Πρακτική Σημασία της Θεωρίας της Μετενσάρκωσης

Γιατί η συνειδητοποίηση της ύπαρξης της μετενσάρκωσης, αλλάζει τον τρόπο ζωής μας

«Πράγματι, όπως έχουμε ήδη πει, κάθε ανθρώπινη ψυχή όφειλε απαραίτητα να στοχάζεται τις ουσίες, γιατί αλλιώς δεν θα μπορούσε να μπει στο σώμα ενός ανθρώπου. Αλλά οι αναμνήσεις αυτού του στοχασμού δεν ξυπνούν σε όλες τις ψυχές με την ίδια ευκολία».

Πλάτωνος, Φαίδρος
Έρευνες που έχουν γίνει σε δυτικές χώρες -όπου είναι πολύ περιορισμένος ο αριθμός των πιστών που ανήκουν σε θρησκείες που διδάσκουν την μετενσάρκωση- δείχνουν ότι οι άνθρωποι που λένε ότι πιστεύουν σ΄ αυτή είναι πάρα πολλοί. (Έρευνα Harris). Πού οφείλεται αυτό; Ο Πλάτων εξηγεί ότι η φυσική τάση της ψυχής προς ορισμένες «θεμελιώδεις» αξίες ή αλήθειες -για παράδειγμα, το ωραίο, το δίκαιο και το καλό- προέρχεται από μια «ανάμνηση». Αυτό σημαίνει ότι θυμόμαστε ασυνείδητα αυτά που είδαμε από τη μια μετενσάρκωση στην άλλη, ενώ η Ψυχή βρισκόταν στα ουράνια επίπεδα. Είναι λοιπόν δυνατό να υπάρχει μέσα μας μια απέραντη σοφία που δεν την συνειδητοποιούμε;

Λέγεται ότι όταν κάποιος παρατηρεί στη φύση τον έναστρο ουρανό, τη θάλασσα ή μια φωτιά, κάτι μέσα στη ψυχή του φαίνεται να θυμάται…
Γενικά, η σημερινή ανθρωπότητα ενδιαφέρεται περισσότερο για τα υλικά αγαθά και τις ανέσεις, παρά για τις πνευματικές αναζητήσεις. Δεν ενδιαφέρεται για τις αιτίες ή για την προέλευση των πραγμάτων. Ο Νόμος της Αιτίας και του Αποτελέσματος εφαρμόζεται στη φύση μόνο στα φυσικά επίπεδα και στα κατώτερα επίπεδα του ψυχολογικού πεδίου. Στο φυσικό περιβάλλον εφαρμόζεται για τεχνολογικούς σκοπούς. Όπως: για την παραγωγή πραγμάτων τα οποία θα είναι ευκολότερα στη χρήση, πιο κατάλληλα, πιο βολικά. Για τη δημιουργία καλύτερων προγραμμάτων για τους υπολογιστές, καλύτερου εξοπλισμού. Στο ψυχολογικό επίπεδο, χρησιμοποιείται για να πείσει τον καταναλωτή μέσω του εμπορίου, για διαφήμιση και για πολιτική προπαγάνδα. Και για να χειραγωγήσει τις συγκινήσεις του μέσω της μουσικής και της διασκέδασης, ακόμη μια φορά με σκοπούς κερδοσκοπικού χαρακτήρα αντί για τη βελτίωση του ατόμου.

Ερωτήσεις που προκαλούν περιέργεια
Ωστόσο, παρά το συνεχή προπαγανδιστικό βομβαρδισμό και την καθοδήγηση που εξασκούν στους ανθρώπους τα μέσα μαζικής επικοινωνίας και η κοινωνία -οδηγώντας τους σ΄ ένα ακόμη πιο αβέβαιο μέλλον- κάποιοι νοιώθουν την εσωτερική ανάγκη να δουν πιο «βαθιά», πιο «ψηλά». Τους καταλαμβάνει ένα εσωτερικό κάλεσμα, το οποίο τους οδηγεί προς την «Αιτία», προς την «Αλήθεια». Μια ανεξήγητη αίσθηση τους κατακλύζει όταν ατενίζουν ένα ηλιοβασίλεμα, ένα βουνό, το βλέμμα ενός παιδιού ή κάποια από τα αμέτρητα θαύματα της φύσης, με τα οποία νοιώθουν ότι έχουν μυστηριωδώς κάποια σχέση. Σε στιγμές σαν κι αυτές και σε άλλες -που μπορεί να είναι ή να μην είναι ευχάριστες, επειδή και οι επώδυνες στιγμές μάς κάνουν να στοχαζόμαστε- κάνουν ερωτήσεις όπως:

-Ποιος είμαι;
-Ποιος είναι ο σκοπός της ζωής μου;
-Από πού έρχομαι;
-Πού πηγαίνω;

Αυτές οι ερωτήσεις θα μπορούσαν να φανούν κλισέ, αλλά μπορεί να είναι ίσως οι πιο σημαντικές που μπορούμε να κάνουμε. Και καθώς στοχαζόμαστε πάνω στη φύση του Ανθρώπινου Όντος, θα κάνουμε περισσότερες ερωτήσεις-παρατηρήσεις που οδηγούν σε μια βαθύτερη κατανόηση του εαυτού μας και των άλλων. Ερωτήσεις όπως:

-Γιατί προσπαθούμε να βελτιώσουμε τον εαυτό μας;
-Γιατί αναζητάμε τη γνώση;
-Γιατί βρίσκουμε την ομορφιά στην αρμονία; (όχι μόνο στη μουσική, αλλά και στην όραση, στα λόγια, στις πράξεις)
-Γιατί αναζητάμε τη δικαιοσύνη;
-Γιατί διαισθητικά πιστεύουμε στο Θεό (πέρα από μια θρησκεία ή πιστεύω);
-Από πού ξεπροβάλλουν τα αισθήματα αλτρουισμού και συμπόνιας;

-Γιατί μας αρέσει να εργαζόμαστε μαζί; Η Ανθρωπότητα είναι μια μεγάλη οικογένεια, παρόλο που κάποιες φορές ενεργούμε ανώριμα και προσπαθούμε να χωριστούμε οι μεν από τους δε, γεγονός που συχνά δικαιολογείται στο όνομα της «θρησκείας» (λέξη που ετυμολογικά σημαίνει «ενώνω»!).

Σήμερα αυτές οι ερωτήσεις δεν συνηθίζονται. Δυστυχώς, είναι πιθανό οι άνθρωποι να έχουν απομνημονεύσει φράσεις ή «ιδέες» που προβάλλουν τα προγράμματα της τηλεόρασης πριν να αντιμετωπίσουν αυτά τα ερωτήματα. (Τι δείχνει αυτό για την κοινωνία μας; Μια πολύ καλή ερώτηση!). Παρόλα αυτά, αυτές οι ερωτήσεις και άλλες παρόμοιες είναι πολύ χρήσιμες γι΄ αυτόν που αισθάνεται την ανάγκη να καταλάβει τον εαυτό του, τους άλλους και τον κόσμο στον οποίο ζούμε.

Οι απαντήσεις μας οδηγούν, χωρίς αμφιβολία, στο συμπέρασμα ότι το Ανθρώπινο Ον έχει ένα σκοπό. Βρίσκεται σε ταξίδι. Εξελίσσεται… Υπάρχει ένα μυστηριώδες λανθάνον δυναμικό μέσα στον καθένα μας, που μας προσελκύει. Αν και στην αρχή μπορεί να το αναγνωρίζουμε έξω, σε εκείνα τα στοιχεία της φύσης που ήδη αναφέραμε, αυτή η διαίσθηση, αυτή η αίσθηση του ωραίου, αυτή η αγάπη για τη δικαιοσύνη, είναι η Αθάνατη Ψυχή. «Πού» βρίσκεται αυτή η Αθάνατη Ψυχή; Όλα τα αρχαία συστήματα σκέψης μιλούσαν για κάτι «ανώτερο», για έναν κόσμο αόρατο που είναι τελειότερος από αυτόν που μπορούμε να δούμε, να αισθανθούμε, να οσφρανθούμε, να γευτούμε ή να ακούσουμε.

Ο Κόσμος των Αρχετύπων και η Αντανάκλασή του
Ο Πλάτων δίδασκε ότι ο εκδηλωμένος κόσμος που βλέπουμε γύρω μας είναι απλά η σκιά ενός κόσμου τέλειων ιδεών ή «αρχετύπων». Στην Ανατολή, οι αρχαίοι φιλόσοφοι δίδασκαν επίσης ότι ο ενσαρκωμένος κόσμος είναι μόνο η αντανάκλαση («Μάγια» ή ψευδαίσθηση) ενός κόσμου που είναι πολύ πιο λεπτός και πραγματικός.

Οι ιδέες είναι πιο πραγματικές και διαρκείς από τις γήινες εκδηλώσεις τους. Για παράδειγμα, εμείς μπορούμε να είμαστε λίγο – πολύ συμπονετικοί και υπομονετικοί (ή τουλάχιστον να ξέρουμε τι είναι αυτές οι δύο αρετές), αλλά οι ιδέες ή τα ιδεώδη της Συμπόνιας και της Υπομονής υπήρχαν πολύ καιρό πριν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν και μετά την ενσάρκωση του συγγραφέα και του αναγνώστη αυτών των σελίδων. Ο Πλάτων, όπως όλοι οι μεγάλοι δάσκαλοι της σοφίας, δίδασκε ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν μια «ιδανική όψη» - μια αθάνατη ψυχή ή πνεύμα. Αυτή η αθάνατη ψυχή ή «αθάνατος σπινθήρας», όπως επίσης ονομάζεται, υπήρχε πριν από τη ζωή που τώρα ζούμε και θα διαρκέσει ακόμη περισσότερο, ακόμη κι όταν το σώμα και η ψυχή δεν θα υπάρχουν.

Η μετενσάρκωση
Όλα τα αρχαία φιλοσοφικά ρεύματα και θρησκείες δίδασκαν τη μετενσάρκωση. Το καθένα χρησιμοποιούσε διαφορετικά σύμβολα, παραβολές ή μύθους για να εξηγήσει τη διαδικασία. Αλλά όλα δίδασκαν ότι οι ψυχές καθορίζουν τις μελλοντικές τους ενσαρκώσεις και τον τρόπο που περνούν σ΄ αυτές, από τον τρόπο που ζουν το παρόν. Αν ένας άνθρωπος είναι εγωιστής και χρησιμοποιεί την ενέργειά του μόνο για τη δική του άνεση και ευχαρίστηση (κάτι αντίθετο με την πνευματική ανάπτυξη), θα έχει λίγες πνευματικές επιθυμίες να εκπληρώσει στο υπερπέραν. Όταν θα έρθει η στιγμή να ξαναγεννηθεί, «το μονοπάτι της μικρότερης αντίστασης» (αυτό είναι μέσα στο Νόμο της Αιτίας και του Αποτελέσματος) θα συνεχιστεί με μια ζωή παρόμοια με την προηγούμενη.

Αντίθετα, αν κατά τη διάρκεια της ζωής του, αυτός ο άνθρωπος, προσπάθησε να ξεπεράσει το μονοπάτι της μικρότερης αντίστασης για να μπορέσει να βρεθεί λίγο πιο κοντά σ΄ αυτό που είναι αληθινό, καλό, όμορφο και δίκαιο και να θέσει αυτά τα ιδανικά σε πράξη, τότε, θα γίνει πιο δυνατός εσωτερικά, θα έχει μεγαλύτερη κατανόηση και το μονοπάτι της ανόδου ή της εξέλιξης θα γίνει πιο φυσικό μετά το θάνατο αλλά και στην επόμενη ζωή.

Ο πρώτος τρόπος ζωής που αναφέρθηκε παραπάνω, η εγωιστική αναζήτηση της άνεσης σε οποιαδήποτε τιμή, θα οδηγήσει ενδεχομένως σε πόνο και δυστυχία. Ο Βούδας δίδασκε ότι «ο πόνος είναι φορέας συνείδησης» και ότι ο πόνος γεννιέται επειδή προσπαθεί κανείς να βρει κάτι σταθερό σ΄ εκείνο που από τη φύση του είναι μεταβλητό. Αυτός ο πόνος, εξήγησε, μας διδάσκει τελικά τη διαφορά ανάμεσα στο πραγματικό και το απατηλό.

Με παρόμοιο τρόπο, στο Φαίδωνα, ο Σωκράτης επισήμανε ότι η έλλειψη της ηδονής συχνά προξενεί πόνο και όταν ο πόνος φεύγει, η ηδονή επανέρχεται. Στη Μπαγκαβάτ Γκίτα, ο Κρίσνα ονομάζει την ευχαρίστηση και τον πόνο μη πραγματικά και λέει:

Η επαφή με την ύλη, ω γιε της Κούντι, δίνει το κρύο και τη ζέστη, την ηδονή και τον πόνο, που μέσα από εναλλασσόμενες ταλαντώσεις ενώνονται προσωρινά. Να τις ανεχθείς με ανδρεία, ω Μπαράτα!Ο άνθρωπος τον οποίο ούτε η ηδονή ούτε ο πόνος φοβίζει και που στην κίνησή του παραμένει σταθερός, είναι άξιος της αθανασίας.
Μια από τις κυριότερες διδασκαλίες των Μεγάλων Δασκάλων της Σοφίας που δίδαξαν την ανθρωπότητα είναι η διάκριση ανάμεσα στο απατηλό και το πραγματικό, τόσο στον κόσμο όσο και στον άνθρωπο. Το απατηλό μέρος είναι αυτό που πεθαίνει: με άλλα λόγια, επιστρέφει στις ρίζες του. Όπως λέει ένα αρχαίο αγγλικό ρητό: «Οι στάχτες πηγαίνουν στις στάχτες, η σκόνη στη σκόνη». Το αληθινό μέρος -το θεϊκό μέρος- είναι αυτό που διαρκεί και, μαζί με τα μαθήματα που πήραμε από τις προηγούμενες ζωές, μετενσαρκώνεται.

Διαβάζοντας το Βιβλίο της Φύσης
Μπορούμε να καταλάβουμε τους νόμους της μετενσάρκωσης χωρίς τη χρήση των συμβόλων, των μύθων ή των παραβολών, με άλλα λόγια, άμεσα; Όπως και με τους άλλους νόμους του Σύμπαντος, η έρευνα είναι απαραίτητη για την ανακάλυψη της αλήθειας, και επομένως χρειαζόμαστε να στοχαστούμε πάνω σ΄ αυτό για να μπορέσουμε να συγκρίνουμε, να αναλύσουμε, να συνθέσουμε και να αξιολογήσουμε, ώστε τελικά να ΚΑΤΑΛΑΒΟΥΜΕ. Είναι δυνατόν να υπάρχουν ενδείξεις που μπορούμε να αντιληφθούμε άμεσα; Είναι δυνατόν να αντιληφθούμε άμεσα την αλήθεια;

Η Φωνή της Σιγής, και άλλα αρχαία κείμενα, συμβουλεύουν να αποφεύγουμε «να μαθαίνουμε με το κεφάλι» και μας ωθούν να αναζητήσουμε τη «σοφία της ψυχής». Το να μαθαίνουμε με το κεφάλι σημαίνει να συσσωρεύουμε γνώσεις. Η σοφία της ψυχής είναι η εφαρμογή της γνώσης στην πράξη. Πάλι η Φωνή της Σιγής, όπως και όλες οι πραγματείες πάνω στην πνευματική ανάπτυξη, λέει ότι τα κλειδιά για την κατανόηση βρίσκονται πάντα μέσα στον υποψήφιο.

Όταν έχουμε ανοιχτή την καρδιά μας, τα μάτια μας θα δουν και τα αυτιά μας θα ακούσουν. Αναγνωρίζουμε το απατηλό σαν αυτό που είναι, βρισκόμαστε λίγο πιο κοντά στην Αλήθεια.

Για τους Αναζητητές της Σοφίας
Η πίστη στη μετενσάρκωση αλλάζει αναγκαστικά τον τρόπο που ζούμε; Η μετενσάρκωση είναι ένας μηχανισμός για να εξελιχθούμε ως πνευματικά όντα και να οδηγηθούμε προς την πλήρη πραγμάτωση της αληθινής μας φύσης. Κάθε ενσάρκωση μάς παρέχει τις εμπειρίες που χρειαζόμαστε για να μάθουμε και να μεγαλώσουμε. Αυτές οι εμπειρίες μπορεί να είναι δύσκολες, αλλά έτσι μαθαίνουμε.

Υπάρχει, ωστόσο, ένας τρόπος με τον οποίο μπορούμε να μάθουμε γρηγορότερα και να προξενήσουμε λιγότερο πόνο σε μας και στους άλλους. Είναι η Ιδέα πίσω από όλες τις διδασκαλίες των Δασκάλων. Είναι η Ατραπός της Σοφίας. Αυτή η Αληθινή Ατραπός απαιτεί ειλικρίνεια, ταπεινότητα, βούληση και επιμονή. Είναι μια ατραπός που μας οδηγεί προς τα μέσα και προς τα πάνω. Βαδίζοντάς την μαθαίνουμε για μας και για τους άλλους. Μαθαίνουμε για τη Φύση και τους Θεούς.

Είναι μια ατραπός απελευθέρωσης και ελπίδας. Είναι απελευθερωτική, επειδή σ΄ αυτήν κτίζουμε το ίδιο μας το μέλλον, μέσα από τις σκέψεις μας, τα λόγια μας και τις πράξεις μας. Είμαστε οι μόνοι που την καθορίζουμε. Κανένα άλλο άτομο ή ον δεν μπορεί να ελέγξει εμάς ή το μέλλον μας. Αυτή η γνώση διαλύει κάθε αίσθημα αποθάρρυνσης. Γι΄ αυτό η ατραπός είναι πάντα διανθισμένη με ελπίδα.

Τότε, ναι, ο άνθρωπος συνειδητοποιώντας ότι μετενσαρκώνεται, αλλάζει τον τρόπο της ζωής του. Αρχίζει να εκτιμά περισσότερο τα αληθινά πράγματα. Ο Πλάτων μίλησε για ομορφιά, δικαιοσύνη και καλοσύνη. Όπως έλεγε ο Κομφούκιος, όταν συναντάμε κάτι που είναι αληθινό -χωρίς να έχει σημασία πόσο μικρό είναι- είμαστε υποχρεωμένοι να το βιώσουμε. Αρχίζουμε να αναγνωρίζουμε ότι όλοι σχετιζόμαστε με όλα τα όντα.

Σιγά-σιγά αρχίζουμε να ταυτιζόμαστε περισσότερο με την Αθάνατη Ψυχή ή το Πνεύμα παρά με το προσωρινό σώμα ή τις κατώτερες συγκινήσεις. Φυσικά γινόμαστε πιο ηθικοί, όχι επειδή το είπε κάποιος ή από φόβο για τους νόμους που έκαναν οι άνθρωποι. Το κάνουμε επειδή θέλουμε να είμαστε καλύτεροι, να έχουμε περισσότερη αρμονία μέσα μας, να βρισκόμαστε σε επαφή, μέσα από τις πράξεις μας, με τους παγκόσμιους νόμους.

Υπάρχει επομένως περισσότερη ειρήνη στις καρδιές μας, ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές. Επιπλέον, στο δικό μας μικρό μέτρο, γινόμαστε δημιουργοί ενός νέου και καλύτερου κόσμου.