Ειμαρμένη-πεπρωμένο η έννοια της μοίρας ή τύχης.

Κατά παράλειψη αυτών ουσιαστικοποιήθηκε η μετοχή ειμαρμένη, που σημαίνει μόνη της τη μοίρα, την τύχη, και έγινε συνώνυμη με το πεπρωμένο. Η έννοια της λέξης είναι δημιούργημα της ιωνικής φιλοσοφίας. Στον Ηράκλειτο ήδη υπάρχει η λέξη ειμαρμένη με την έννοια της μοίρας, της τύχης, η οποία υπό τους όρους μοίρα, ανάγκη, αίσα ήταν ριζωμένη στην ψυχή των Ελλήνων. Ο όρος δεν υπάρχει στους τραγικούς, είναι όμως συχνός στον Πλάτωνα, στους Αττικούς ρήτορες και προπάντων στη Στωική φιλοσοφία, της οποίας αποτελεί ως έννοια το σημαντικότερο θέμα και πρόβλημα.

Πρώτος ο ιδρυτής της Στοάς Ζήνων (335-262 π.Χ.) έγραψε βιβλίο Περί ειμαρμένης. Η φιλολογία ή φιλοσοφία για την ειμαρμένη συνεχίστηκε από τότε χωρίς διακοπή και από διάφορους διανοουμένους. Ο Επίκουρος, απαντώντας στον Ζήνωνα, έγραψε και αυτός Περί ειμαρμένης, επίσης ο Χρύσιππος, ο μεγαλύτερος θεωρητικός της Στοάς (3ος αιώνας π.Χ.), ο Ποσειδώνιος, ο Πλούταρχος, ο Αφροδισιεύς Αλέξανδρος, ο Ιεροκλής, ο Γρηγόριος Νύσσης, ο Ιωάννης Χρυσόστομος. Από τους Ρωμαίους ασχολήθηκαν με την ειμαρμένη — ο όρος δεν πολιτογραφήθηκε στη λατινική γλώσσα και χρησιμοποιήθηκε κυρίως το fatum- o Κικέρων, ο Μινούκιος Φήλιξ και ο Τερτυλλιανός.

Το περιεχόμενο της έννοιας παρουσιάζεται ποικίλο, με κεντρική ιδέα όμως την αναγκαιότητα της μοίρας. Οι Iωνες φιλόσοφοι και ο Πυθαγόρας την αντιλαμβάνονται ως παγκόσμιο νόμο που επηρεάζει και τον άνθρωπo από τη γέννηση ως τον θάνατο του. Ο Πλάτων αρχικά δεν δέχεται την απόλυτη αναγκαιότητα της ειμαρμένης (στον Γοργία και στον Φαιδρο)' αργότερα όμως (στην Πολιτεία και στους Νόμους) παραδέχεται την απεριόριστα καθοριστική δύναμη της και στον άνθρωπο και στον κόσμο, αλλά δεν τη θεωρεί ως αυθύπαρκτη ουσία- πιστεύει μόνο ότι πρόκειται για νόμο κατά τον οποίο τελείται το γίγνεσθαι. Η ειμαρμένη θεοποιήθηκε από τους Στωικούς και μάλιστα υψώθηκε σε μέγιστη θεότητα που καθορίζει τα πάντα.

Οι ιδέες αυτές των Στωικών είναι παράλληλες και σαφώς επηρεασμένες από την αστρολογική μοιρολατρία των Βαβυλωνίων, των οποίων οι αντιλήψεις έγιναν πιο γνωστές στον ελληνικό κόσμο από την εποχή του Μ. Αλεξάνδρου. Από τότε διαδόθηκε ευρύτατα και στον λαό η αστρολογική αντίληψη της ειμαρμένης —ότι δηλαδή η θέση των άστρων καθορίζει και τη μοίρα του ανθρώπου από τη γέννηση του. Η άποψη αυτή διατηρήθηκε και κατά τον Μεσαίωνα, με τεράστιες συνέπειες για την πορεία της ανθρωπότητας.

Εγκυκλο παιδεία «Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα»

Τανάγρας: Επιστημονικές εξηγήσεις
Ο μεγάλος ερευνητής της Ψυχοέρευνας Άγγελος Τανάγρας δίνει τις επιστημονικές του εξηγήσεις για τις προγνώσεις του μέλλοντος. Η από κάθε άποψη σπουδαία δυνατότητα της πρόγνωσης του μέλλοντος ανάγκασε την ανθρώπινη διάνοια, όχι μόνο να ερευνήσει το θέμα προσεκτικά, αλλά και να δώσει εξηγήσεις κάθε φορά φανταστικές ή σοφιστικές.

Ο Λαπλάς στη «Φιλοσοφική πραγματεία περί των πιθανοτήτων», τονίζει ότι και το παραμικρότε-ρο που συμβαίνει στην πλάση έχει σημασία, ως αποτέλεσμα προηγουμένων αιτιών και ως αιτίες γεγονότων που θα συμβούν στο μέλλον. «Πρέπει να βλέπουμε, έλεγε, την παρούσα κατάστάση του Σύμπαντος ως αποτέλεσμα της προγενέστερης και ως αιτία της μέλλουσας.»

Μια διάνοια, λοιπόν, η οποία θα ήταν δυνατόν να γνωρίζει όλες τις δυνάμεις που κινούν την πλάση και να τις αναλύει, θα γνώριζε τόσο τις κινήσεις των μεγαλυτέρων ουρανίων σωμάτων, όσο και των μικρότερων ατόμων. Τίποτα δεν θα ήταν αβέβαιο γι' αυτήν. Το μέλλον θα ήταν παρόν. Ο Καντ, επίσης, λέει κι αυτός το ίδιο. Ως προς την αντίληψη του χρόνου και της κανονικής του τάξης, αν μπορούσαμε να διεισδύσουμε στην ψυχή του ατόμου, όπως αυτή εκδηλώνεται με τις εσωτερικές και εξωτερικές πράξεις της, να γνωρίσουμε και τα παραμικρότερα αίτια τους, καθώς και όλες τις εξωτερικές επιδράσεις, θα ήταν δυνατόν να υπολογίσουμε τη μέλλουσα συμπεριφορά του με την ίδια ασφάλεια όσο μία έκλειψη ηλίου ή σελήνης.

Όλα αυτά λοιπόν είναι καλά και άγια, σημειώνει ο Τανάγρας, αλλά δεν προάγουν καθόλου την έρευνα μας, κι αυτό γιατί τη φέρνουν στο ίδιο σημείο που την αφήσαμε. Ερχόμαστε λοιπόν προς άλλη εξήγηση και αυτή είναι η του αιωνίου παρόντος. Ως γνωστόν, τα μαθηματικά αποδεικνύουν την ύπαρξη και άλλης, τέταρτης διάστασης, εκτός των γνωστών τριών: μήκους, πλάτους, βάθους και η οποία πρέπει αναγκαστικά να είναι πέραν του χώρου και του χρόνου. Κατά τη θεωρία λοιπόν της τέταρτης διάστασης, την οποία η φαντασία δύσκολα μπορεί να συλλάβει, ώστε να θεωρείται μάλλον ως ουτοπία, δεν υπάρχει παρελθόν και μέλλον παρά μόνο διαρκές παρόν.

Σε κάθε πράγμα που αναφέρεται στις πεπερασμένες και απατηλές αισθήσεις μας, οι οποίες τα παραμορφώνουν ως αμφίκυρτοι και αμφίκοιλοι φακοί, συνυπάρχουν δήθεν και οι τρεις αυτές καταστάσεις, που έχουν κυρίως, κατά τη θεωρία αυτή, αιτία και ύπαρξη την προαναφερθείσα τέταρτη διάσταση.
Ό,τι θεωρούμε ως μέλλον, δήθεν, υπάρχει ήδη μολονότι δεν υποπίπτει στην αντίληψη μας, την περιορισμένη από απατηλό μέτρο χρόνου, όπως συνυπάρχει και το παρελθόν. Εμείς δεν βλέπουμε, παρά ένα σημείο μόνο του συνόλου και αυτό φανταζόμαστε ως πραγματικότητα.

Σ' ένα άνθος, ή έναν άνθρωπο, συνυπάρχουν όλες οι περίοδοι της ζωής του: κάλυκας, άνθος, καρποφο-ρία, νεότητα, ακμή, παρακμή, χωρίς να είναι δυνατόν να το αντιληφθεί κανείς με τα ανθρώπινα μέτρα.
Εννοείται ήδη, όπως είπαμε, πόσο ουτοπικές και πέρα από την ανθρώπινη αντίληψη είναι παρόμοιες υποθέσεις.
Εδώ όμως μπορούμε να αναφερθούμε σε ένα άλλο παράδειγμα.Σύμφωνα με την υπόθεση μας, θα έπρεπε η γη να είναι συγχρόνως σε αερώδη και διάπυρο κατάσταση, στην πρώτη άμορφη ακόμη περίοδο της ψύξης, σε όλα τα στάδια της διαμόρφωσης της και τέλος στη σημερινή της κατάσταση.

Βέβαια, λένε ότι τα μαθηματικά αποδεικνύουν την ύπαρξη της υποθετικής αυτής διάστασης.
Ας δούμε, λοιπόν, πώς θα μπορέσουμε να δώσουμε λογικότερες και μάλλον ανθρωπίνως αντιληπτές εξηγήσεις. Με πρώτη τη σύμπτωση, δεύτερη την υποβολή, τρίτη την τηλεπάθεια και τέταρτη τη διόραση. Ακόμη θα αναπτύξουμε κάτι που αποτελεί το πρωτότυπο μέρος της μελέτης αυτής, την ανθρώπινη «ψυχοβολία», δηλαδή την ψυχοδυναμική εκπομπή (δυναμόλυτο) ορισμένων ατόμων, η οποία προξενεί για την άψυχη ύλη τα τηλεκινητικά φαινόμενα και για τα έμψυχα τη βασκανία.

Η σύμπτωση...
Κανείς αμερόληπτος μελετητής δεν είναι δυνατόν να αποκλείει τη δυνατότητα της σύμπτωσης στις προρρήσεις του μέλλοντος.Η σύμπτωση όμως, βέβαια, πρέπει να λαμβάνεται υπ' όψιν μέχρις ενός ορισμένου σημείου, αν και υπάρχουν οι εξ ιδιοσυγκρασίας αρνητικοί, οι οποίοι αποδίδουν ευχαρίστως σε σύμπτωση ό,τι δεν θέλουν να καταλάβουν ή να παραδεχθούν. Υπάρχει άλλωστε και ο υπολογισμός των πιθανοτήτων, ο οποίος περιορίζει τη σύμπτωση σε ασφαλή όρια και η λογική η οποία σε παρόμοιες περιπτώσεις επεμβαίνει με τη διαιτητική κρίση της.

Αυτός που γνωρίζει ακόμη και μέρος μόνο των αιτιών μπορεί να προβλέψει και τα σχετικά τους αποτελέσματα. Αυτό όμως είναι απλή ενέργεια της λογικής. Κατά τον Τανάγρα στο θέμα αυτό περιλαμβάνεται μεγάλο μέρος προρρήσεων, οι οποίες εκ πρώτης όψεως φαίνονται απολύτως εξακριβωμένες και αναμφισβήτητες.

Στην Ψυχοφυσιολογία μας, σημειώνει ο μεγάλος ερευνητής, εκθέσαμε εν εκτάσει την τρομερά πράγματική δύναμη, ιδίως της ασυναίσθητης αυθυποβολής και της επίδρασης της φαντασίας στον οργανισμό. Ο εστί της Ιδέας επί της Ύλης.

«Είδαμε δε αυτή την επίδραση των εντυπώσεων στον ζωικό οργανισμό, περιγράφοντας τον Μιμητισμό του Δαρβίνου, κατά τον οποίο τα ζώα προσαρμόζονται στο περιβάλλον τους, από τη μία για να αποφεύγουν τους εχθρούς τους, από την άλλη για να επιτίθενται απαρατήρητα στη λεία τους. «Στους πόλους, λόγου χάρη, τα ζώα είναι κατά κανόνα λευκά, αφού προσαρμόζονται στους πάγους που ζουν. Τα λιοντάρια που διαμένουν σε αμμώδη μέρη είναι ξανθά. Τα φίδια παίρνουν το χρώμα των κορμών και των φύλλων, όπως και οι πεταλούδες των λουλουδιών.

Υπάρχουν δε έντομα τα οποία αν δεν κινηθούν είναι αδύνατο να τα διακρίνει κανείς (φάσμα των πεύκων κ.λπ.).» Η επίδραση αυτής της εντύπωσης είναι ακόμη ζωηρότερη στον άνθρωπο και αποτελεί την αυθυποβολή.«Πολλές φορές, πράγματι, κάνουμε πράξεις ή λέμε φράσεις, τις οποίες δεν σκοπεύαμε να πούμε, όπως επανέρχεται μηχανικά, αλλά ακατάσχετα στα χείλη μας η φράση ορισμένου τραγουδιού, την οποία επαναλαμβάνουμε χωρίς να μπορούμε να σταματήσουμε.

Κατόπιν τούτου καταλαβαίνει κανείς ποια επίδραση μπορεί να έχει η υποβολή σε ορισμένα άτομα. Πράγματι, είναι γνωστή η αυθυποβολή μερικών που διαφεύγουν κάποιο κίνδυνο και οι οποίοι περιέρχονται πραγματικά σε παθολογική κατάσταση, όταν έρχονται σε επαφή με κάτι που έχει σχέση με αυτό που έγινε.

«Επίσης είναι γνωστή η αυθυποβολή άλλων απέναντι σε τρίτους, οι οποίοι επέδρασαν ισχυρά είτε στο σώμα τους (κακοποίηση), είτε στον ψυχισμό τους. Ο λαός εκφράζει προσφυέστατα την κατάσταση αυτή με τη φράση "του πήρε τον αέρα". Το λεγόμενο "ηθικό" των στρατών βασίζεται στο φαινόμενο αυτό. Ο ασθενής αισθάνεται τον εαυτό του καλύτερα απλώς στη θέα του γιατρού, εμείς δε οι ίδιοι αν συναντήσουμε δύο τρεις γνωστούς και αυτοί μας πουν ότι φαινόμαστε χλωμοί ή καταβεβλημένοι, αυτό αρκεί για να αισθανθούμε καταβολή δυνάμεων, εξάντληση και ενίοτε αληθινή αδιαθεσία.» Κατόπιν όλων αυτών καταλαβαίνει κανείς ποια επίδραση μπορεί να έχει η αυθυποβολή σε ασθενείς και εξαντλημένα άτομα, που η λειτουργία της καρδιάς τους είναι πλημμελής.

Η ιδέα που προκαλεί φλύκταινα στο δέρμα μπορεί, βέβαια, να προκαλέσει πολύ ευκολότερα τη σπασμωδική σύσπαση της καρδιάς η οποία ονομάζεται ανακοπή».

Στους τόμους του περιοδικού της «Εταιρείας Ψυχικών Ερευνών» σημειώνεται το παράδειγμα του 90χρονου τσέλιγκα, που πήγε να συμβουλευτεί τον τότε πρόεδρο του Ιατρικού Συλλόγου Ιωαννίνων φοβούμενος τον θάνατο.
Εκείνος, λαμβάνοντας υπ' όψιν το βαθύ γήρας του, τον απέπεμψε γελώντας:

-Άντε βρε και μη φοβάσαι... του είπε. Εσύ γέρος τσέλιγκας, είσαι παλιό κόκαλο... έχεις να ζήσεις ακόμη πέντε χρόνια...
Ο γέροντας όμως το έγραψε στην ψυχή του.
«Το είπε ο γιατρός». Τα λόγια αυτά ήταν γι' αυτόν συμβόλαιο. Μετρούσε λοιπόν τα χρόνια, τους μήνες, τις εβδομάδες, τις ημέρες και την τελευταία ημέρα των πέντε χρόνων, απολύτως βέβαιος ότι ήρθε η ώρα του, έπαθε συγκοπή και εκπλήρωσε ασυναίσθητα την πρόρρηση του γιατρού.

Ψηφιοποίηση: HellasOnTheWeb (από περιοδικό Ιστορία)

Είναι προκαθορισμένη η Μοίρα του ανθρώπου;-ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ