Μια γυναίκα με μάσκα θρηνεί ένα άδειο προσωπείο – και στην αρχική ιστορία υπάρχει μόνο η αντίθεση του θανάτου με τη ζωή. Ένα τέλειο ζευγάρι που αποχαιρετιέται. Η μάσκα σαν σύμβολο της αγάπης και αρμονίας τους.Ένα Αντίο - και δήλωση ενός τέλειου ταιριάσματος στη ζωή. Φόντο το Νεκρομαντείο του Ταινάρου. Κοντά στις αρχαίες Πύλες του Άδη.
Η γυναίκα ντύνεται στην ίδια νεκρική φορεσιά για να τιμήσει τον σύντροφό της.
Κρύβει το πρόσωπό της από τα εγκόσμια για να δηλώνει ότι πέθανε κι αυτή.
Αφήνεται γ@μνή τιμώντας τον έρωτά τους.
Ίσως ελπίζει και να θυμίσει - και τον φέρει πίσω.
Το Ακρωτήριο Ταίναρο ή Κάβο Ματαπάς είναι το νοτιότερο άκρο της ηπειρωτικής Ελλάδας,αλλά και της Ευρώπης. Ανήκει στον νομό Λακωνίας και βρίσκεται στην ιστορική περιοχή της μέσα Μάνης. Είναι μια περιοχή πολύ πετρώδης σε ένα ξερό και άδενδρο περιβάλλον.Μια γη χρυσοκίτρινη, γυμνή, ασκητική και στεγνή. Δίχως νερά. Δίχως δέντρα.
Το όνομά του οφείλεται στον επώνυμο μυθικό ήρωα και οικιστή Ταίναρον, γιο του Δία που έκτισε την ομώνυμη πόλη Ταίναρο επί του ισθμού της Ακρωταινάριας χερσονήσου. Το ακρωτήριο Ταίναρο στην αρχαιότητα λεγόταν και "Ποσείδιον".Το ακρωτήριο ονομάστηκε Ταίναρο απο τότε που οι Δωριείς έφτασαν εκει και του έδωσαν το όνομα «Μεταπέα Άκρα», δηλαδή ακρωτήριο που βρίσκεται ανάμεσα σε δύο θάλασσες (Λακωνικός και Μεσσηνιακός κόλπος).
Το Ταίναρο είναι η φυσική απόληξη της οροσειράς του Ταΰγετου προς τον Μεσσηνιακό και Λακωνικό κόλπο. Η μυθολογία αναφέρει ότι η περιοχή πήρε το όνομα της από τον γιο του Δία και της Εριμήδης Ταίναρον ο οποίος δημιούργησε και την ομώνυμη αρχαία πόλη. Τα ερείπια αυτής της πόλης είναι διασκορπισμένα στην περιοχή και πολλά βρίσκονται καλυμμένα από την θάλασσα. Εικάζεται ότι γύρω στο 1300 π.Χ η πόλη καταστράφηκε από κάποιο μεγάλο κύμα που προκλήθηκε από ηφαίστειο που υπήρχε στην περιοχή.
Πρόκειται για οικοδομήματα, χτισμένα σε οριζόντια επίπεδα, με τα μεγαλύτερα τμήματά τους λαξευμένα στους βράχους, που ακολουθούν τη φυσική κλίση του λόφου. Στην πλειονότητά τους έχουν δύο ορόφους, εσωτερική σκάλα ενώ εξωτερικά επικοινωνούν με επίπεδα και μεγάλα σκαλοπάτια που φέρουν αποχετευτικά αυλάκια στο πλάι.
Οι αναρίθμητες στέρνες που βρίσκονται στον αρχαίο οικισμό φαίνεται ότι έλυναν το πρόβλημα ύδρευσης, καθώς η περιοχή υπήρξε άνυδρη από την Αρχαιότητα
H πόλη φαίνεται να συνεχίζει να υπάρχει για πολλούς αιώνες μετά και αυτό το αποδεικνύουν ρωμαϊκά ερείπια με πιο χαρακτηριστικό ένα επιδαπέδιο ψηφιδωτό που αναπαριστά έναν ήλιο σε αίθουσα ρωμαϊκού λουτρού Ελληνιστικορωμαϊκής εποχής (1ου αι. μ.Χ.) που σώζεται σε άρτια κατάσταση και είναι γνωστό ως "Άστρο της Αρίας."
Στην περιοχή βρισκόταν αρχαίος ναός του Ήλιου όπου στην περιοχή βοσκούσαν τα πρόβατα του (σύμφωνα με τον ομηρικό ύμνο για τον Απόλλωνα ''[...]στης θαλασσόστεφης, της Λακωνίδας γης εφτάσανε τήν πόλη καί στό Ταίναρο, του Ήλιου πού τέρπει τούς θνητούς τόν τόπο, όπου συνέχεια βόσκουνε τά βαθύτριχα τ᾿ αρνιά του,του αφέντη Ήλιου πού ᾿χει εδώ αγαπημένο χτήμα [...]''). Στην συνέχεια η λατρεία του Ήλιου ταυτίστηκε με αυτή του Απόλλωνα.
Στο πέρασμα των χρόνων ο Απόλλωνας αντάλλαξε την περιοχή με τους Δελφούς όπου την είχε ο Ποσειδώνας. Έτσι άρχισε η χθόνια λατρεία του Ποσειδώνα(μετά λατρεύτηκε σαν θεός της θάλασσας) με τα προσωνυμία ''Ταινάριος'', ''Πόντιος'' ''Ασφάλειος'' και ακόμα παλιότερα ''Γαιηόχος'' (γη συν έχω, δηλαδή αυτός που κρατά την γη).
Οι παράξενοι θρύλοι και οι παραδόσεις της περιοχής σχετικά με το μαντείο του Ποσειδώνα -και όχι μόνο- είναι πολύ πιθανόν ότι δεν σταμάτησαν ποτέ να υπάρχουν, κάτι που σαφώς δεν είναι τυχαίο αν αναλογιστεί κανείς τη μεγάλη μυθολογία που μας άφησαν οι αρχαίοι για την περιοχή.
Αναφέρω μία από τις παραδόσεις (989) που διασώθηκαν μέσα στο χρόνο διαβάζοντάς τη από το υπέροχο βιβλίο του Νικόλαου Πολίτη Παραδόσεις ώστε να δούμε καθαρά ένα παράδειγμα για τη διαχρονικότητα αλλά και την τρομακτική φύση των θρύλων της περιοχής.
Σε μια σπηλιά που 'ναι στον κάβο Ματαπά κατεβαίνει πολλές φορές ο Μιχαήλ Αρχάγγελος και βγαίνει τις ψυχές που τους εσυγχώρεσε ο Θεός τις αμαρτίες τους. ’λλοι πάλι λεν πως σ' αυτή τη σπηλιά μένουν βουρκόλακες, και ο Μιχαήλ ο Αρχάγγελος, όταν παρακαλεστούν σ' αυτόν οι άνθρωποι, πηγαίνει και τους ρίχνει από κει στα Τάρταρα για να γλιτώσει τον κόσμο
Για ποιο λόγο όμως δημιουργήθηκε στους αρχαίους προγόνους μας η πεποίθηση ότι το συγκεκριμένο σπήλαιο έκρυβε μία μυστική είσοδο για τα παλάτια του 'Aδη, παρότι, ακόμη και σήμερα, εάν το επισκεφτεί κανείς θα διαπιστώσει εύκολα το μικρό του βάθος; Οι απαντήσεις σε τέτοιες ερωτήσεις δεν είναι καθόλου απλές. Ας αρκεστούμε προς το παρόν σε μια απάντηση, ίσως την πιο λογική:
Κατά την αρχαιότητα ο χώρος του σπηλαίου είχε τη λειτουργία νεκρομαντείου. Το μαντείο αυτό ήταν αφιερωμένο στον Ποσειδώνα, ο οποίος αρχικά λατρευόταν από τους Έλληνες ως υποχθόνιος θεός και κυρίαρχος του Κάτω Κόσμου. Το σπήλαιο του Ταινάρου λοιπόν, όπως και άλλοι πολλοί χώροι στην Ελλάδα με χθόνιες λατρείες, δεν άργησε να θεωρηθεί ως «κατάβαση» στον 'Aδη, και να αποτελέσει για τους αρχαίους την πρώτη ίσως πύλη για το υπόγειο βασίλειο του Πλούτωνα (το νεκρομαντείο του Ταινάρου ήταν πολύ πιθανόν το αρχαιότερο νεκρομαντείο στην Ελλάδα).
Ο ναός του Ταινάριου Ποσειδώνα .
Στο Ταίναρον, όπου υπάρχουν δύο λιμάνια, ο Αχίλειος και ο Ψαμαθούς, ενώ στην άκρη είναι ο ναός που μοιάζει με σπηλιά και έχει μπροστά του το άγαλμα του Ποσειδώνα. Μερικοί Έλληνες αναφέρουν πως από εδώ ανέβασε ο Ηρακλής τον Κέρβερο, μολονότι δεν υπήρχε υπόγειος δρόμος που να άρχιζε από τη σπηλιά, και κανείς δεν πίστευε πως αυτή χρησίμευε ως υπόγεια κατοικία θεών όπου μαζεύονταν οι ψυχές. Ο Εκαταίος ο Μιλήσιος λέγει πως στο Ταίναρον ανατράφηκε ένα τρομερό φίδι που ονομαζόταν σκύλος του ’δου, γιατί όποιον δάγκωνε, πέθαινε αμέσως. Αυτό το φίδι έφερε ο Ηρακλής στον Ευρυσθέα».
Τα παραπάνω λόγια ανήκουν στο μεγάλο περιηγητή Παυσανία (Ελλάδος Περιήγησις), ο οποίος μέσω του έργου του Λακωνικά μάς διηγείται ότι τον καιρό που περπάτησε ο ίδιος στον τόπο αυτό, φτάνοντας στην είσοδο του μαντείου-σπηλαίου, υπήρχε άγαλμα του Ποσειδώνα, καθώς και άλλα αφιερώματα, μεταξύ των οποίων ένα χάλκινο άγαλμα του Αρίωνα που καθόταν επάνω σε δελφίνι.
Ο Παυσανίας ακόμη αναφέρει ότι στο ναό υπήρχε μία πηγή, η οποία σε παλαιότερα χρόνια θεωρούνταν από μόνη της ένα μικρό θαύμα, και λεγόταν πως, όταν κοιτούσε κανείς τα νερά της, έβλεπε λιμάνια και πλοία!
Αυτή η ιδιότητα έπαψε όταν μία γυναίκα ξέπλυνε μέσα σ’ αυτή μολυσμένα ρούχα.
Ο ναός του Ταινάριου Ποσειδώνα ήταν χτισμένος σε μια σπηλιά και λειτουργούσε ως νεκρομαντείο(προέρχεται από την αρχαία ελληνική Νεκυομαντείο η οποία αποτελείται από τις: νέκυς (=νεκρός) και μαντεία δηλώνοντας τη μαντεία από τους νεκρούς.), υπνομαντείο και ψυχοπομπείο.
Ιστορικοί τοποθετούν στο Ταίναρο ονομαστό «Ψυχοπομπείο», από όπου κατέβαιναν οι «ταχυδρόμοι» και έπαιρναν τον μακάβριο βαρκάρη για τον κάτω κόσμο!
Ένα στενό σκοτεινό μονοπάτι λαξευμένο στους βράχους και κλειστό από πάνω οδηγούσε στην είσοδο του ναού, αυτή η σκοτεινή και ασφυκτική διαδρομή προετοίμαζε αυτόν που ήθελε να μπει στο ψυχοπομπείο.Οι αρχαίοι Έλληνες επίστευον ότι η ψυχή του σκοτωμένου βασανίζει τον φονέα και δια να την καταπραΰνη πρέπει αυτός να μεταβή εις Ψυχοπομπείον - εις τόπον ιερόν όπου γίνεται ανάκλησις των ψυχών - και εκεί να προσκαλέση την ψυχήν του σκοτωμένου και να την παρακάλεση με θυσίας και προσευχάς να παύση να τον βασανίζη. Τα ψυχοπομπεία είχον ειδικά πρόσωπα - τους ψυχαγωγούς - που είχον την δύναμιν και την τέχνην να ανακαλούν τας ψυχάς των νεκρών.
Ο ναός του Ποσειδώνα είχε καθιερωθεί ως άσυλο για τους κυνηγημένους που κατέφευγαν για προστασία. Σε αυτόν είχαν καταφύγει και είλωτες που είχαν καταδικαστεί σε θάνατο από τους Σπαρτιάτες οι οποίοι παραβιάζοντας το άσυλο τους θανάτωσαν. Οι Σπαρτιάτες καταλογίζουν σε αυτό το γεγονός και τον σεισμό που έπληξε την πόλη τους το καλοκαίρι το 464 π.Χ, ερμηνεύοντας τον σεισμό ως μήνη τουΩΤαινάριου Ποσειδώνα για το θάνατο των υπό την προστασία του ειλώτων.
Ανάλογο περιστατικό εχουμε και στην Αθήνα. Με το όνομα Κυλώνειον άγος έμεινε γνωστή στην ιστορία μια σειρά από δεινοπαθήματα και θεομηνίες που έπληξαν την αρχαία Αθήνα και που αποδόθηκαν στην οργή των θεών για τη σφαγή των οπαδών του Κύλωνα απο τους οπαδούς του Μεγακλή.Είχαν καταφύγει ικέτες οι οπαδοι του Κύλωνα στον βωμό της Πολιάδος Αθηνάς. Τότε όσοι κατέφευγαν στους βωμούς θεωρούνταν προστατευόμενοι των θεών και συνεπώς ήταν απαραβίαστοι.(σημερινό άσυλο,με πόση ευκολία αναφέρονται στην κατάργηση του)
Ο Αρίωνας.
Στην είσοδο του ναού βρισκόταν ένα ορειχάλκινο άγαλμα του Αρίωνα του λυρικού ποιητή (τα γνωστά μουσικά βραβεία της εποχής μας)από τα Μήθυμνα της Λέσβου με την άρπα του καθισμένο σε ένα δελφίνι .Για τη ζωή του υπάρχει μια ιστορία, που μοιάζει περισσότερο με παραμύθι και μας την κληροδότησε ο Ηρόδοτος. Κάποτε, ο Αρίων αποφάσισε να ταξιδέψει στη Σικελία για τα προς το ζην. Εκεί, αφού με την τέχνη του μάζεψε πολλά χρήματα και πλούτη,(απο τότε οι μουσικοί έβγαζαν πολλά χρήματα) ξεκίνησε το ταξίδι της επιστροφής μ’ ένα κορινθιακό πλοίο.
Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού οι ναύτες αποφάσισαν να τον ληστέψουν και να τον πετάξουν στη θάλασσα. Ο Αρίων προσφέρθηκε να τους δώσει χρήματα για να σώσει τη ζωή του, αλλά εις μάτην. Τότε, τους παρακάλεσε να του κάνουν μια τελευταία χάρη. Να τον αφήσουν να τραγουδήσει πριν από το θάνατό του. Οι ναύτες δέχθηκαν.
Ο Αρίων, αφού την αγαπημένη του στολή των μουσικών αγώνων,(απο τότε εως και σήμερα φορούν ανάλογα ρούχα οι τραγουδιστές!!!!) πήρε την κιθάρα στα χέρια του, στάθηκε στην πλώρη του καραβιού και τραγούδησε τον «όρθιο νόμο»,(ένας τύπος μουσικής σύνθεσης ή εκτέλεσης, πειθαρχημένος και με υψηλές αισθητικές απαιτήσεις ) έναν ύμνο προς τον θεό Απόλλωνα. Έτσι κι έγινε, και καθώς ο Αρίων έψελνε, είδε την Πελοπόννησο να ξεπροβάλλει, και προτού του επιτεθούν οι ναύτες, πήδηξε μεμιάς στη θάλασσα για να σωθεί. Ένα δελφίνι που εθεωρείτο το ιερό ζώο του Απόλλωνα τον πήρε στη ράχη του και τον έβγαλε στο ακρωτήριο Ταίναρο.Από εκεί, ο Αρίων πήγε πεζός στην Κόρινθο, όπου ανέφερε τα καθέκαστα στον Περίανδρο.
Βασιλιάς Παυσανίας και ναός.
Σε αυτόν το ναό το 467 π.Χ κρύφτηκε και ο βασιλιάς Παυσανίας ο στρατηγός, ήταν ο αρχηγός του συνασπισμένου ελληνικού στρατού (ενωμένοι Ελληνες!!!!!)στη μάχη των Πλαταιών εναντίων των Περσών το 479π.χ, την οποία και κέρδισε.Αργότερα σε κάποιες επαφές του με τους Πέρσες τον κατηγόρησαν οτι άρχισε να αλληλογραφεί με τον Πέρση μονάρχη και να του υπόσχεται πως θα τον βοηθήσει να υποτάξει τους Έλληνες.
Ο Παυσανίας άρχισε να υιοθετεί τον ανατολίτικο τρόπο ζωής και αυτό κίνησε τις υποψίες των Εφόρων και οτι οι συναντήσεις του με τους Πέρσες γινόταν στον ναό του Ταινάριου Ποσειδώνα.Υπάρχει μια περιγραφή οπου οι Έφοροι κρυμμένοι στον ναό άκουσαν τις συνομιλίες του με απεσταλμένους των Περσών. Φεύγοντας απο εδώ και καταλαβαίνοντας οτι θα συλληφθει βρήκε καταφύγιο στον ναό της Αθηνάς στην Σπάρτη ως ικέτης. Σύμφωνα με τα ήθη των αρχαίων Ελλήνων, απαγορευόταν ο φόνος ικέτη. Έτσι οι Έφοροι έδωσαν διαταγή να χτιστεί η είσοδος και τα παράθυρα του ναού, μέχρι να λιμοκτονήσει ο Παυσανίας.(Άσυλο ναών,πανεπιστημίων)
Πολλοί ερευνητές μέχρι σήμερα προσπαθούν να καταλάβουν τους λόγους μεταστροφής του Παυσανία, εάν όντως πρόδωσε τη Σπάρτη και μήδισε. Αρκετοί πιστεύουν ότι όλες οι κατηγορίες ενισχύθηκαν από τους πολιτικούς του αντιπάλους που δεν τους άρεσε η άνοδος του στην εξουσία και η δύναμη που απέκτησε.
Ηρακλής και ναός.
Στο ναό τουΤαινάριου Ποσειδώνα πιστευόταν ότι βρίσκονταν οι Πύλες του 'Αδη που τις φρουρούσε ο τερατώδης και τρομερός τρικέφαλος και χαλκόφωνος σκύλος Κέρβερος.
Από το Ταίναρο κατέβηκε ο Ηρακλής με την βοήθεια της Αθηνάς και του Ερμή. Εκεί ελευθέρωσε τον Θησέα και τον Ασκάλαφο από τις αμαρτίες τους και πήρε άδεια από τον θεό του κάτω κόσμου, Πλούτο, να πάρει τον κέρβερο στον επάνω κόσμο, με την υπόσχεση ότι θα χρησιμοποιήσει μόνο τα χέρια του.
Ο Ηρακλής συνάντησε τον Κέρβερο κοντά στην πύλη του ποταμού Αχέρωνα, έναν από τους πέντε ποταμούς που βρίσκονταν στον Άδη, και χρησιμοποιώντας την υπερφυσική δύναμη των χεριών του, τον έπιασε και τον μετέφερε στον Ευρυσθέα, ο οποίος από τον φόβο του τον έστειλε αμέσως πίσω στον Άδη. τον κάτω κόσμο και έφερε τον Κέρβερο στην γη κατά τον τελευταίο του άθλο.
Ορφέας και ναόςbΕπίσης από εκεί κατέβηκε και ο Ορφέας, ένας από τους βασικούς ποιητές και μουσικούς της αρχαιότητας, και ο εφευρέτης ή αυτός που τελειοποίησε τη λύρα. Με τη δύναμη της μουσικής του και του τραγουδιού του μπορούσε να γοητεύσει τα άγρια ζώα, να διεγείρει τα δέντρα και τους βράχους σε χορό, ακόμα και να σταματήσει τη ροή των ποταμών .
Ο Ορφέας κατέβηκε στον κάτω κόσμο και με τη μουσική του απάλυνε την καρδιά του Άδη και της Περσεφόνης (το μόνο άτομο που τα κατάφερε ποτέ), οι οποίοι συμφώνησαν να επιτρέψουν στην Ευρυδίκη να επιστρέψει μαζί του στη γη.
Αλλά η συμφωνία που συνόδευε την απόφαση ήταν πως έπρεπε να περπατά μπροστά από αυτήν και να μην κοιτάξει πίσω μέχρι να φτάσει στον πάνω κόσμο. Μέσα στην αγωνία του αθέτησε την υπόσχεση και η Ευρυδίκη εξαφανίστηκε πάλι από την θέασή του. . Τέλος εκεί κρύφτηκε και ο Άρπαλος που έκλεψε τους θησαυρούς του Μεγάλου Αλεξάνδρου
Στο ακρωτήρι του Ταίναρου λειτουργεί φάρος που κατασκευάστηκε το 1882 και στο σημείο αυτό στις 26-28 Μάρτη του 1941 είχε σημειωθεί ναυμαχία μεταξύ Άγγλων και Ιταλών με τους δεύτερους να έχουν βαριές απώλειες καθώς βυθίστηκαν τρία βαριά καταδρομικά και δύο μεγάλα αντιτορπιλικά.Μετά απο είκοσι λεπτά πεζοπορίας φτάνει κανείς στον φάρο,σε ενα μονοπάτι σχετικά εύκολο....
Με όλα τα παραπάνω καταλαβαίνουμε ότι η περιοχή του Ταίναρου είναι φορτισμένη με την ιστορία και τους θρύλους της. Περιοχή φορτισμένη από το έντονο πέρασμα των αιώνων πάνω της.Εδώ στο Ταίναρο δεν χρειαζεται να κλείσεις τα μάτια για μεταφερθεις με την σκέψη σου στα χρόνια που εγιναν αυτά τα γεγονότα.Το τοπίο κοιτώντας το δεν έχει καποιο σημάδι απο την σημερινή εποχή,ειναι απίστευτη εμπειρία να επισκεφτείς την περιοχή.Είναι κατι που σου μένει εικόνα στο μυαλό και πολυ ευκολα την φέρνεις μπροστα σου οσα χρόνια και αν περάσουν...
0 comments
Δημοσίευση σχολίου