Ανάμεσα στα δύο μεγαλόπρεπα ποτάμια, τον Τίγρη και τον Ευφράτη, στην περιοχή που ονομάστηκε από τους Έλληνες Μεσοποταμία, άνθισαν πριν από χιλιάδες έτη οι πρώτοι και πιο κραταιοί πολιτισμοί που. γνώρισε ο κόσμος: Σουμέριοι, Ακκάδες, Ασσύριοι, Βαβυλώνιοι, Χαλδαίοι. Πολιτισμοί με τους οποίους συνδεόμαστε, έστω και αν οι δεσμοί μαζί τους φαντάζουν αδιόρατοι.
Η Μεσοποταμία υπήρξε κέντρο ανθρώπινης εγκατάστασης και δραστηριότητας από τους αρχαιότατους χρόνους, εξαιτίας της εύφορης γης. Ο παλαιότερος από τους λαούς της με ανεπτυγμένο πολιτισμό θεωρούνται οι Σουμέριοι, που κατοικούσαν στο νότιο τμήμα της, κοντά στις εκβολές του Τίγρη και του Ευφράτη, στη χώρα που ταυτίστηκε με τον Παράδεισο. Ήταν άνθρωποι εξαιρετικά επιδεκτικοί προόδου, και στην πόλη Ουρ είχαν δημιουργήσει υψηλό πολιτισμό 4.500 έτη π.Χ.
Ως προς τις απαρχές αυτού του πολιτισμού, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο αρχαίος μύθος που αναφέρεται στον Οάννες (ή Οάννη), ένα ανώτερο ιδιόμορφο ον -κατά το ήμισυ ψάρι, κατά το άλλο ήμισυ άνθρωπος- που ήρθε από τη θάλασσα και αποκάλυψε στους πρώτους κατοίκους τη γνώση των μυστικών του πολιτισμού.
Κατά το βαβυλώνιο ιερέα και ιστορικό Βυρώσο, ο Οάννες εισήγαγε στην αρχαία Σουμερία τη γεωργία, την επεξεργασία των μετάλλων και τη γραφή, δίδαξε στους ανθρώπους τις τέχνες και τις επιστήμες, τον τρόπο να δημιουργούν τις πόλεις και τα στοιχεία του δικαίου. Ο Βυρώσος, που γνώριζε τη Σουμερία από τους μύθους, έγραφε γύρω στο 250 π.Χ. πως «καθετί που κάνει τη ζωή περισσότερο ευχάριστη αποκαλύφθηκε στον άνθρωπο από τον Οάννες …».
Ο πολιτισμός, λοιπόν, της Μεσοποταμίας θεωρείται από τους πλέον διαδεδομένους και γόνιμους που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα. Στην περιοχή αυτή δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά μερικά από τα πλέον σημαντικά πολιτιστικά ορόσημα της ανθρώπινης ιστορίας, όπως η οργανωμένη γεωργία, τα συστήματα γραφής, οι πόλεις και οι αυτοκρατορίες. Παρόλα αυτά, κατά την ανάπτυξη των διαφόρων λαών στην περιοχή, πολλές αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις έλαβαν χώρα, σε μια συνεχή διαδοχή περιόδων πολέμων και ειρήνης
Από τα αρχαιολογικά ευρήματα και τις ιστορικές πηγές μαθαίνουμε ότι στη Μεσοποταμία διαμορφώθηκε για πρώτη φορά από τον πρωτόγονο άνθρωπο ο αγροτικός τρόπος ζωής, καθώς και τα πρώτα μικρά χωριά. Με την πάροδο του χρόνου η γεωργία και η κτηνοτροφία παρείχαν περισσότερη τροφή. Η περιοχή ευημερούσε και οι πληθυσμοί αυξάνονταν, γεγονός που οδήγησε στη δημιουργία πόλεων - των πρώτων πόλεων του κόσμου - και στη διαμόρφωση αστικού πολιτισμού.
Ανακαλύπτοντας το χαλκό και τα μυστικά της φωτιάς έγινε δυνατή η κατασκευή μεταλλικών εργαλείων. Επινοήθηκε ο τροχός, που χρησιμοποιήθηκε στα μέσα μεταφοράς, αλλά και στην αγγειοπλαστική. Αναπτύχθηκαν σε υψηλό επίπεδο οι τεχνικές άρδευσης, και καθώς η αναπτυσσόμενη γεωργία απέδιδε άφθονα αγαθά, η χρήση του αλόγου και της άμαξας και η επινόηση της βάρκας έκαναν δυνατή την εξάπλωση του εμπορίου σε απομακρυσμένες περιοχές. Το αρχαιότερο μάλιστα μοντέλο βάρκας που γνωρίζουμε βρέθηκε σε έναν τάφο στην αρχαία πόλη Εριντού (Eridu), είναι κατασκευασμένο από ψημένο πηλό, και χρονολογείται γύρω στο 3500 π.Χ.
Η πρώτη, απλοποιημένη χρήση γραπτών αριθμητικών συμβόλων για πρακτικούς υπολογισμούς οδήγησε βαθμιαία στην επινόηση της γραφής, της σφηνοειδούς γραφής, που αποδίδεται στους Σουμέριους. Έπειτα δημιουργήθηκαν οι πρώτες βιβλιοθήκες και τα πρώτα σχολεία στον κόσμο, γεγονός που συνέβαλε στη διατήρηση και εξάπλωση της πλούσιας γνώσης που αναπτύχθηκε στη Μεσοποταμία, αλλά και στην εξασφάλιση μιας ευρύτερης καλλιέργειας και εξέλιξης για το ανθρώπινο γένος, με αφετηρία τον τόπο αυτό. Η λογοτεχνία, η μουσική, η γλυπτική, η αγγειοπλαστική και η αρχιτεκτονική πρόσφεραν έργα απαράμιλλης ομορφιάς, ενώ οι επιστήμες έκαναν τα πρώτα τους βήματα, με τα μαθηματικά, την αστρονομία και την ιατρική να σημειώνουν ξεχωριστή πρόοδο.
Στη Μεσοποταμία οι βασιλιάδες-ιερείς συνέταξαν για πρώτη φορά κώδικες κανόνων και νόμων που έμελλε να επηρεάσουν την πορεία της ιστορίας του κόσμου. Γενικότερα, ιδέες όπως ο μονοθεϊσμός και η μονογαμία, το δίκαιο και οι θεσμοί, η διοίκηση και η οικονομική οργάνωση, η ανάπτυξη της βιοτεχνίας και η ειδίκευση των επαγγελμάτων θεωρούνται επιτεύγματα των αναπτυσσόμενων κοινωνιών της περιοχής. Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο ότι η Μεσοποταμία αποκαλείται «Λίκνο του Πολιτισμού». Η θέση της στην ιστορία είναι μοναδική, καθώς υπήρξε μία από τις βασικότερες κοιτίδες του ανθρώπινου πολιτισμού, ιδιαίτερα των δυτικών κοινωνιών, αλλά και εκείνων της Εγγύς Ανατολής.
Αναμφίβολα ο Ευρωπαϊκός Πολιτισμός έχει τις ρίζες του στον πολιτισμό της Μεσοποταμίας και φυσικά της Αιγύπτου και των ανατολικών ακτών της Μεσογείου. Η Δύση κληρονόμησε από τη Μεσοποταμία τέχνες και επιστήμες τριών χιλιάδων ετών μέσω της Ελλάδας, με πρώτους αποδέκτες τους Μινωίτες και τους Μυκηναίους. Εκείνοι θα κάνουν το μεγάλο πολιτισμικό άλμα που αποτέλεσμά του θα είναι η σύνδεση των δύο μεγάλων ιστορικών κύκλων: ο κύκλος των πολιτισμών της Εγγύς Ανατολής συνδέθηκε με τον κύκλο του Κρητομυκηναϊκού Πολιτισμού και κατ’ επέκταση με την δημιουργία του Κλασικού Ελληνικού Πολιτισμού, δηλαδή τη βάση του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού
Οι μεγάλες θρησκείες του Ιουδαϊσμού και του Χριστιανισμού δέχτηκαν βαθιές επιδράσεις από την Εγγύς Ανατολή. Ο Χριστιανισμός διατηρεί μέχρι σήμερα μύθους και δοξασίες που είδαν το φως στην αρχαία Μεσοποταμία πριν πέντε χιλιάδες χρόνια, όπως τα μεγάλα θέματα της Γένεσης, η Δημιουργία του κόσμου από το Θεό και ο Κατακλυσμός. Οι γνωστές ιστορίες της δημιουργίας του Αδάμ, του Κήπου της Εδέμ και του Ιώβ, που βρίσκει κανείς στην Αγία Γραφή, προέρχονται από σουμερικούς και βαβυλωνιακούς μύθους.
0 comments
Δημοσίευση σχολίου