Υπόγειες στοές ,σφραγισμένες πύλες,ατελείωτες αρχαίες σκάλες που κατηφορίζουν προς ένα μυστηριώδη κόσμο ,είσοδοι που φυλάσσονται συνεχώς ακόμη και σήμερα...Αυτός είναι ο εντυπωσιακός άγνωστος υπόγειος Πειραιάς
Το άρθρο είναι από το περιοδικό ''Τρίτο Μάτι'' Τεύχος 100 , Ιανουάριος 2002. Αρθρογράφος είναι ο κύριος Θανάσης Ξανθοπουλος.
Για να γράψει κάνεις για τον Μυστικό Πειραιά χρειάζεται τουλάχιστον το χώρο ενός βιβλίου.Παρ όλο που αυτή η πτυχή του ''Μεγάλου Λιμανιού '' είναι παντελώς άγνωστη και κάνεις δεν τη συζητά.Μπορεί κάλλιστα να συγκριθεί σε θρύλους ,μυστήρια και άγνωστες παραδόσεις με τη Μυστική Αθήνα η τη Μυστική Θεσσαλονίκη.
Όμως αρχικά εδώ δε θα μιλήσουμε για τα στοιχειωμένα σπίτια και τα πανάρχαια τείχη ,ούτε για τις εντυπωσιακές ιστορίες παράξενων που έζησαν στον Θα περιοριστούμε μόνο σε μια μικρή περιπλάνηση στις υπόγειες στοές της πόλης και θα περιμένουμε να συμπληρώσουμε τις πληροφορίες τους.Ποιος ξέρει..Ίσως κάποτε ο Πειραιάς να είναι γνωστός όχι μονό για το ΘΡΎΛΟ του άλλα και για τους Θρύλους του...
Όταν λοιπόν ξεκίνησα τις έρευνες μου στον Πειραιά δεν περίμενα ότι τα πράγματα θα είναι τόσο δύσκολα..Οι λόγοι πολλοί και διάφοροι ..Το μεγαλύτερο όμως και ανυπέρβλητο εμπόδιο είναι ότι ο Πειραιάς είναι πλέον ένας από τους πιο πυκνοκατοικημένος δήμους της Ελλάδας.Κοντά σε αυτό έρχεται να προστεθεί και η άναρχη ,χωρίς σχέδιο οικοδόμηση όλων των συνοίκων του,με αποτέλεσμα στο διάβα του χρόνου να έχουν χαθεί από τα μυστικά που κρύβει στα έγκατα του!
Δύσκολα μπορεί να πιστέψει κάνεις ότι κατά το έτος 1834 ,όταν η Αθήνα έγινε πρωτεύουσα του Ελληνικού νεοσύστατου τότε κράτους.ο Πειραιάς δεν είχε πάρα ελάχιστες καλύβες και οι ακτές του θύμιζαν παράλιες σε κάποιο νησάκι του Αιγαίου ,που δεν το είχε ανακαλύψει ακόμα ο τουρισμός.Στα χρόνια που ακολούθησαν η Ραγδαία εξέλιξη εξαφάνισε σχεδόν ότι είχε απομείνει από την αρχαιότητα με εξαίρεση τμήματα των Μακρόν Τειχών,αυτό το μεγάλο αργό του Θεμιστοκλή ο όποιος κάνοντας τον Πειραιά βάση του αθηναϊκού στόλου ,θέλησε να τον οχυρώσει και να τον ενώσει μέσω αυτών των τειχών με την Αθήνα.
Αυτά τα υπόγεια ξεκίνησα να βρω και εγώ,σε συνδυασμό με κάποιες πληροφορίες και για διάφορα άλλα σημεία που μιλούσαν για στοές που αρχίζουν από τα υπόγεια παλιών αρχοντικών ,οι οποίες είχαν έξοδο στο Πασαλιμάνι.Όπως επίσης για στοές που υπήρχαν και υπάρχουν ακόμα σε διαφορετικά σημεία ,άλλα που οι προσβάσεις είναι ελεγχόμενες!
Η ΣΠΗΛΙΆ ΤΗΣ ΑΡΕΤΟΥΣΑΣ
Επισης στην εγκυκλοπαιδεια του Ηλίου,εκδοσή του 1950,αναφέρεται οτι κατα τις ερευνες που εγιναν κατα τα ετη του 1868 και 1897 στη σπηλια της Αρετουσας ''δεν εξακριβωθη εις ποιον μερος οδηγει το ορυγμα τουτο''! Αυτο το ''δεν εξακριβωθη'' ακουγεται λιγο περίεργο δειχνει η οτι δεν συνεχισαν την ερευνα μεχρι το τελος της διαδρομης η οτι οι διαδρομες ηταν τοσο δαιδαλώδες που ουτε οι ιδιοι δεν ηξεραν που βρισκονταν.Εγω προσωπικο πιστευω το δευτερο.Εκτος και αν βρηκαν που οδηγει το ορυγμα αυτο οπως και το ονομαζουν,αλλα δεν επρεπε να ανακοινωσουν λεπτομερεις σχετικα με το τι ανακαλυψαν .Δεν θα ηταν η πρωτη φορα αλλωστε και δυστυχως η τελευταια που γινεται αυτο...Φυσικα στις σημερινες εγκυκλοπαιδειες αυτη η πληροφορια εχει εξαφανιστει...
Ο ΑΡΧΑΙΟΣ ΛΙΜΗΝ ΤΗΣ ΖΕΑΣ (ΠΑΣΑΛΙΜΑΝΙ)
Μια προσβαση ομως εκτος απο την πορτα που ανεφερα πριν ,υπαρχει και σε ενα αλλο σημειο.Το σημειο αυτο ειναι το κτιριο του παλιου Γαλλικου Ινστιτουτου ,στη γωνια Ακτης Μουτσοπουλου και 2ας Μεραρχιας,που στο υπογειο του φιλοξενει μια προσβαση για τα ενδοτερα!! (το πως δεν το γνωριζω ειναι μια αλλη ιστορια) Πως γινεται τωρα καθε φορα στα ''ενδιαφεροντα'' σημεια να ξεφυτρωνουν οι Γαλλοι η κατι που εχει σχεση με αυτους,αυτο δεν το καταλαβαινω (ας μας το πουν οι ιδιοι καποτε να το μαθουμε και εμεις) Το ενδιαφερον ειναι ομως οτι υπαρχει η διασταυρωμενη πληροφορια οτι και αλλα παλια αρχοντικα επικοινωνουν μεταξυ τους μεσω υπογειων στοων με εξοδο το Πασαλιμανι.
Εδω θα ηθελα να προσθεσω μια αλλη πληροφορια , η οποια επαληθευτηκε λιγο καιρο αργοτερα απο ενα τελειως διαφορετικο ατομο,που δειχνει ,σε εμενα ,τουλαχιστον ,οτι κατι το αληθινο υπαρχει γυρω απο αυτο που θα σας πω. Δυο Φιλοι που εχαχναν και αυτοι στην περιοχη να βρουν προσβαση στις υπογειες στοες στο Πασαλιμανι ,κατεφεραν να εισχωρησουν τελικα στα ενδοτερα και ειδαν κατι εκει κατω που τους εκανε να φυγουν εντρομοι!!!Δεν εμαθα ποτε τι ηταν αυτο,ποτε δεν το ειπαν σε κανενα...Η δευτερη πληροφορια που εμαθα ηρθε απο ενα αλλο ατομο,που παλι μιλουσε για καποιους που ψαχνοντας βρεθηκανε σε ενα ''υπογειο αρχαιο ιερο'' και συνεβη κατι που τους ετρεψε σε ατακτη φυγη!!
Αυτα ολα δειχνουν οτι τα πραγματα ειναι πιο σοβαρα απο οτι πιστευα...Περιεργες ιστοριες που δυσκολα μορει κανεις να επαληθευσει αν δεν εχει ζησει ο ιδιος την εμπειρια..αλλα νομιζω οτι ολα αυτα αποτελουν τα κομματια ενος παζλ που οταν συγκεντρωνονται αρχιζει και σχηματίζεται μια εικονα.
Τελειωνοντας σχετικα με το Πασαλιμανι ,θα ηθελα α μιλησω και για το ναο του Σωτηρος Διος που βρεθηκε στην περιοχη (απο εκει πηρε το ονομα της η οδος).Μεσα στα υπογεια του βρεθηκαν τοποθετημενα το ενα διπλα στο αλλο δυο εκπληκτικα αγαλματα ,το ενα της Αθηνας και το δευτερο μιας Κορης,οπως ονομαστηκε .Ειπωθηκε οτι τα αγαλματα εκρυψαν με μεγαλη προσοχη (αυτο φανηκε απο τον τροπο που ηταν τοποθετημενα) οι πιστοι της παλαιας θρησκειας για να γλιτωσουν απο τους Χριστιανους κατα τη μια αποψη η για να μην κλαπουν απο τους ξενους επιδρομεις .Στο σχετικο βιβλιαρακι που βρηκα αυτα τη στοιχεια που οι εργατες βγαζουν τα αγαλματα απο τη κρυπτη τους.
ΣΗΡΑΓΓΕΙΟΝ η ΣΗΡΑΓΓΙΟΝ (ΣΠΗΛΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ)
Καποιοι φροντισαν στο δευτερο αεραγωγο της στοας (ο πρωτος βρισκεται ακριβως στο ξεκινημα της) να ριξουν απο ψηλα οσα χωματα μπορουσαν και ετσι σημερα δεν μπορουμε να ξερουμε ποιο ηταν το τελος της διαδρομης.
Ολα αυτα πρεπει να τα δει καποιος απο κοντα για να καταλαβει οτι εδω κλειστηκμε μια προσβαση προς κατι το οποι σημερα να το επισκεπτονται αλλοι απο καποιο αλλο σημειο.τι ειναι αυτο πολυ θα ηθελα να το μαθω και εγω αλλα και εσεις πιστευω..Υποθετω ομως τι μπορει να ειναι ..
Θυμαμαι οταν ειχα μπει σε εκεινεις τις στοες ,ποσο εντυπωση μου ειχε κανει η κατασκευη τους και η τεχνοτροποια τους.Αν και ειχαν περασει χιλιαδες χρονια απο την κατασκευη τους βρισκονταν ακομη σε αριστη κατασταση.Το επιχρισμα με το οποιο τις ειχαν στεγανοποιησει ξεπερνα σε αποδοση ακομα και τα συγχρονα στεγαωντικα και μαλιστα εδω εχουμε να κανουμε με ενα υλικο που αντεξε πανω απο 3000 χρονια...Και αυτο δεν ειναι δικια μου αποψη ..εχουν γινει σχετικες εργασιες και μελετες στο Λαυριο με τις εκει δεξαμενες που αποδεικνυουν αντιστοιχη στεγανοτητα. Σε λιγο ημουν παλι στην επιφανεια.Λιγο πριν βγω εριξα μια ματια για να ειμαι σιγουρος οτι ολα γυρω απο την εισοδο ηταν ενταξει..Αφου τοποθετησα προσκετικα το καλυμμα στη θεση του,πηρα τον δρομο της επιστροφης.Σημερα ητα ν μια καλη μερα απο ερευνητικη αποψη !Αυτο που σκεφτομουν εκεινη τη στιγμη ηταν οτι ισως η Αρετουσα μετα απο τοσες χιλιαδες χρονια να συνεχιζει να συναντα τον αγαπημενο της Ερωτοκριτο στην Αθηνα ,περπατωντα μεσα απο την σκοτεινη στοα της στα εγκατα του Πειραια Θα ηθελα να ευχαριστησω απο καρδιας του υπευθυνους του Τριτου Ματιου που αμεσα βρηκαν το παλαιο αυτο τευχος.Αλλωστε εχουν περασει 10 χρονια απο τοτε που εκδοθηκε. Μακαρι να μπορεσουμε καποτε να μαθουμε ακομα περισσοτερα για το τι υπαρχει απο κατω μας..
Δυο φωτογραφίες από το κυκλικό δωμάτιο που υπάρχει εντός
Αυτη η στοα ειναι πολυ διαφορετικη απο τι αλλες... περπατα κανεις ορθιος και ανετα .Θα σας πω ποια ειναι η γνωμη μου για το Σηραγγειον .Η κυριως σπηλια αποτελουσε ενα προθαλαμο,οπου γινοταν μια προετοιμιασια σωματικη ενας καθαρμος και ισως μια ψυχικη προετοιμασια δεδομενου και του βωμου του Απολλωνα που βρεθηκε στο σημειο αυτο.Κατοπιν ,αφου ειχαν γινει ολα αυτα ηταν ετοιμος ο υποψηφιος ,να προσχωρησει πιο μεσα.Περναγε στο διπλανο δωματιο απο οπου ξεκινουσε η διαδρομη του μεσω της Στοας .
Ηδη σε μια περιοχη λιγων εκατονταδων μετρων αν ψαξει κανεις βρισκει μερη ενος μεγαλου δικτυου που ειναι δυσκολο να υπολογισεις τις πραγματικες του διαστασεις..
Τελευταια εντελως τυχαια εντοπισα αλλη μια εισοδο σε υπογειο δικτυο απ'οπου ξεκινα διαδρομος , ο οποιος περναει κατω απο τις συγχρονες πολυκατοικιες που εχουν κτιστει,αλλα και κατω απο ενα πολυ ενδιαφερον παλιο αρχοντικο σπιτι που σημερα ειναι εγκαταλειμενο .Προσοχη με την εισοδο αυτη γιατι σας βλεπουν συνεχως ενω εσεις δεν το καταλαβαινετε..Με αλλα λογια το σημειο αυτο παρακολουθειται!
Κι αν αυτο σας ακουγεται υπερβολικο , να σας παραθεσω εδω ακομη μια ενδιαφερουσα πληροφορια που βρηκα στο βιβλιο ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ, του συγγραφεα Παντολεωντος Καμπουρογλου ,εκδοσης 1883 .Στην εισαγωγη του βιβλιου γραφει: ''Ποσαι δεξαμεναι,ποσα τειχη ,ποσαι υπογειαι στοαι,ποσαι διακλαδωσεις υδραγωγειων ανακαλυπτονται καθ'εκαστην κατα μερος και θαπτονται αυθις υπο την γην!'' Αυτην την αναφορα τη θεωρω απο τις σπουδαιοτερες που εχω διαβασει και μιλα καθαρα για υπογειες στοες και το παραθετω για κεινους που σπευδουν να μιλησει για παραμυθια και μυθευματα σε οτι αφορα τις υπογειες διαδρομες που υπαρχουν σχεδον σε καθε πολη με μακραιωνη ιστορια...Απο το 1883 μεχρι και σημερα δεν μπορει να φανταστει κανεις τι μπορει να εχει θαφτει ακομα...ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΜΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑ!
Δεν ειναι η πρωτη φορα που οι συγχρονοι ανθρωποι εκμεταλλευτηκαν αρχαιους υπογειους χωρους για τις δικες τους αναγκες . Η χρηση αυτων των τοπων αλλαζει στο περασμα του χρονου πολλες φορες.Στο τελος της πετρινης σκαλας αρχιζαν διαδρομοι δεξια και αριστερα που κατεληγαν σε 2 μεγαλα δωματια.Στα τοιχωματα τους υπηρχαν γραμμενα διαφορα ονοματα και ημερομηνιες παλιες και καινουργιες.Στην απενταντι πλευρα των δωματιων αρχιζε ενας αλλος διαδρομος πουκατεληγε σε μια σκαλα.Αρχισα να την ανεβαινω και σε λιγο ημουν σε μια μικρη διακλαδωση απο οπου δυο αλλες σκαλες εβγαζαν η καθε μια σε μια κλεισμενη σημερα εξοδο.Εσβησα για λιγο το φακο μου και σεκφτηκα οτι ημουν λιγα μετρα πιο διπλα απο τις αρχαιες στοες των Μινυων ,που υπηρχαν στην περιοχη.
Τη μεγαλυτερη εντυπωση μου εκανε εκεινη η ολοστρογγυλη πετρα που βρηκα μεσα ,καθως και ενα κομματι απο μια μαρμαρινη αρχαια κολωνα.Δεν θα ηταν υπερβολη να πω εδω οτι θεωρω αυτες τις υπογειες κατασκευες εξισου σπουδαιες με τις κατασκευες στην επιφανεια,που μερος απο αυτα που ξερω οτι υπαρχουν και μαλιστα σε πιο μεγαλο βαθος απο αυτο που ηδη ημουν .Ισως καποια μερα να ανοιγουν για ολους αυτες οι διπλοκλειδωμενες και αμπαρωμενες πορτες που ειχα μπροστα μου και επιτελους να δουμε και εμεις τι υπαρχει πισω τους και απο κατω μας...
0 comments
Δημοσίευση σχολίου