλους που κατεβαίνουν, καθώς και με φύλακες-κομήτες. Στις περιγραφές αυτές είναι κωδικοποιημένη η δημιουργία του ηλιακού συστήματος και των διαστάσεων του με βάση τον αριθμό επτά, που τόσο σημαντικό ρόλο παίζει στη δομή και λειτουργία του συστήματός μας.Την ισορροπία του Σύμπαντος διασφαλίζει ο Αλλάχ, αφού κάθε ον υπακούει στους δικούς του νόμους που είναι αυστηρά καθορισμένοι (Όλα τα πράγματα έχουν δημιουργηθεί από Εμάς σύμφωνα με ένα μέτρο).

Ο άνθρωπος παρουσιάζεται σαν ένα προνομιούχο δημιούργημα του Αλλάχ (κατά τα πρότυπα της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης). Όλη η φύση δημιουργήθηκε για να υπηρετεί τον άνθρωπο, που θεωρείται το ευγενέστερο είδος. Ο Αλλάχ στάθηκε γενναιόδωρος απέναντί του: του έμαθε όσα δεν γνώριζε.Όμως πέρα απ’ αυτό ο άνθρωπος έχει μια θέση και μια ευθύνη μέσα στη Δημιουργία. Σκοπός του είναι να υπηρετεί το Θέλημα του Θεού. Τη θέση του πάντως αυτή ο άνθρωπος την είδε αλαζονικά και θεώρησε τον εαυτό του αφέντη (επίκαιρη θέση για την εποχή μας), κάτι που το Κοράνι θεωρεί μεγάλο αμάρτημα, αφού όλα τα όντα τελικά θα επιστρέψουν στον Κύριο.

Ο άνθρωπος - αντίθετα απ’ τα άλλα όντα της Δημιουργίας - έχει την ελευθερία της επιλογής:: μπορεί αν θέλει να υπακούσει ή όχι τον Λόγο του Αλλάχ. Αυτή η ελευθερία βέβαια δεν είναι απεριόριστη. Η Τελική Κρίση και η τιμωρία αυτών που βγαίνουν απ’ το δρόμο του Αλλάχ, ορίζουν για τον άνθρωπο έναν δρόμο που οφείλει να τον ακολουθήσει, όσο δύσκολος κι αν φαίνεται. Γενικά ο άνθρωπος παρουσιάζεται σαν επιρρεπής στην αμαρτία, αν και είναι το πιο προικισμένο ον πάνω στη γη. Είναι ανυπόμονος, πρόστυχος και αγνώμονας. Μ’ αυτούς τους χαρακτηρισμούς του Κορανίου καυτηριάζεται η στάση του ανθρώπου απέναντι στη φύση, αλλά και απέναντι στον συνάνθρωπό του.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εξελικτική πορεία της δημιουργίας του ανθρώπου. Σε κάποιες σούρες παρουσιάζεται ο Αλλάχ να δημιουργεί τον άνθρωπο από πηλό ή σκόνη, αλλά στις περισσότερες από μία σταγόνα σπέρματος. Όπως και να’ χει, η μία αναφορά δεν αναιρεί την άλλη, αφού πρόκειται για συμβολισμούς της ανθρώπινης φύσης και δημιουργίας.
Από την σταγόνα αίματος, ο Αλλάχ δημιούργησε ένα θρόμβο αίματος και από εκεί ένα κομμάτι σάρκας. Κατόπιν:
Σχηματίσαμε τα κόκαλα, μετά καλύψαμε τα κόκαλα με σάρκα, δημιουργώντας έτσι μια άλλη δημιουργία.
Σε άλλη σούρα διαβάζουμε: Έγινε ένας θρόμβος αίματος, έπειτα ο Αλλάχ του έδωσε σχήμα και τον έπλασε και του έδωσε αρσενικά και θηλυκά όργανα.

Μέσα από τέτοια χωρία φαίνεται μια δημιουργική πορεία εξέλιξης του ανθρώπου που μοιάζει με την ανθρωπογέννηση και τη διαμόρφωση των Φυλών του Ανατολικού Εσωτερισμού, έτσι όπως φαίνεται σε κείμενα όπως Οι Στάντζα των Ντζιάν. Φαίνεται η σταδιακή - μέσα από διαδικασίες γέννησης και σχηματισμού Φυλών - υλοποίηση του ανθρώπινου όντος στη σημερινή του μορφή και η δημιουργία των φύλων (ή ο διαχωρισμός τους όπως αναφέρει ο Ανατολικός Εσωτερισμός ότι συνέβη κατά την 3η Ρίζα-Φυλή).

Στο Κοράνι παρουσιάζεται ο μύθος της δημιουργίας του Αδάμ και το προπατορικό αμάρτημά του με τη συμβολή του Σατανά, με τον τρόπο που παρουσιάζεται και στην Παλαιά Διαθήκη. Πιο συγκεκριμένα: ο Αλλάχ ζητάει από τους Αγγέλους (Τζίνι) να προσκυνήσουν τον Αδάμ. Όλοι οι άγγελοι υπακούν εκτός τον Σατανά[17], ο οποίος με έπαρση αρνείται να προσκυνήσει αυτό το πλάσμα από πηλό. Γι’ αυτό καταδικάζεται να πέσει στην Κόλαση. Παίρνει όμως αναβολή μέχρι την Ημέρα της Ανάστασης. Μέχρι τότε ο Σατανάς - ορκισμένος εχθρός του ανθρώπου - θα προσπαθήσει να διαφθείρει τους ανθρώπους. Όσοι τον ακολουθήσουν θα καταλήξουν μαζί του στην Κόλαση, ενώ οι δίκαιοι θα πάνε στον Παράδεισο.

Ο πρώτος άνθρωπος που εξαπατάται απ’ τον Σατανά είναι ο ίδιος ο Αδάμ, ο οποίος διαπράττει το προπατορικό αμάρτημα τρώγοντας απ’ τον καρπό του απαγορευμένου δέντρου όπως και στην Π. Διαθήκη. Σαν συνέπεια ο Αδάμ και οι απόγονοί του καταδικάζονται απ’ τον Αλλάχ, αλλά όχι τελειωτικά (δεν κολάζονται). Ο Αδάμ - και μαζί του όλη η ανθρωπότητα - γίνεται και πάλι ο εκλεκτός του Θεού, ο Οποίος αναλαμβάνει και την καθοδήγησή του, σαν αντιστάθμισμα στην συνεχή προσπάθεια εξαπάτησης των ανθρώπων απ’ τον Σατανά.
Επαναλαμβάνεται έτσι ο μύθος του Αδάμ και του Σατανά, που εσωτερικά συσχετίζεται με τον μύθο του Προμηθέα και της μετάδοσης του νοητικού φωτός στον άνθρωπο.

Σύμφωνα με το Κοράνι, σε κάθε λαό έχει σταλεί κάποια στιγμή κάποιος Προφήτης, δηλ. κάποιος Απεσταλμένος (Απόστολος) του Αλλάχ για να του μεταδώσει το Μήνυμά Του. Κάθε λαός έχει δεχθεί το Μήνυμα αυτό στη γλώσσα του και δεν μπορεί να το αγνοήσει. Το μήνυμα αυτό περιλαμβάνει και την προειδοποίηση για την Ημέρα της Τελικής Κρίσης, κατά την οποία όλοι οι άνθρωποι θα κριθούν και θα καθοριστεί τελικά ποιοι θα πάνε στην Κόλαση και ποιοι στον Παράδεισο.

Δυστυχώς όμως οι άνθρωποι που δέχτηκαν την καθοδήγηση του Θεού και το μήνυμα των Προφητών είναι λίγοι. Οι πλειοψηφία το απέρριψαν και έγιναν άπιστοι [18]. Μάλιστα τονίζεται στο Κοράνι ότι, κάθε έθνος προσπάθησε να σκοτώσει του Αποστόλους του με ψεύτικα επιχειρήματα. Όλοι όμως οι άνθρωποι μπορούν να σωθούν αν μετανοήσουν και ζητήσουν συγχώρηση. Στο Κοράνι αναφέρονται σαν Προφήτες, ο Αβραάμ , ο Νώε, ο Μωυσής, ο Ιησούς και φυσικά ο Μωάμεθ σαν ο τελευταίος μεγάλος Προφήτης. Ο Ιησούς μάλιστα παρουσιάζεται να προφητεύει την έλευση του Μωάμεθ στη σούρα Παράταξη Μάχης, λέγοντας: Με έστειλε σ’ εσάς ο Αλλάχ ... για να σας πληροφορήσω για ένα απόστολο που θα έλθει μετά από μένα και που λέγεται Αχμέτ . Σ’ αυτούς έδωσε την Θεία Έμπνευση ο Αλλάχ για να αποκαλύψουν το Λόγο Του. Απόδειξη της θείας απόστολής τους είναι η προστασία του Αλλάχ: ο Αβραάμ σώθηκε απ’ την πυρά, ο Νώε απ’ τον κατακλυσμό, ο Μωυσής απ’ τον Φαραώ, ο Ιησούς απ’ τα χέρια των Ιουδαίων και ο Μωάμεθ απ’ τις στρατιές των αντιπάλων του.

Η παραδοχή των παραπάνω σαν αληθινών Προφητών, έδωσε στον Μωαμεθανισμό - τουλάχιστον στα πρώτα χρόνια του - ένα πνεύμα θρησκευτικής ανεκτικότητας, αφού αναγνώρισε την Θεία προέλευση των Προφητών άλλων λαών. Αυτή η θέση έκανε τη διδασκαλία του Μωάμεθ, πιο εύκολα αποδεκτή σε λαούς εκτός αραβικού χώρου, αφού οι Άραβες δεν θεωρήθηκαν ο εκλεκτός λαός του Θεού (σε αντίθεση με τις απόψεις Εβραίων και Χριστιανών για την εξέχουσα θέση των λαών τους απέναντι στους υπόλοιπους).

Σαν επισφράγισμα της Θείας Δικαιοσύνης του Αλλάχ, θα έρθει η Ημέρα της Κρίσης. Όπως και στην εβραιο-χριστιανική παράδοση, η Ημέρα αυτή θα είναι η ημέρα που όλα θα επιστρέψουν στον Κύριό τους. Θα έρθει δίχως προειδοποίηση και κανείς δεν θα μπορέσει να ξεφύγει απ’ αυτήν. Αυτή την μέρα θα αναστηθούν οι νεκροί και θα γίνει η Τελική Κρίση. Η ανάσταση των νεκρών παρουσιάζεται όπως και στον χριστιανισμό, σαν ανάσταση των φυσικών σωμάτων, και μάλιστα το Κοράνι επιμένει ιδιαίτερα σ’ αυτήν, κατακρίνοντας τους άπιστους που δεν την αποδέχονται.

Μετά την Τελική Κρίση η ανθρωπότητα θα έχει χωριστεί σε τρεις ομάδες: τους ευλογημένους που θα κάθονται στα δεξιά του Αλλάχ, τους καταραμένους που θα κάθονται αριστερά Του και σε μια τρίτη (τιμητική) ομάδα που θα βρίσκεται μπροστά απ’ τους άλλους. Θα αποτελείται από τους πρωτοπόρους της Ανθρωπότητας, τους καλύτερους απ’ τους εκπροσώπους της.

Την απόλυτη δικαιοσύνη στην Τελική Κρίση αυτής της ημέρας διασφαλίζει ο ίδιος ο Αλλάχ. Περιγράφονται επίσης οι Γραφείς που θα παραλάβουν την κάθε ψυχή και θα καταγράψουν τις πράξεις της. Τότε θα ληφθούν υπ’ όψιν όλες οι πράξεις κάθε ανθρώπου, ακόμα και πιο μικρές, ή οι πιο απόκρυφες. Η Ημέρα της Τελικής Κρίσης, είναι αναγκαία για να καλύψει τις πιθανές αδικίες από παραλείψεις που έχουν προκύψει απ’ αυτήν (τη γήινη ζωή). Η Κρίση θα είναι ακριβοδίκαιη. Κανένας δεν θα σηκώσει το βάρος του άλλου, αλλά κάθε ψυχή θα σταθεί μόνη της, γυμνή μπροστά στον Αλλάχ. Ακόμα κάθε ψυχή θα κριθεί σχετικά με το βάρος της. Στη σούρα Τα Ύψη αναφέρεται: ... ποτέ δεν θα επιβαρύνουμε Εμείς μια ψυχή με περισσότερο βάρος από όσο μπορεί να βαστάξει. Έτσι εξασφαλίζεται ένα μέτρο δικαιοσύνης ανάλογα με το επίπεδο ανάπτυξης και ωριμότητας της κάθε ψυχής.

Μετά την Τελική Κρίση οι δίκαιοι θα καταλήξουν στον Παράδεισο, ενώ οι άδικοι και οι άπιστοι θα ριχθούν στη φωτιά της Κόλασης. Κανείς δεν θα ξεφύγει απ’ τη δικαιοσύνη αυτή, αφού για κάθε ψυχή υπάρχει ένας φύλακας που την παρακολουθεί.
Η όλη περιγραφή της Έσχατης Ημέρας, της τιμωρίας στην Κόλαση και της επιβράβευσης στον Παράδεισο, ακολουθεί το εβραιο-χριστιανικό πρότυπο. Ιδιαίτερα όμως τονίζεται η ύπαρξη της Κόλασης και του Παράδεισου σαν φυσικές - κι όχι τόσο σαν πνευματικές - περιοχές. Στον Παράδεισο, τον πιστό περιμένουν υλικές απολαύσεις: οι κήποι της Εδέμ με σκιερά δέντρα γεμάτα καρπούς, μαλακά μαξιλάρια, καθαρές πηγές, κρασί που δεν ζαλίζει, καθώς και η παρέα ντροπαλών παρθένων, νεαρών αγοριών αλλά και των πατέρων, των γυναικών και των απογόνων των πιστών. Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα απ’ την σούρα Αυτό που έρχεται: Θα είναι ξαπλωμένοι αντικριστά πάνω σε μαξιλάρια στολισμένα με πετράδια και θα τους σερβίρουν αθάνατοι νέοι με κούπες και κύπελλα από το αγνότερο κρασί (από αυτό που ποτέ δεν θα φέρει πόνο στο κεφάλι τους ούτε θα τους ζαλίσει), με φρούτα που αυτοί θα διαλέγουν και σάρκα πουλερικών που θα απολαμβάνουν. Και δικά τους θα είναι τα μαυρομάτικα ουρί, αγνά σαν κρυμμένα μαργαριτάρια, μια ανταμοιβή για τις πράξεις τους. Εκεί δεν θα ακούνε άσκοπες κουβέντες, ούτε αμαρτωλούς λόγους, αλλά μόνο τον χαιρετισμό, Ειρήνη, Ειρήνη! ...

Όσο κι αν μπορεί κάποιος να βρει συμβολισμούς ενός πνευματικού Παραδείσου (π.χ. το κρασί που δεν ζαλίζει, αθάνατοι νέοι κ.λ.π.), η εικόνα ενός υλικού παραδείσου είναι αυτή που γίνει άμεσα αντιληπτή από τον απλό Άραβα δίχως κάποια ιδιαίτερη πνευματική αναζήτηση. Το χαμηλό μορφωτικό και ηθικό επίπεδο του αραβικού λαού εκείνης της εποχής δεν θα μπορούσε να κατανοήσει κάποιες πνευματικές ανταμοιβές. Αντίθετα οι υλικές απολαύσεις που υπόσχονταν το Κοράνι στον Παράδεισο άγγιζαν τον απλό λαό και του δημιουργούσαν μια προοπτική μετέπειτα απόλαυσης για την οποία ο κάθε πιστός θα μπορούσε να αγωνιστεί πιο εύκολα σ’ αυτήν τη ζωή. Με παρόμοιο τρόπο η Κόλαση περιέχει τιμωρίες με φοβερά φυσικά βασανιστήρια που τρομάζουν τον οποιονδήποτε. Οι καταδικασμένοι θα καίγονται στη φωτιά, δεμένοι με αλυσίδες, θα πίνουν βραστό νερό και βρώμικα υγρά και θα τρώνε απ’ τους πικρούς καρπούς του δέντρου Ζακούμ. Ο Παράδεισος θα είναι γι’ αυτούς κλειστός μέχρι να περάσει μια καμήλα απ’ την τρύπα μιας βελόνας [21]. Ο φόβος για τα φρικτά μαρτύρια της μέλλουσας ζωής, είναι αυτός που θα απέτρεπε τον πιστό από άδικες πράξεις, έξω απ’ το θέλημα του Αλλάχ.

Σαν προειδοποιήσεις ή σαν πράξεις απόδοσης δικαιοσύνης, ο Αλλάχ κατέστρεψε παλιότερους πολιτισμούς. Οι παλιοί άνθρωποι καταστράφηκαν και το Κοράνι παρουσιάζει τους Άραβες σαν διάδοχούς τους. Αυτές οι καταστροφές και οι κατακλυσμοί ήρθαν σαν μια φυσιολογική ανταπόδοση σε παλιότερες γενιές και σε διάφορους λαούς επειδή αυτοί έσφαλαν, αμάρτησαν, αγνοώντας τις διδασκαλίες των Προφητών και τις προειδοποιήσεις κάποιων αγνών, δίκαιων και προικισμένων ανθρώπων, για επάνοδο στο δρόμο του Αλλάχ. Η διδασκαλία αυτή μπορεί να παραλληλιστεί με τον παγκόσμιο μύθο του Κατακλυσμού που συναντάται στις παραδόσεις πολλών λαών (Έλληνες, Πέρσες, Σουμέριοι, Εβραίοι κ.λ.π.).

Πριν από κάθε κατακλυσμό, κάποιοι προσπαθούσαν να προειδοποιήσουν τους ανθρώπους. Παραδείγματα που αναφέρει το Κοράνι είναι του Μωυσή (για τους Αιγυπτίους και τον Φαραώ), του Νώε, του Χάουντ (για το λαό του Άαντ), τον Σαλέχ (για τους Ταμούντ), τον Λοτ, τον Σοέιμπ (για τον λαό της Μηδίας) κ.ά. Αυτοί οι ίδιοι είναι που αναλαμβάνουν την καθήκον να συνεχίσουν την πορεία της ανθρωπότητας με ότι καλό και αγνό έχει μείνει από την εξαγνιστική μανία του κατακλυσμού.

Ολόκληρη η ηθική ζωή που το Κοράνι υπαγορεύει για τον πιστό, βασίζεται πάνω στην ιδέα της Ανταπόδοσης. Κάθε πράξη, καλή ή κακή, θα τύχει της ανάλογης ανταπόδοσης. Όπως φαίνεται και από παραπάνω (σχετικά με τον Παράδεισο και την Κόλαση), κάθε ηθική πράξη θα ανταμειφθεί, ενώ κάθε κολάσιμη πράξη θα έχει σαν συνέπεια την τιμωρία σ’ αυτήν ή στην μέλλουσα ζωή. Η έννοια του Κάρμα του Ανατολικού Εσωτερισμού συναντάται λοιπόν και εδώ με την μορφή του αλάνθαστου νόμου Δράσης-Αντίδρασης, αλλά ο δρόμος της Σωτηρίας διαφέρει.

Η Σωτηρία κι ο τρόπος με τον οποίο προσπαθεί το κείμενο του Κορανίου να φέρει τους πιστούς στο μονοπάτι του Αλλάχ και σε συμφωνία με την Ηθική που προτείνει είναι αντιφατικός. Τα κίνητρα τήρησης του Ηθικού Νόμου είναι ο φόβος προς την τιμωρία ή η προσμονή μιας επιβράβευσης (σ’ αυτή ή την μέλλουσα ζωή). Ο πιστός αποτρέπεται από ανήθικες πράξεις επειδή μια φοβερή τιμωρία τον περιμένει και επιζητά να βαδίζει τον Δρόμο του Θεού προσμένοντας τις υλικές απολαύσεις του Παραδείσου.Η έννοια της δράσης από καθήκον, της Ορθής Δράσης, παρουσιάζεται σπάνια στο Κοράνι και όταν παρουσιάζεται συνοδεύεται - με τρόπο που δημιουργεί έντονες αντιφάσεις ως προς τα κίνητρα της Δράσης - από την ανταπόδοση με τιμωρία ή επιβράβευση. Για παράδειγμα βλέπουμε. στη σούρα Άνθρωπος ένα πιστό να δίνει ελεημοσύνη στον φτωχό, λέγοντάς του: Σε ταΐζουμε χάρη στον Αλλάχ μόνο, δεν ζητάμε από σένα ούτε ανταπόδοση, ούτε ευχαριστίες: γιατί φοβόμαστε πως Αυτός θα μας δώσει μια μέρα γεμάτη συμφορές και αγωνίες.

Έτσι τα κίνητρα της Δράσης παρουσιάζονται εγωιστικά, προσαρμοσμένα πιο πολύ στον τρόπο σκέψης του Κάμα-Μάνας. Προωθείται η εγωιστική παρά η αλτρουιστική δράση. Ακόμα κι αν μια πράξη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί εξωτερικά αλτρουιστική, ο χαρακτηρισμός αυτός θα αναιρούνταν εύκολα, αφού τα εσωτερικά της κίνητρα θα ήταν εγωιστικά. Το μόνο που κάπως μετριάζει τον εγωιστικό χαρακτήρα των κινήτρων είναι το γεγονός ότι ο πιστός δεν περιμένει την επιβράβευση σ’ αυτήν την ζωή, αλλά στην μέλλουσα. Όσο κι αν οι ανταμοιβές της μέλλουσας ζωής μπορεί να είναι πνευματικές, παρουσιάζονται αρκετά υλιστικές στο νεκρό γράμμα του Κορανίου.

Η εξήγηση γι’ αυτά βρίσκεται μάλλον στο χαμηλό ηθικό επίπεδο που βρίσκονταν η πλειοψηφία του αραβικού λαού. Για τον μέσο Άραβα ήταν πιο εύκολο να δεχθεί μια ηθική διδασκαλία που θα συνοδεύονταν από το ηθικό κίνητρο τιμωρία-αποδοχή κέρδους, παρά από ένα καθαρά αλτρουιστικό μήνυμα. Εξάλλου η σχέση υποταγής Αλλάχ-πιστού που δημιουργούσε ο φόβος της τιμωρίας, δεν ήταν ξένη στον νομαδικό λαό της Αραβίας που ήταν οργανωμένος με φεουδαρχικά πρότυπα. Το ίδιο ηθικό επίπεδο συναντάμε και στην φεουδαρχική Ευρώπη του Μεσαίωνα, όταν ο εξαθλιωμένος - φυσικά και πνευματικά - πληθυσμός της, έλκοντας προς τον Δρόμο του Θεού με φοβέρες και συγχωροχάρτια.

Πάντως το Κοράνι πέτυχε το σκοπό του σε μεγάλο βαθμό τουλάχιστον στους πρώτους αιώνες του Ισλαμισμού. Απ’ τη μία η αυστηρή ηθική του γραμμή και η δύναμη του μηνύματος του Μωάμεθ, κι απ’ την άλλη η αφοσίωση των πιστών του και η ελπίδα της ανταμοιβής στη μέλλουσα ζωή έδωσαν την ευκαιρία να δημιουργηθεί μια ενότητα εθνική, θρησκευτική και πολιτική στους αραβικούς λαούς που διαφορετικά θα ήταν δύσκολο να επιτευχθεί. Στα πλαίσια αυτής της ενότητας ο Μωάμεθ κατάφερε σε μεγάλο βαθμό να εδραιώσει μια κοινωνική και οικονομική δικαιοσύνη - ειδικά απέναντι στις ασθενέστερα οικονομικά τάξεις. Απαγόρευσε την γενοκτονία των κοριτσιών , κατάργησε την φυλετική εκδίκηση, ενίσχυσε τη θέση της γυναίκας καθώς και των σκλάβων (δίνοντας περιθώρια για την απελευθέρωσή τους).

Όπως θα αναλυθεί παρακάτω οι ηθικοί κανόνες που επιβάλλει το Κοράνι, περιλαμβάνουν και απαγορεύσεις (ηθική αρνητικού τύπου), αλλά και την ενεργητική στάση του πιστού σε πολλούς τομείς της ζωής με μια σειρά προτροπών (ηθική θετικού τύπου). Χαρακτηριστικό είναι ότι ο πιστός θα κριθεί τελικά όχι μόνο από αυτά που έχει κάνει, αλλά κι απ’ αυτά που έχει παραλείψει να κάνει. Όμως το κυριότερο καθήκον του πιστού (μουσλίμ) είναι η πλήρη αφοσίωση μέχρι υποταγής στο Θέλημα του Αλλάχ. Αυτό άλλωστε είναι και το νόημα της λέξης ισλάμ.

Το σύνολο των καθηκόντων των μουσουλμάνων στηρίζεται σε 5 υποχρεώσεις που πρέπει να τηρούνται ανελλιπώς και που αποτελούν το θεμέλιο της Πίστης. Είναι οι 5 Στύλοι του Ισλάμ:
α. Η Ομολογία της Πίστης.Για να αποκτήσει κάποιος την ιδιότητα του μέλους της κοινότητας θα έπρεπε να απαγγείλει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του, δυνατά και καθαρά την ομολογία: Δεν υπάρχει άλλος Θεός εκτός απ’ τον Αλλάχ και ο Μωάμεθ είναι ο Προφήτης Του. Η ομολογία έλαβε τον χαρακτήρα φυλετικής μύησης κι όχι τόσο θρησκευτικής.
β. Προσευχή. Το Κοράνι επιβάλλει την τέλεση τριών προσευχών (σαλάτ): μία πριν την ανατολή του ήλιου, μία αργά το απόγευμα και μία αμέσως μετά τη δύση του ήλιου. Αργότερα προστέθηκαν άλλες δύο: μία μετά το μεσημεριανό γεύμα και μία πριν τον νυχτερινό ύπνο. Επίσης με την υπόσχεση μιας ιδιαίτερα τιμητικής θέσης ο πιστός προτρέπεται να προσεύχεται επιπλέον κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η Προσευχή μπορεί να είναι ατομική η δημόσια (συλλογική) και γίνεται κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, με συγκεκριμένο πρόγραμμα και κινήσεις, συνθέτοντας έτσι μια ολόκληρη τελετουργία. Ειδικές δημόσιες προσευχές απαγγέλλονται κάθε Παρασκευή, τις οποίες ακολουθεί κήρυγμα απ’ τον ιμάμη.

Πριν απ’ την προσευχή τελούνται ιεροτελετουργίες καθαριότητας των χεριών, των ποδιών και του προσώπου, που στόχο έχουν όχι μόνο τη σωματική αλλά και την ψυχολογική προετοιμασία του πιστού για την τελετή. Ο ρόλος της σαλάτ είναι να διδάξει πειθαρχία στον πιστό, να τον εκπαιδεύσει στην ψυχή και το σώμα και να τον φέρει σε επαφή με το ιερό.
Η τήρηση της προσευχής ήταν αυστηρή. Δεν έπρεπε να την παραλείπει ούτε ο ασθενής, ακόμη κι αν ήταν κατάκοιτος, ούτε ο οδοιπόρος, ο οποίος αν δεν είχε νερό, έπρεπε να κάνει τους απαραίτητους καθαρισμούς με άμμο.
γ. Το ζάκατ. Είναι ο μόνος υποχρεωτικός φόρος που θεσπίζει το Κοράνι. Ο ρόλος του καθαρά κοινωνικού χαρακτήρα. Ο φόρος συλλέγεται από κρατικούς λειτουργούς και αποδίδεται κυρίως στους φτωχούς αλλά και για άλλες κοινωνικές ανάγκες (εξαγορά μουσουλμάνων αιχμαλώτων πολέμου, εξόφληση χρεών του λαού, μισθοδοσία φοροεισπρακτόρων κ.λ.π.)
δ. Νηστεία. Γίνονταν κατά τον μήνα του Ραμαζανιού, τον μήνα δηλ. που αποκαλύφθηκε το Κοράνι στον Μωάμεθ. Αρχίζει την αυγή και τελειώνει με τη δύση του ήλιου. Στη διάρκεια της ημέρας απαγορεύονται το φαγητό, το ποτό και το κάπνισμα. Για ασθενής και οδοιπόρους η νηστεία μπορεί να αναβληθεί, αλλά θα εκτελεστεί αργότερα για ίσο αριθμό ημερών.
ε. Το χατζ (ετήσιο προσκύνημα στη Μέκκα). Υποχρεωτικό για κάθε μουσουλμάνο μία τουλάχιστον φορά στη ζωή του, εφόσον έχει εξασφαλίσει επαρκείς προμήθειες για την οικογένειά του για το διάστημα της απουσίας του.
Το προσκύνημα συνίστανται σε επίσκεψη στο τέμενος της Κάαμπα (Ka’ bah) ή στο Ιερό Τζαμί, στον ασπασμό της Μαύρης Πέτρας, σε 7 περιφορές γύρω απ’ την Κάαμπα και τέλος στην ανάβαση και το τρέξιμο 7 φορές ανάμεσα στο όρος Σάφα και στο όρος Μαρουά.

Η Μαύρη Πέτρα της Κάαμπα ήταν ένας βαίτυλος, δηλ. μια μετεωρητική πέτρα, η οποία αποτελούσε σημείο προσκυνήματος και στην προϊσλαμική Αραβία [25]. Η ουράνια καταγωγή της την καθιστούσε ιερή, κατοικία ή θρόνο του Θεού. Χάρη στη πέτρα αυτή, η Κάαμπα θεωρούνταν Κέντρο του Κόσμου. Όχι μόνο ήταν το κέντρο της Γης, αλλά και από πάνω της, στο κέντρο του ουρανού, βρίσκονταν η Πύλη του Ουρανού, από εκεί περνούσε ο Άξονας του Κόσμου. Πέφτοντας απ’ τον ουρανό, τρύπησε το στερέωμα και από την τρύπα που δημιουργήθηκε, πραγματοποιείται η επικοινωνία Ουρανού-Γης. Το σημείο αυτό παίζει λοιπόν το ρόλο ομφαλού, με το ίδιο τρόπο που η Ιερή Πέτρα των Δελφών καθιστά τον χώρο Ομφαλό του Κόσμου.

Ανάλογη λατρεία μετεωρητικών πετρών συναντάμε και σε άλλες - λιγότερο διάσημες - περιοχές της Αραβίας. Διάσημη ήταν και η μαύρη πέτρα της Πεσσινούντας, που έφτασε στη Ρώμη στη διάρκεια των τελευταίων Καρχηδονιακών πολέμων και θεωρούνταν ανεικόνιση της Μητέρας Θεάς Κυβέλης (της Φρυγίας).Πέρα όμως από τους 5 Στύλους του Ισλάμ, ο πιστός έπρεπε να τηρεί και κάποια άλλα λιγότερο τυπικά, αλλά το ίδιο ουσιαστικά καθήκοντα.

Κύριο καθήκον του κάθε μουσουλμάνου είναι να διαδώσει τον Μωαμεθανισμό στους άπιστους και ειδωλολάτρες. Οφείλει να τους προειδοποιήσει για την Ημέρα της Κρίσης και να τους προτρέψει να πιστέψουν στη διδασκαλία του Μωάμεθ.
Γενικά το Κοράνι προτρέπει τους πιστούς σε μια ανεκτική στάση απέναντι σε άλλες θρησκείες και ιδιαίτερα σε αυτές που έχουν δεχθεί το Μήνυμα του Αλλάχ από κάποιον άλλον Προφήτη εκτός του Μωάμεθ. Με βάση αυτά, οι λαοί της Βίβλου (Χριστιανοί και Εβραίοι), θα αντιμετωπίζονταν (έστω θεωρητικά) με κάποια ελαστικότητα, ενώ οι ειδωλολάτρες θα πρέπει να υποχρεώνονταν να αποδεχθούν το Ισλάμ ακόμα και με την ποινή του θανάτου. Η προνομιακή μεταχείριση επεκτάθηκε αργότερα και σε άλλες θρησκείες όπως ο Ζωροαστρισμός και ο Ινδουισμός.

Επιτρέπεται ακόμα η χρήση βίας εναντίον των απίστων, αν και προτρέπεται να μην θανατώνονται: Όταν αντιμετωπίζετε τους άπιστους στη μάχη χτυπήστε τα κεφάλια τους και όταν τους ξαπλώσετε κάτω, δέστε τους αιχμαλώτους σφιχτά. Μετά χαρίστε τους την ελευθερία τους ή ζητήστε λύτρα, μέχρι να νικηθεί η στρατιά τους από τον Πόλεμο. Σε άλλο σημείο διαβάζουμε: Να μάχεστε όσους σας πολεμούν, ακολουθώντας πάντα τον δρόμο του Θεού. Αλλά μην αδικείτε: ο Θεός δεν αγαπά όσους αδικούν. Όταν όμως ο μουσουλμάνος αναγκάζεται να σκοτώσει στη μάχη, δεν θα πρέπει να νιώθει τύψεις: Δεν είσαστε εσείς αλλά ο Αλλάχ που τους έσφαξε. Δεν είσαστε εσείς που τους χτυπήσατε· ο Αλλάχ τους χτύπησε για να μπορέσει να ανταμείψει πλουσιοπάροχα τους πιστούς.

Μέσα από αυτές τις αντιφατικές παραινέσεις ο πιστός πρέπει να βρει τη στάση που θα τηρήσει, σε συνδυασμό ίσως με ένα άλλο σημείο του Κορανίου που του απαγορεύει να σκοτώσει άνθρωπο χωρίς λόγο. Σε κάθε περίπτωση ο φόνος παίρνει διαφορετική διάσταση και βαρύτητα, σε αντίθεση με το Ου Φονεύσεις του Δεκάλογου. Μάλιστα η θέση του Κορανίου μπορεί να θεωρηθεί πιο πρακτική, εφαρμόσιμη και με το στοιχείο της διάκρισης, κάτι που δεν περιέχει η εντολή Ου φονεύσεις, που είναι απόλυτη, δίχως επεξηγήσεις και διακρίσεις π.χ. για την περίπτωση ενός πολεμιστή.Για τους ίδιους τους μουσουλμάνους η δειλία και η λιποταξία δεν επιτρέπονται: ... αυτός που γυρίζει και φεύγει (κατά τη μάχη) θα τιμωρηθεί αυστηρά . Εξάλλου ο πιστός που μάχεται για το Ισλάμ δεν πρέπει να φοβάται τον θάνατο, αφού είτε θα τον προστατέψει ο Αλλάχ στη διάρκεια της μάχης απ’ την οποία θα πάρει πολλά λάφυρα αν είναι νικηφόρα, είτε, αν πεθάνει, θα τον περιμένουν οι απολαύσεις του Παραδείσου.

Ένας τρόπος διάδοσης της πίστης μπορούσε να είναι και ο πόλεμος, με τη μορφή του Τζιχάντ (Ιερός Πόλεμος). Ο όρος Τζιχάντ σημαίνει ενεργός αγώνας και δεν αναφέρονταν αναγκαστικά στην διάδοση της πίστης με ένοπλο αγώνα, αν και αυτό δεν απαγορευόταν καθαρά. Αυτό που ξεκάθαρα απαγορεύεται είναι ο πόλεμος για την απόκτηση δόξας, εξουσίας και κυριαρχίας. Στόχος δεν θα έπρεπε να ήταν τόσο η θρησκευτική υποταγή των κατακτημένων λαών, όσο η ενοποίησή τους σε μια πολιτική μουσουλμανική ομοσπονδία.Σταδιακά ο Ιερός Πόλεμος αποτέλεσε ένα σημαντικό μέσο εξάπλωσης του Ισλάμ, κυρίως επειδή οι αρχηγοί της κοινότητας τον υιοθέτησαν σαν τακτική. Ειδικά η αίρεση των Χαριζιτών υποστήριζε το τζιχάντ και τη συνεχή διεξαγωγή του. Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί μέσα σε λίγο χρόνο η Ισλαμική Αυτοκρατορία.

Η Αφοσίωση στον Αλλάχ πρέπει πάνω απ’ όλα να αποδεικνύεται έμπρακτα. Διαφορετικά οι τελετουργικές πράξεις (προσευχή, ιερό προσκύνημα στη Μέκκα κ.λ.π.) θεωρούνται επιφανειακά και στερούνται νοήματος. Η διανοητική ζωή δεν επαινείται αν δεν συνοδεύεται και από υπηρεσία. Αλλά και η έρευνα πάνω σε θέματα πίστης είναι περιορισμένη.Ο πιστός οφείλει να αναπτύξει μια σειρά από Αρετές που θα τον κάνουν αρεστό στον Αλλάχ και θα του επιτρέψουν να διεκπεραιώσει το έργο που του επιβάλλει το Θείο Θέλημα. Οφείλει να είναι γενναιόδωρος (ειδικά με τους φτωχούς και τα ορφανά), να δίνει ελεημοσύνη, να λέει την αλήθεια, να τηρεί τις υποσχέσεις του και να θυσιάζει στον Αλλάχ. Κάθε πιστός πρέπει επίσης να προάγει το καλό και να εμποδίζει το κακό. Οι Αρετές αυτές θα βοηθήσουν τον πιστό στο να υπηρετήσει τον Αλλάχ και - ουσιαστικά - την κοινωνία.

Μέσα απ’ αυτούς τους Νόμους, ο Μωάμεθ προσπάθησε και πέτυχε μια βαθιά μεταρρύθμιση της αραβικής κοινωνίας ώστε να επιτευχθεί μια κοινωνική και οικονομική δικαιοσύνη, που θα προστάτευε κυρίως τα πιο αδύναμα στοιχεία της κοινωνίας. Οι ταξικές, φυλετικές και οικονομικές διαφορές στην εποχή του Προφήτη, οδηγούσαν συχνά τους φτωχούς, τα ορφανά, τις γυναίκες και τους σκλάβους στην εξαθλίωση. Αντίθετα κάποιες μειοψηφίες ζούσαν μέσα στην πολυτέλεια έχοντας συγκεντρώσει πολλά πλούτη. Το Κοράνι αποδοκιμάζει τη συσσώρευση πλούτου και την απληστία γενικότερα, την τοκογλυφία και την υποκρισία, τόσο έντονα όσο την απιστία και την ειδωλολατρία.

Στην Αποχαιρετιστήρια ομιλία του, λίγο πριν πεθάνει, ο Προφήτης θεωρεί όλους τους ανθρώπους ισότιμα τέκνα του Αδάμ. Μόνο ο Θεός μπορεί να κάνει διακρίσεις με βάση την ευσέβεια και την αγαθοεργία του κάθε ανθρώπου.

Λόγω της ηθικής πτώσης που επικρατούσε στην εποχή του Προφήτη, οι θεσμοί της οικογένειας και του γάμου είχαν ατονήσει. Το Κοράνι έρχεται να αποκαταστήσει αυτούς τους θεσμούς, αφού αυτοί θεωρούνται θεμέλιοι λίθοι της κοινωνίας. Μέσα απ’ αυτές τις μεταρρυθμίσεις βελτιώνεται επίσης η θέση της γυναίκας μέσα στην οικογένεια και την κοινωνία.

Ο γάμος ενθαρρύνεται. Εξαίρεση δικαιολογείται μόνο λόγω απόλυτης οικονομικής αδυναμίας. Ο γάμος σαν θεσμός, εξυπηρετεί μεταξύ άλλων, την προστασία των γυναικών (κάθε παντρεμένη γυναίκα προστατεύεται απ’ τον σύζυγό της) και την τήρηση κάποιων ηθικών περιορισμών. Το Κοράνι περιόρισε σε τέσσερις τον αριθμό των γυναικών που μπορούσε να παντρευτεί κάποιος, ενώ πριν ο αριθμός αυτός ήταν απεριόριστος. Οι σύζυγοί αυτές θα πρέπει να είχαν ισότιμη μεταχείριση, κάτι που δεν συνέβαινε πιο πριν. Φυσικά πέρα απ’ τις συζύγους, ο πιστός θα μπορούσε να έχει στην κατοχή του όσες σκλάβες ήθελε. Όμως αυτό δεν τηρήθηκε στην πράξη. Ο ίδιος ο Μωάμεθ είχε παντρευτεί πάνω από είκοσι φορές, αν και το Κοράνι του επέτρεπε αυτό το προνόμιο.Ενθαρρύνεται ακόμα η απομάκρυνση απ’ τους σαρκικούς πειρασμούς. Το Κοράνι επιτρέπει σ’ έναν άνδρα να έρθει σε ερωτική επαφή μόνο με τις γυναίκες και τις σκλάβες του. Παράλληλα επαινείται η αρετή της αγνότητας.
Έτσι τίθονταν κάποιοι ηθικοί φραγμοί και κανόνες εμπιστοσύνης μέσα στην οικογένεια, παρόλο που κάτι τέτοιο φαντάζει εξωφρενικό για τη σύγχρονη δυτική νοοτροπία.

Η μοιχεία τιμωρούνταν αυστηρά. Οι μοιχοί και οι μοιχαλίδες αντιμετωπίζονταν σαν πολίτες δεύτερης κατηγορίας και τους επιτρέπονταν να παντρευτούν μόνο άλλες μοιχαλίδες και μοιχούς αντίστοιχα ή ειδωλολάτρες. Για να μην κατηγορηθεί άδικα μια γυναίκα για μοιχεία, επιβάλλεται ο άνδρας την να βρει τέσσερις μάρτυρες που να βεβαιώσουν το παράπτωμα με όρκο στο όνομα του Αλλάχ. Διαφορετικά απαλλάσσονταν λόγω αμφιβολιών. Επίσης η γυναίκα θα έπρεπε να εξασφαλίζεται οικονομικά απ’ τον σύζυγό της αν αυτός θελήσει να τη χωρίσει. Με τους παραπάνω κανόνες βελτιώθηκε σημαντικά η θέση της γυναίκας, που έως τότε αντιμετωπίζονταν σαν αντικείμενο και σκεύος ηδονής. Όσο παράλογο κι αν ακούγεται αυτό για τα δεδομένα του σύγχρονου δυτικού ανθρώπου, αποτελεί μια αλήθεια, αν ληφθεί η προηγούμενη αντιμετώπιση των γυναικών.

Για τα παιδιά, το Κοράνι τονίζει ότι πρέπει να έχουν καλή συμπεριφορά και να φέρονται με σεβασμό στους γονείς τους. Η μόνη περίπτωση που κάποιος πρέπει να απομακρυνθεί απ’ τους γονείς του είναι αυτοί θελήσουν να τον απομακρύνουν απ’ την πίστη στον Αλλάχ. Στη μητέρα οφείλεται ιδιαίτερη τρυφερότητα. Ο πατροκτόνος αποκληρώνεται αυτόματα.
Απαγορεύτηκε επίσης η παιδοκτονία των κοριτσιών. Γενικά, τα κορίτσια δεν ήταν επιθυμητά σε μια οικογένεια. Η γέννηση κοριτσιού αποτελούσε πολλές φορές πρόβλημα και ντροπή. Γι’ αυτό συνηθίζονταν - ιδιαίτερα αν η οικογένεια είχε ήδη πολλά κορίτσια - κάποια να θανατώνονται στη γέννα.

Το Κοράνι κι ο Μωάμεθ με τη διδασκαλία του, απάλυναν τη θέση των σκλάβων. Δόθηκαν στους σκλάβους νόμιμα δικαιώματα και έγινε πιο εύκολη η απόκτηση της ελευθερίας τους.

Ένας σκλάβος μπορούσε να κερδίσει την ελευθερία του, αν την ξεπλήρωνε με κρατήσεις απ’ το μισθό του. Απαγορεύτηκε να προωθούνται οι σκλάβες στην πορνεία (συχνό φαινόμενο της εποχής). Ακόμα μια σκλάβα που θα γεννούσε παιδί του αφέντη της, αποκτούσε την ελευθερία της μετά τον θάνατό του.

Εκτός τα παραπάνω, το Κοράνι περιλαμβάνει και κάποιες απαγορεύσεις ή συμβουλές με πρακτικό χαρακτήρα που συμβάλλουν στην αιθεροφυσική και ψυχολογική υγιεινή του πιστού καθώς και στην ποιοτική αναβάθμιση των ηθών και της κοινωνίας. Παραδείγματα: η απαγόρευση των τυχερών παιχνιδιών, της τοκογλυφίας, της κατανάλωσης οινοπνευματωδών ποτών και χοιρινού κρέατος, η καθιέρωση της νηστείας (που είδαμε και πιο πάνω).