Στα άδυτα μιας φρικτής φυλακής:Presidio Modelo Εκεί όπου ο Μεγάλος Αδελφός έλεγχε τους κρατουμένους χωρίς να το γνωρίζουν

Το εξωπραγματικό μοντέλο της φυλακής «Presidio Modelo», στο δεύτερο μεγαλύτερο νησί της Κούβας, την «Νήσο της νιότης» θυμίζει την λειτουργία του «ματιού». Μπορεί στην εποχή τους να μην είχε ακόμη διατυπωθεί η φράση για τον... Μεγάλο Αδελφό, αφού κατασκευάστηκε μεταξύ 1926-1930, ωστόσο το πανοπτικό σχέδιο, που βασίστηκε η κατασκευή του κτιρίου είχε ακριβώς την ίδια πρόθεση.

Τα κελιά βρίσκονταν στην περιφέρεια του κτιρίου, ενώ το εσωτερικό κομμάτι του ήταν «κούφιο», όπως ακριβώς ένα αίθριο. Στο κέντρο υπήρχε ένας πύργος, από τον οποίο οι φρουροί-επιτηρητές μπορούσαν με ευκολία να διαγράφουν 360 μοίρες και να παρατηρούν τους κρατούμενους, όπως ακριβώς κάνει ένας φάρος, χωρίς να γίνεται αντιληπτός ο έλεγχος.

Εντούτοις, η σχεδίαση του κάθε κελιού ήταν τέτοια ώστε να υπάρχουν εσωτερικά και εξωτερικά παράθυρα για όλους τους κρατούμενους, παρά το μηδαμινό μέγεθός τους, ενώ, παράλληλα, τους απομόνωνε με πανύψηλους τοίχους, εμποδίζοντας κάθε πλάγια ορατότητα.

Κατά την διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, οι περισσότεροι φυλακισμένοι ήταν κυρίως Γερμανοί και Ιάπωνες. Λίγο αργότερα, όμως, οι φυλακές φιλοξένησαν μαζί με άλλους επαναστάτες της εποχής και τον Φιντέλ Κάστρο (1953-1955).

Μετά την Επανάσταση του Φιντέλ και του Τσε, το 1959, η «Presidio Modelo» απέκτησε άλλο χαρακτήρα και μέχρι να σταματήσει την λειτουργία της, το 1967, κρατούμενοι ήταν οι «εχθροί» στις νέες επιταγές της Σοσιαλιστικής Κούβας.